Kabil’deki patlamalar, temizlik işçileri için korkutucu bir hal aldı
Afganistan’da temizlik işçileri için, insan vücudunun parçalarının çıkarılması, korkutucu olsa da rutin hale geldi. Birleşmiş Milletler, geçtiğimiz salı günü, genel olarak halka açık yerlerde olmak üzere ülke genelinde 2017’de meydana gelen saldırılar sonucu üç bin 400’den fazla sivilin hayatını kaybettiğini açıkladı.
Kabil Belediyesi’nde işe başlayan Yar Muhammed Muhammedi, tahmin ettiği üzere işinin hoş olmayan bazı görevleri içermesini bekliyordu. Ancak geçtiğimiz ay, başkent Kabil’in merkezinde gerçekleşen kanlı bombalamadan sonra gördüğü moloz ve artıklarla uğraşmak onu bir hayli şaşkına çevirdi. Konu hakkında açıklama yapan 40 yaşındaki Muhammed, “eller, ayaklar ve hatta kesilmiş başlar bulduk, iki gün üst üste yemek yiyemedim, korkuyordum” dedi.
İki hafta önce, saat 12.45’te patlayıcı madde taşıyan beyaz bir ambulans, bir devlet hastanesi, polis merkezi ve eski bir çarşının bulunduğu kalabalık bir caddenin ortasında patlatıldı. Korkunç patlama sonucunda 105 kişi ölürken, 235 kişi de yaralandı. Maddi kayıpların da oldukça fazla olduğu saldırı sonrası, arabalar hasar gördü, evlerin çatıları çöktü, pencereler havaya uçtu ve duvarlar yıkıldı.
Önce inceleme ardından temizlik
Ekipler olay yerine güvenlik şeridi çekerken, araştırma ekipleri, olay yerinde beş saat süren bir inceleme yaptı. Yaklaşık 250 belediye temizlik işçisi ise kısa süre sonra olay yerine ulaştı ve çalışmalara başladı.
İşçilerin müdürü Ahmed Behzad Gıyasi, hastanenin kırılmış camlarından içeri girmeye başlayan işçilerine, “dikkat edin, kendinizi yaralamayın” diye seslendi. İşçiler, yıkılan arabaların parçalarını, açık kamyonlara taşımaya başlarken, yakında bir binaya dikkat çeken Gıyasi, “cesetlerin olabileceğini” söyledi.
Şehir çöp yığınlarından muzdarip
Normal zamanlarda bile bu çalışma güçlü bir mide ve dayanma gücü gerektirir ve işçilerin caddeleri süpürüp, pis kokulu kalıntıları taşıyıp, yaklaşık beş milyon insanın yaşadığı başkentteki çöpleri toplaması gerekir. Şehir, hijyen seviyesinin düşüklüğünden, insanların zehirli havayı solumasından ve solunum yolu hastalıklarına sebep olan çöp yığınlarından muzdarip.
İşçiler sokaklardan ceset parçaları topluyor
Fakat tüm bunları aşan en zor görev bombalama kalıntılarından kaynaklanan psikolojik baskı. Güçlü patlamalar, insan vücudunu oldukça fazla parçalayabilir. Polis ve sağlık çalışanları yaralıları hastaneye, cesetleri de morga götürdükten sonra bile etrafta ceset parçaları kalıyor. İşçiler ise kan lekelerini temizleyip, parçaları plastik torbalara koyup, daha sonra en yakın mezarlığa götürüyorlar.
“Patlamalar ölümcül ise ekip gönderiliyor”
Gıyasi, küçük patlamalardan sonra genellikle yetkililer etrafı temizlemek için göndermediğini söylerken, patlama ölümcül ve yıkıcı olduğunda ekipleri olay yerine yönlendirdiğini belirtti.
Şiddet ülkenin her tarafında yükseldiğinden, başkentteki patlamalar ve saldırılar son iki yılda daha da arttı. DEAŞ ve Taliban örgütleri tarafından üstlenilen saldırılar, güvenlik akademilerini, otelleri, hükümet binalarını ve Dışişleri ve Ordu Bakanlığı’nı hedef aldı.
Kabil’de mayıs ayında gerçekleşen büyük patlama, 150 kişinin ölümüne ve Alman Büyükelçiliği de dahil olmak üzere birçok büyük binanın yıkımına sebep olmuş, patlama sonrası 500 işçinin molozdan şehri temizlemesi birkaç gün sürmüştü. Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani, işçileri çabalarından dolayı bir aylık maaşlarına eşit bir ödülle mükafatlandırmıştı.
Temizlik işçisi: Kopuk bacakları görünce tuhaf oldum
Taliban, Kabil’in batısındaki bir polis karakoluna saldırdığında, bir temizlik işçisi, enkaz arasında iki bacak bulduğunu bildirdi. “Olay yerini temizledikten sonra eve geldiğim zaman çok tuhaf davrandım” diyen 60 yaşındaki Hüseyin Behş, “çocuklarım, sana ne oldu diye sordu. Bu sahneler, zihinsel sağlığımı oldukça etkilemişti” dedi.
İşçiler yetersiz kalıyor
Bununla birlikte, belediyenin olaylardan sonra yaşanan travma gibi psikolojik problemleri tedavi edecek bir psikiyatri kliniği bulunmamakta. Kabil belediyesi, üç bin 625 işçi ve iki bin ek yüklenici olmasına rağmen bu rakamların, başkentte düzen sağlamak için yetersiz olduğundan şikayet ediyor.
Kabil belediyesi, yaşanan son bombalı saldırıların ardından, çoğu zaman rutin işleri gerçekleştiren 250 işçilik acil bir ekip kurdu, ancak gerekirse onlarda bombardıman alanlarına gitmeye hazır.
Bir çalışanın ortalama maaşı ayda sekiz bin Afgani (110 dolar) olup, işçilerin çoğunluğu sınırlı eğitim gören yeteneksiz kimseler. Psikolojik zarara sebep olan bu işin zorluğuna rağmen çoğu işçi için bu işten başka bir alternatif yok.
Soyadını söylemek istemeyen 49 yaşındaki Recep, bu durumu “İşimiz çok eziyet verici ancak önümüzde başka bir seçenek yok” cümleleriyle ifade etti. (Ajanslar)