Irak'ın ABD askeri varlığına karşı tutumu sertleşiyor
Irak'ta askeri varlığını yeniden güçlendirmek isteyen ABD'ye karşı Bağdat yönetimi daha sert bir tutum sergilemeye başladı. Başbakan Abdulmehdi, ülkede yabancı askeri üs istemediklerini ABD'ye iletti.
ABD Başkanı Donald Trump'ın "İran'ı gözetlemek için Irak'ta asker bulundurmaya devam edecekleri" yönündeki açıklamalarına karşı Bağdat'ın tutumu sertleşmeye başladı.
Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi, başkentte görüştüğü ABD Savunma Bakan Vekili'ne ülkede yabancı askeri üs istemediklerini açıkça ifade etti.
ABD Başkanı Trump, şubat başında Amerikan CBS televizyonundaki mülakatı sırasında ABD'nin Irak'taki Aynü'l Esed Üssü'ne çok para harcadığını belirterek, "Irak'taki üssü tutmak istememin nedenlerinden biri İran'ı biraz izlemek istiyorum, çünkü İran gerçek bir sorun." demişti. Trump'ın bu açıklamaları, Washington yönetiminin 2011 sonunda çekildiği Irak'ta askeri varlığını yeniden artırmak istediği iddialarını güçlendirmişti.
Haşdi Şabi komutanlarından ve meclisteki Bina Koalisyonu lideri Hadi el-Amiri, ABD'nin Irak'taki askeri varlığını "meydan okuma" olarak nitelendirirken, Asayib Ehlilhak Hareketi lideri Kays Hazeli de ABD'nin askeri varlığını sürdürmesi halinde "silahlı çatışmaya" hazır oldukları tehdidinde bulundu.
Meclisin bir diğer büyük grubu Reform ve İmar Koalisyonu'nun lideri Ammar el-Hekim de, "Topraklarımızın komşu ülkelerden intikam alınması için kullanılması tutumu ulusal çıkar ve güvenliğimizi hedef almaktır." açıklaması yaptı.
Irak'ta dini mercii Ayetullah Ali es-Sistani de sesini yükseltti. Sistani, Trump'ın açıklamalarına karşı, "Başka ülkelere zarar verme noktası olmayı kabul etmeyiz." ifadelerini kullandı.
Irak meclisinde Mukteda es-Sadr'a bağlı Sairun Koalisyonu, ABD ile Irak arasındaki güvenlik anlaşmasının sonlandırılması ve ABD askerlerinin ülkeden çıkarılması için karar aldırmaya çalışıyor. Mecliste mart ayında başlayacak oturumlarda bu konunun ana gündem maddeleri arasında yer alacağı da bekleniyor.
"Yabancı üs istemiyoruz" mesajı
Irak tarafından ABD'ye ülkede yabancı askeri güç istenmediğine ilişkin son net mesajı Başbakan Adil Abdulmehdi verdi.
Abdulmehdi, iki gün önce başkent Bağdat'a sürpriz ziyaret gerçekleştiren ABD Savunma Bakan Vekili Patrick Shanahan'a ülkesinde hiçbir yabancı askeri üssün bulunmasını kabul etmediklerini söyledi.
Irak Başbakanı, ABD'li muhatabına, "İki ülke arasındaki anlaşmaların, terörle mücadele ve Irak güçlerinin eğitimi ve donatımıyla sınırlı olması gerekiyor. Bunun dışında başka bir şeyle değil." dedi.
ABD'nin Irak'ta 9 askeri üssü bulunuyor
Saddam Hüseyin rejimini devirmek için Mart 2003'te Irak'ı işgal eden ABD'nin bu ülkede bilinen 9 askeri üssü var. ABD, 2011'de Irak'tan çekilse de buradaki varlığını söz konusu askeri üslerle güçlendirdi.
ABD, Uluslararası Bağdat Havalimanı'daki Victory Askeri Üssü'nün yanı sıra başkentin Taci bölgesinde de eğitim amaçlı bir üsse sahip.
Ülkenin batısındaki Enbar'da Habaniyye ve Aynü'l Esed adlı iki askeri üssü daha bulunan ABD, özellikle 2014 yazında DEAŞ saldırıları sırasında bu üsleri aktif şekilde kullanmaya başlamıştı.
Amerikan askerleri, Salahaddin vilayetindeki Beled Hava Üssü'nü de kullanıyor.
Irak'ı işgal eden ABD, Kerkük'teki K1 Askeri Üssü'nün yanı sıra ülkenin ikinci büyük kenti Musul'da da askeri üslerle varlık gösteriyor. ABD güçleri Musul'da Kayarra (Geyyara) Askeri Üssü'nde bulunuyor.
Erbil'de 2 askeri üssü mevcut
Trump'ın askerlerini Suriye'den çekme kararının ardından gündeme gelen Erbil'deki Harir Hava Üssü de ABD güçlerinin bulunduğu üsler arasında yer alıyor. ABD, Uluslararası Erbil Havalimanı'nında da bir askeri üsse sahip.
Washington yönetimi, Erbil'de 2015'ten beri tamamen kontrolüne aldığı Harir Hava Üssü'nü önce pistini genişletip daha sonra aktif bir şekilde kullanmaya başladı. Erbil'deki Harir, Irak'ın diğer bölgelerine göre DEAŞ tehdidinin çok az olduğu bir bölgede bulunması sebebiyle ABD için oldukça güvenli bir üs olarak görülüyor.
Güvenli olmasının yanı sıra Suriye'nin kuzeyi ile Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'ni (IKBY) birbirine bağlayan Fişhabur Sınır Kapısı'na sadece 227 kilometre mesafede yer alan Harir, ABD'nin Irak'ın kuzeyinde Suriye sınırına en yakın askeri üssü konumunda.
ABD, 2003 yılında işgal ettiği Irak'ta yaklaşık 166 bin askeriyle Aralık 2011'e kadar varlık göstermiş, bu tarihten sonra eski Başkan Barack Obama'nın talimatı üzerine tüm askerlerini Irak'tan çekmişti.
Ancak terör örgütü DEAŞ'ın 10 Haziran 2014'te ortaya çıkmasından sonra dönemin Irak Başbakanı Nuri el-Maliki'nin çağrısı üzerine ABD yeniden askerlerini Irak'a göndermişti.
Irak'ta yaklaşık 5 bin ABD askeri var
ABD Dışişleri Bakanlığının yayımladığı son verilere göre, iki ülke arasında 2014 yılında imzalanan askeri stratejik anlaşma uyarınca Irak'ta 5 bine yakın ABD askeri bulunuyor.
Irak Başbakanı Abdulmehdi, 16 Ocak'taki basın toplantısında, 2018 yılında çoğu ABD'li olmak üzere ülkesindeki yabancı güçlerin yüzde 25'inin çekildiğini, yaklaşık 8 bin yabancı asker kaldığını bildirmişti. (AA)