Mısır: Ordu devlet
Dünyanın sayılı ordularından ve Arap dünyasının ise en büyük ordusu olan Mısır ordusu aynı zamanda ülkenin ekonomik faaliyetlerinin büyük kısmını elinde tutan bir holding gibi işliyor.
Afrika ile Ortadoğu’nun bağlantı noktasında yer alan Mısır, tarih boyunca hep çok önemli bir coğrafya olmuştur. Firavunlar döneminden Roma ve Bizans’a, İslâm hâkimiyetine girdiği 640 yılından günümüze birbirinden farklı medeniyetlerin buluştuğu bölge, hem Nil nehrinin getirdiği berekete hem de Süveyş Kanalı’nın sağladığı stratejik avantaja sahiptir. Jeopolitik konumu itibariyle kıtaları birbirine bağlayan Mısır, Afrika ve Asya arasında köprü işlevi görür.
“Ümmü’d-Dünya” (dünyanın anası) lakabıyla bilinen Kahire, yalnızca Mısır’ın başkenti olmaktan öte, tarih boyunca İslâm dünyasının merkez şehirlerinden biri hüviyetini korumuştur. Siyasetçiler, edebiyatçılar, seyyahlar, sanatçılar, sürgünler, devrik hükümdarlar ve daha niceleri Kahire’de buluşmuş, tarihte iz bırakan sayısız büyük ismin yolu Kahire’ye mutlaka düşmüştür. Kahire, Osmanlı İmparatorluğu döneminde de İstanbul’la rekabet halinde olan bir şehirdir.
ARAP MİLLİYETÇİLİĞİNE İLHAM
Cemal Abdunnâsır ve arkadaşlarının 1952’de Kral Faruk’u devirerek bir Arap cumhuriyeti kurmalarından itibaren, Ortadoğu ve Afrika’daki birçok ülkede, bu hadiseden ilham alan Arap milliyetçisi subaylar yönetimleri ele aldı. Libya, Irak, Yemen ve Sudan başta olmak üzere, çeşitli ülkelerde “Hür Subaylar” unvanını taşıyan milliyetçi subayların iktidarı başladı. Abdunnâsır, 1970’deki ölümüne kadar Pan-Arapçılık (Arap dünyasının birliği) akımının da lideriydi.
Tarihe damga vuran isimler
Kavalalı Mehmed Ali Paşa (ö. 1849), vali olarak atandığı Mısır’da zamanla özerkliğini ilân etmiş, onun oluşturduğu fiili durum da 1841’de İstanbul tarafından tasdiklenmişti. 1952’ye kadar Kavalalı hanedanı tarafından yönetilen Mısır, daha sonra askerî idare altına alındı. Muhammed Necib’in kısa yönetimini Cemal Abdunnâsır takip etti. Onun 1970’deki ölümünün ardından yerini Enver Sedat aldı. 1979’da İsrail’le barış yapan Sedat, 1981’de kendi ordusundaki bir yüzbaşı tarafından öldürüldü. Cumhurbaşkanlığı koltuğuna oturan Hüsnü Mübarek ise, 2011’de Arap Baharı sürecinde devrilene kadar Mısır’ı yönetti.
En güçlü ordu en kalabalık nüfus
Temelleri Kavalalı tarafından atılan modern Mısır ordusu, 1 milyon 300 bini aşkın toplam personeliyle Arap dünyasının en büyük ve en güçlü ordusudur. İsrail’le 1948, 1967 ve 1973’te üç kez savaşan Mısır ordusu, ülkede ekonomiyi de elinde tutmaktadır. İhracat, ithalat, inşaat, sanayi ve diğer alanlarda dev bir holding gibi faaliyet gösteren ordu, bu sayede Mısır halkıyla da organik temas halindedir. Mısır ayrıca 100 milyonu aşkın nüfusuyla da Arap dünyasında avantajlı konumdadır. Milyonlarca Mısırlı, yabancı ülkelerde çalışmakta ve o ülkelerin en kritik sektörlerinin can damarını oluşturmaktadır. (Yenişafak)