Bağdat’a 'gerginliği giderme' ziyareti
Başbakan Binali Yıldırım, Irak’la uzun süren gerginlik döneminin ardından Bağdat’a gidiyor. İki yıl sonra ilk kez bir Türkiye Başbakanı’nın Irak’ın başkentine yaptığı ziyaret, Suriye konusunda İran’la daha yakın işbirliğine gidildiği bir döneme denk geliyor.
Başbakanlık’ın daha önce 5 Ocak’ta yapılacağını duyurduğunu ziyaret, Iraklı yetkililerin hazırlık süreci ve güvenlik önlemlerinin sıkılığı nedeniyle gecikmeli olarak gerçekleşiyor. Haftasonu yapacağı ziyaret kapsamında önce Bağdat’a ardından Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin (IKBY) başkenti Erbil’e gidecek olan Yıldırım’ın gündeminde Musul operasyonu, Başika’daki Türkİye askerleri, Irak’taki PKK varlığı var.
Irak hükümetiyle Ankara arasındaki ilişkiler, son bir yıldır bir hayli gergindi. Ancak, Suriye politikası temel konularda taban tabana zıt olan Tahran ve Ankara, Moskova’yla da birlikte üçlü işbirliğine gitti. Suriye’de ateşkes ilan edildi ve üç ülkenin dışişleri bakanlarının Astana’da bir araya gelerek Suriye’de çözümü konuşması kararlaştırıldı.
Suriye üzerinden Tahran'la işbirliğinin artmasının ardından, Irak Başbakanı İbadi ve Cumhurbaşkanı Erdoğan, 30 Aralık’ta telefonla görüştü. Ekim ayında birbirlerini çok sert sözlerle eleştiren iki lider, bu konuşmada "doğrudan diyaloğun güçlendirilmesi" gerektiğini vurguladı. Ardından Başbakan Yıldırım’ın Bağdat’a gideceği duyuruldu.
Ağustos ayında İran Dışişleri Bakanı Zarif’in Ankara ziyaretinin ardından Irak’la ilişkilerin düzeldiği bir dönemde Al Jazeera’ye konuşan Irak’ın Ankara Büyükelçisi El Alawi, "İran Dışişleri Bakanı’nın Türkiye’ye gelişini biz olumlu bir gelişme olarak izledik. Çünkü bu, bizi çözüme götürebilir" ifadelerini kullanmıştı.
Gergin ilişkiler
DAEŞ’in Musul’u ele geçirmesi ve Maliki’nin görevi bırakmasının ardından İbadi Başbakanlık koltuğuna oturunca, ilişkilerde yeni bir sayfa açılacağı umudu doğdu. Dönemin Başbakanı Ahmet Davutoğlu, Kasım 2014’te Bağdat’ı ve ertesi gün Erbil’i ziyaret etti. Bundan bir ay sonra da Irak’ın yeni Başbakanı İbadi, beraberinde bakanlarla birlikte Ankara’ya geldi.
İki ülke arasındaki yapısal sorunlar henüz çözülememişti ancak ticari işbirliğini artırmak amacıyla ziyaretler ve görüşmeler sürüyordu. Musul operasyonu hazırlıklarının yoğunlaştığı 2015 sonunda ise bu yapısal sorunlar, Başika krizi üzerinden patlak verdi.
Irak’la ikili ilişkilerin geliştirilmesi hedefiyle Bağdat’a gidecek olan BaşbakanYıldırım ve beraberindeki heyet, Başika konusunda bir uzlaşmaya varılması halinde bunun kağıda dökülmesi için çalışacak. Al Jazeera'ye konuşan diplomatik kaynaklara göre hedef, yeni bir anlaşmazlığa meydan verimemek.
PKK’nın daha fazla alanda hakimiyet kurması endişesi
Şengal’in bir bölgesinde aktif olan PKK’ya karşı ortak mücadele, daha önce defalarca olduğu bir kez daha Bağdat’ta görüşülecek. Ancak, bu konu asıl olarak Erbil’de masaya yatırılacak.
23 Kasım’da IKBY Başbakanı Neçirvan Barzani Ankara’ya gelmiş, Başbakan Yıldırım’la yaptığı yaklaşık bir saat süren görüşmeden, “DAEŞ ve PKK başta olmak üzere tüm terör örgütlerine karşı ortak mücadele” vurgusu çıkmıştı.
Ankara ziyaretinden yaklaşık bir ay sonra Neçirvan Barzani, bölgedeki PKK varlığına karşı daha sert bir dil kullanarak “Gerekirse güç kullanmak zorunda kalırız” dedi. Al Monitor’a verdiği röportajda, PKK’nın bölgeden çıkması gerektiği görüşünü tekrarlayan Barzani, Bağdat hükümetini de bu konuda ciddi bir adım atmamakla eleştirdi. (Kaynak: Aljazeera)