ABD'den İran'a Altın Hamlesi
İran'ın Türkiye'den doğalgaz tahsilatını altına çevirmesi sebebiyle artan altın ihracatı, ABD'nin tasarı aşamasında bulunan yeni ticaret yaptırımları ile tehlikeye girebilir.
ABD'nin İran'a karşı almaya hazırlandığı bir dizi yeni ticaret yaptırımlarının kıymetli madenleri de kapsayacağı bildiriliyor.
ABD'de adının açıklanmasını istemeyen üst düzey bir Senato yetkilisi yeni yaptırımların "Türkiye'nin (İran'la) doğalgaza karşılık altın oyununu bozacağını" söyledi.
ABD'nin İran'ın global ticaretini kısmak için enerji, deniz taşımacılığı ve maden alanlarındaki yaptırımları genişleten yeni önlemlerinin, savunma politikası yasa taslağı içinde yakında Senato'ya gelmesi bekleniyor.
İran, ABD yaptırımları nedeniyle Türkiye'ye verdiği gaz karşılığındaki alacaklarını döviz olarak transfer edemiyor. Tahran bu nedenle Türkiye'nin TL olarak yatırdığı bedelleri Türkiye'de altına çevirerek ülkesine götürüyor.
Türkiye'nin altın ihracatının cari açığa 7 milyar dolarlık katkı sağlayacak büyüklüğe ulaştığına dikkat çeken BGC Partners Başekonomisti Özgür Altuğ, "ABD yönetiminin, Türkiye'nin İran'a altın ihracatını azaltmak istediği görülüyor... Şu aşamada yöntem kesin değil; ama bu yaklaşım bile Türkiye'nin altın ihracatını azaltmak zorunda kalacağını gösteriyor" dedi.
TÜİK verilerine göre Türkiye'nin 2011'in ilk dokuz aylık döneminde 4.5 milyar dolar olan net altın ithalatı bu yıl aynı dönemde net 4 milyar dolar ihracat olarak gerçekleşti.
Öte yandan Türkiye'nin İran'a yıl başından Eylül sonuna kadar doğrudan altın ihracatı 6.4 milyar doları buldu.
İran'a altın ihracatı Ağustos ayından itibaren dururken, bu tarihten sonra Birleşik Arap Emirlikleri'ne (BAE) Ağustos ve Eylül aylarında 3 milyar dolar tutarında altın ihraç edildi.
Sektör kaynakları, altının resmi olarak BAE'ye gidiyor olsa da Dubai üzerinden tekrar İran'a yöneldiğini söylüyorlar.
Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan da bugün TV kanallarında yer alan açıklamasında, "ABD'nin yaptığı kendisini bağlar; bizim bir çok uluslararası anlaşmamız var" dedi.
BABACAN: İRAN DÖVİZ GÖTÜREMİYOR BİZDEN ALTIN ALIYOR
Yıl boyunca sektör yetkilileri, Türkiye'nin artan altın ihracatının doğalgaz ödemelerinde kullanılıyor olabileceğini belirtirken, Başbakan Yardımcısı Ali Babacan kısa süre önce bunu teyit eden ilk hükümet yetkilisi oldu.
Türkiye'nin bu sene külçe altın ihracatının artmasının en önemli sebebinin İran olduğunu söyleyen Babacan, geçen hafta şöyle demişti:
"Türkiye olarak İran'dan aldığımız gazın parasını biz TL olarak İran'ın Türkiye'deki hesabına yatırıyoruz. Fakat İran'ın o parayı dolar olarak kendi ülkesine götürmesi mümkün değil; uluslararası kısıtlamalar, ABD'nin yaptırımları sebebiyle. Dolayısıyla İran, bunu döviz olarak kendi ülkesine götüremeyince, o TL'yi kendi hesabından çekiyor ve altın alıyor piyasadan. Altını kendi ülkesine götürüyor. Bunu nasıl götürüyor bilmiyorum ama işin özü bu. Oraya altın ihracatı aslında bizim doğalgazı almak için ödediğimiz karşılık gibi bir şey oluyor."
YAPTIRIMLAR İRAN'IN NÜKLEER PROGRAMINI HEDEFLİYOR
Bir yıl önce yürürlüğe giren ve İran'ın petrol gelirlerinde ciddi düşüşe neden olan yaptırımları daha da genişletecek olan yeni önlemlerin amacı, İran'ı silah yapımında kullanabileceği zenginleştirilmiş uranyum elde etme çalışmalarını durdurmaya zorlamak. İran ise nükleer silah hedefini reddediyor.
Kaynak, içeriği henüz açıklanmayan yaptırımların, İran ile diğer malların yanı sıra metalürjik kömür ve kıymetli maden ticaretini de kapsayacağını söyledi.
Demokrat Parti senatörü Robert Menendez ile Cumhuriyetçi Senatör Mark Kirk'ün hazırladığı tasarı deniz taşımacılığı, limanlar, gemi inşası ve yeni enerji türlerini kapsayan sektörlerde İran ile işlem yapan yabancı bankaların Amerikan finans sisteminden dışlanmasını öngörüyor.
Menendez, "Şu andaki çabalarımızın önemli bölümü, enerji deniz nakliyatı ve bu gibi başka kolay yayılabilecek sektörlere yönelik" dedi.
Yeni pakette, İran hükümeti ile ilişkisinden dolayı kara listeye alınmış kişi veya kurumlarla işlem yapmak da yasaklanıyor.
Kaynak, "Yasanın hedefi İran'a uygulanan ekonomik yaptırımları fiilen bir ticaret ambargosu düzeyine getirerek bu ülkenin ekonomisinin çöküşünü hızlandırmak" dedi. (REUTERS)