D-8 Genişlemek İstiyor
Milli Görüş’ün Merhum Lideri Prof. Dr. Necmettin Erbakan’ın 1997 yılında 8 Müslüman ülkeyi bir araya getirerek oluşturduğu D-8, Erbakan’ın çizdiği idealde genişlemek istiyor.
Milli Görüş’ün Merhum Lideri Prof. Dr. Necmettin Erbakan’ın 1997 yılında 8 Müslüman ülkeyi bir araya getirerek oluşturduğu D-8, Erbakan’ın çizdiği idealde genişlemek istiyor. Erbakan’ın ilk olarak D-8 sonrasında D-60 ve son olarak D-160 olarak belirlediği hedefe ulaşmak için kurulan işbirliği örgütü, ekonomik alt yapıları uygun olan İslam ülkelerini bünyesine katmak için adım atmaya hazırlanıyor…
Ocak ayında göreve başlayan D-8 Ekonomik İşbirliği Örgütü Genel Sekreteri İranlı Seyyid Ali Muhammed Musavi, kurumun genişlemesi ile ilgili ortaya koyduğu yeni stratejinin ayrıntılarını Milli Gazete'ye anlattı…
Sayın Genel Sekreter öncelikle D-8’in bu günkü durumu nedir? 15 yılda nereden nereye geldi?
Göreve geldiğimiz günden bu yana kısa zaman içinde bünyemizde yer alan 8 ülkenin ilgili yetkilileri ile görüştük. Kurulduğu günden bu yana ise üye ülkeler D-8’de dönem başkanlığı görevini yürütüyor. 2014 yılında ise bu görev yine 15 yıl aradan sonra tekrar Türkiye’ye geliyor. Türkiye önümüzdeki yıl ikinci kez D-8’in dönem başkanı olacak.
15 yıl içinde D-8’in çok önemli girişimleri oldu. Bu sürede çeşitli alanlarda ticarette, vize konusunda gümrük tarifeleri konusunda, tarım, sanayi, hayvancılık konusunda çok güzel anlaşmalar imzalandı. Bizim beklentimiz şudur ki Türkiye’nin dönem başkanı olduğu dönemde D-8’in öneminin dünyada giderek artacağına inanıyoruz. Bunların dışında ise geçen yıl Pakistan’da gerçekleşen İslamabad zirvesi çerçevesinde vize ve değişim konusunda önemli bir adım atıldı. Bu ise bizim için önemli bir gelişme oldu.
Göreve yeni başladınız, önümüzdeki döneme ilişkin yeni bir stratejiniz var mı?
D-8 Ticari Komitesi üyeleri ile Ankara’da önemli bir toplantı yapacağız. Ülkeler arasındaki ilişkilerin ne düzeyde olduğu, önümüzdeki süreçte nasıl bir yol çizileceğini görüşeceğiz. Ben bir strateji geliştirdim, bu stratejiyi diğer ülkelere de ileteceğiz. D-8 üye ülkelerinin Dışişleri Bakanları’na da durumu ileteceğiz. Bizim için 2014’ün sonundaki zirvede bu kurumu kuran kurucular özellikle rahmetle Erbakan’ın düşüncesi ve amacı doğrultusunda, faaliyetleri daha üst düzeye ulaştırmanın gayreti içinde olacağız.
D-8’in faaliyetlerini, ortaya koyduğu çalışmaları yeterli buluyor musunuz?
Kurulduğundan bu yana D-8 son 15 yıldır önemli işlere imza attı. Bana sorarsanız Genel Sekreter olarak bu faaliyetleri ve gelişmeleri yeterli bulmuyorum. Bunlar yeterli değil. Sekreterlik olarak bunu üst düzeylere çıkarmak istiyoruz. Ancak sekreterlik olarak isteğimiz yeterli olmuyor. Üye ülkelerin çaba gösterip irade göstermeleri gerekir. Bir strateji geliştirdim. Bunu yakında bütün üye ülkelerinin yetkilileri ve bakanlarına ileteceğim. Düşüncelerini alacağım. Sırasıyla diğer bakanlara da bunu ileteceğim.
D-8’in sanayi alanında özellikle savunma sanayi açısından ele alırsak, bu anlamda girişimleri var mı?
Çeşitli alanlarda bakanlarımız toplanıyor. Ülkelerin sanayi bakanları da bir araya geliyor. 12 çalıştayımız var sanayi alanında. Çeşitli konular ele alınıyor. Savunma sanayi ise sadece bu 12 alanın içinde yer alıyor. Bu konu bir kez gündeme geldi, ancak herhangi net bir sonuç ele alınamadı, sadece işin başlangıcında yer alınıyor. Sanayi alanında ise genel çerçeveler üzerine görüşmeler olmuştur. Savunma sanayi diye sorarsanız, şu an pek fazla bir girişim olmadı, ancak ileriki döneme ilişkin çabalar var.
Peki, yeni döneme ilişkin stratejinizin içinde neler var?
Dışişleri bakanları onaylarlarsa, bu yeni strateji çerçevesinde öncelikle genel sekreterliğin bütçesini artırmayı amaçlıyoruz. Onun dışında ise İstanbul’da bulunan yerimizden daha büyük bir binaya taşınmayı düşünüyoruz. Personel sayımızın artırılmasını öngörüyorum.
D-8 aslında bir ekonomik işbirliği kurumudur. Bu çerçevede faaliyetleri yoğunlaştırdık. Belirlediğimiz 20 ana eksen var. Bu ana eksenlerden 5’ini ele aldık. Diğer çalışma alanları ise diğer eksenleri de ele almak. Bunlar şimdiye kadar yüzeysel ele alınmış. Bunları daha derinleştirmeyi düşünüyorum. Özellikle Dışişleri Bakanları’nın D-8’e yeni üye kazandırmaya niyetleri var mıdır? Bu konuda da çalışma yürüteceğim. Kurumumuzun geliştirilmesi üzerine yeni bir strateji geliştirmeyi planlıyorum.
Şu an üye ülkeler arasındaki ticaret hacmi ne boyutta. 15 yılda nasıl bir ilerleme oldu?
Bu yol haritasına göre kendimize bir çıta belirledik. Şu anda D-8 üye ülkeleri arasında ticari hacmimiz 150 milyar dolardır. Bu da bölgenin tüm ticaretinin yüzde 15’ine denk geliyor. Her 15 yılda bir durumu gözden geçirme kararı da aldık. Bakın 1997 yılında D-8 kurulduğu zaman bu ülkelerin ticari hacmi bölge ticaretinin yüzde 7’sine denk geliyordu. Şu anda ise bu yüzde 15’e denk geliyor. 2015 yılında ise bu ticaret hacminin, bölgenin ticaret hacminin yüzde 20’sine denk gelmesini bekliyoruz. Bu rakamları yeterli bulmuyorum. Daha fazla ticaret hacmi kapasitesine sahibiz. Ama yine de şunu belirtmeliyiz ki, D-8 ülkeleri bu rakamı bu güne kadar iki katına çıkarmış, demek oluyor ki ilişkiler giderek artıyor.
Yeni üyelerden söz ettiğiniz, peki bu nasıl gerçekleşecek?
Bu kuruma yeni üyeler kazandırma isteğimiz var. Yeni stratejide de bu konuya da yer verdim. Bunu üye ülkelerin Dışişleri Bakanları’na ileteceğim, onların da fikrini alacağım. Bu çok hassas bir konudur. Bütün üye ülkeler aynı fikirde olmayabilirler, aynı görüşe sahip olmayabilirler. Kesinlikle üye ülkelerin mutabık kalmasına bağlıdır. Yeni üyeler kazanmak bazen istediğiniz sonucu vermeyebilir.
Ekonomi işbirliğini geliştirmeyi istedikleri zaman bazı girişimlerde bulunulması gerekiyor. Bunun için üye olacak ülkeler ticari tarifeleri indirmek zorundalar, gümrük ile ilgili uyumunu kuruma üye ülkelere göre sağlamalı. Eğer benzerlikleri az, güçsüz ülkeleri üye yaparsanız maalesef bu faaliyetleri ileri taşımayacak, güçlü ülkeler için bir fren görevi görecektir.
İslam İşbirliği Teşkilatı’nda (İİT)’de 37 üye ülke var. Erbakan neden bunların içinde sadece 8 büyük ülkeyi almıştır. Niye hepsini seçmedi. Çünkü o da aynı şekilde düşünüyordu. Erbakan’ın seçtiği ülke İslam dünyasının büyük ülkelerindendir, güçlü ekonomi ve güçlü kaynaklara sahiptirler. Nüfus olarak da büyük ülkelerdir. 8 ülke sayısını 20’ye çıkartıp da içine güçsüz ülkeleri de koyarsanız, bazı noktalarda sıkıntılar yaşanacaktır. Sayıyı hemen artırmamız o kadar önemli değil önemli olan ise ekonomisi olumlu olan ülkeleri bünyeye katmaktır.
KURUCULAR İÇİN ARAŞTIRMA PROJESİ GELİŞTİRDİK
Erbakan’dan söz etmişken, D-8’in fikir babası olarak Erbakan ile ilgili bir çalışmanız olacak mı? Örneğin ‘Erbakan yılı’ gibi!
Bu güne kadar bu konu gündeme gelmedi. Erbakan bu kurumun kurucularından biridir. Bizim için çok önemli bir şahsiyettir. İleriki zamanlarda kendisi adına bir toplantının gerçekleşmesi bizi çok memnun edecektir. Bunu çok isteriz. Biz kurucularımızın düşüncelerini çok önemsiyoruz. Erbakan, Rafsancani, Mahattir’in düşünceleri bizim için çok kıymetli. Çünkü bizim kurumun kurucularıdır. Bununla ilgili bir proje geliştirdik. Bu da bir araştırma projesi. Kurucularımızın bu D-8’i kurmalarındaki amaçları, hedeflerini araştıracağız. Bu güne kadar acaba ne kadarı gerçekleşti. Bunları tespit edeceğiz. Bir diğer taraftan da gerçekçi olmak gerekir. Çünkü dünya 15 yıl önceki dünya değil, değişti. Mevcut liderlerin de düşüncelerini alarak, kurucular ile yenilerin fikirlerini yoğurmamız gerekiyor. 2014 yılı sonunda Türkiye dönem başkanlığını alacak. Bu bizim için çok önemli. Çok önemsediğimiz bir tarihtir. Bu zirvede biz kurumumuzun, çalışmalarını en üst seviyeye taşımayı amaçlıyoruz.
Sayın Genel Sekreter, son olarak Arap Baharı ve İslam dünyasında yaşananlara ilişkin neler söyleyeceksiniz?
Biz kendi ülkemizde Arap Baharı’na ‘İslami Uyanış’ diyoruz. Bizim için çok önemli ve kutsal bir olaydır. Müslüman ülkelerinde halkın temsilcileri ve seçtikleri başa geçmiştir. Bu da bizim için çok mutluluk vericidir. Yeni Mısır ise bizi çok umutlandırıyor, çok sevindiriyor. Yeni Mısır’ı İran ve Türkiye ile birlikte bölgenin çok önemli ülkeleri olarak algılıyoruz. Bu ülkeler bölgede önemli görevler üstlenebilir. Mısır bizim üyemizdir. Yeni Mısır’ın ise D-8’de daha aktif roller alacağına inanıyorum. (Milli Gazete)