Lübnan'daki krizde Hizbullah nasıl bir rol oynayacak?
Başbakan Hassan Diab'ın Beyrut limanındaki patlamadan sonra geçen yıl istifa etmesinden bu yana Lübnan hükümetten yoksundu. O zamandan beri ülke krizden krize girdi ve Hizbullah bu krizlere rağmen ülke yararına iş yapan ana unsur oldu.
Lübnan Cumhurbaşkanı Michel Aoun, Başbakan adayı Saad Hariri ile görüşmelerde bulundu. Hariri'nin babası Refik, 2005 yılında bombalı bir suikast sonucu öldürüldü.
Mart ayında, yeni bir kabine üzerinde anlaşamamak bir başarısızlık oldu. Aoun, Hariri'nin kenara çekilmesini istiyor. Hizbullah, kabinenin teknokratlardan oluşması yönündeki önerileri reddetti.
Hizbullah lideri Hasan Nasrallah Mart ayında yaptığı açıklamada, “siyasi gruplar tarafından desteklenmeyen bir teknokratlar hükümeti ülkeyi kurtarmayacak" dedi.
Mayıs ayında da bu kriz devam etti. O sırada Nasrallah açıklanmayan bir hastalıkla uğraşıyordu.
Basında çıkan haberlere göre, Hariri parlamentoya şunları söyledi: “neler olup bittiğinin gerçeği, Cumhuriyet başkanının milletvekillerine mesajında şunları söylemesidir: ‘bir başbakan seçtiniz. Onu istemiyorum ve bir hükümet kurmasına izin vermeyeceğim. Lütfen, ondan kurtul.’ Bu, Cumhuriyet başkanını hükümetin oluşumunu engelleme suçlamasından arındırma girişimidir.”
Arap dünyası haberlerine göre, ABD eski Ortadoğu Dışişleri Bakan Yardımcısı David Schenker Cuma günü El-Hurra TV'ye verdiği röportajda şunları söyledi: “Cumhurbaşkanı Aoun ve Cumhurbaşkanının damadı olan Milletvekili Gebran Bassil, reformlarla başlayan teknokratik bir hükümet istemiyor çünkü Hizbullah'ın konumunu ve Lübnanlı politikacıların bazı siyasi hırslarını baltalayacak.”
Meclis Başkanı Nabih Berri Hizbullah'ın yanında görünüyor. Lübnan hükümetindeki görevlere mezhepçilik hakimdir. Aun bir Hıristiyan, Hariri bir Sünni ve Berri bir Şii.
Arap Haftalık Haber Sitesi, ”uzmanlar, yeni bir hükümetin kurulmasına yönelik ana engelin hala portföylerin ‘üçte birini engelleme’ sorunu olduğunu ve Hariri'nin şimdi Berri'nin önerdiği gibi üye sayısı 24'e yükseltildiğinde hükümete girecek iki Hıristiyan bakanın üyeliğini bilmek istediğini savunuyorlar " dedi.
İran, müttefiki Hizbullah'ın daha fazla güçlendiğini görmekle ilgileniyor. İran Tasnim haber ajansının haberine göre, Hizbullah, Lübnan ulusal serbest dolaşımının başı olan Hariri ve Bassil ile temas kurdu.
Raporda, "Hizbullah temsilcileri Saad Hariri'ye Lübnan Cumhurbaşkanı Michel Aoun ile hükümet kurma sorununu çözme ihtiyacı hakkında konuştuklarını ve Gebran Bassil'in kabine kurma sürecini karmaşıklaştırmayacağını vurguladığını söyledi” dedi.
“Lübnan milliyetçi lideri Hizbullah temsilcilerine, hükümet kurma konusunda Meclis Başkanı Nabih Berri'nin girişimi ile olumlu etkileşimde bulunduğunu ve olumsuz sinyallerin kabineye hakim olmasına izin verilmemesi gerektiğini söyledi.”
Hariri'nin işleri halletmesi için bir haftası daha var.
Tasnim,”farklılıklar bu engellerle sınırlı değil, bakanlıklar, özellikle hükümet görevlerinde büyük farklılıklar var " dedi. “İçişleri Bakanlığı, Sosyal İşler Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı ve Adalet Bakanlığı, anahtar oldukları ve hükümetin kurulmasından sonra ülkenin önemli işleriyle uğraşmak zorunda oldukları için son derece hassas olan görevlerden bazıları.”
Raporda, Lübnan'ın krizlerle başa çıkması için bir hükümete ihtiyacı olduğu belirtiliyor.
“Bugün, kriz Lübnan vatandaşları için günlük bir terim haline geldi, gece ve gündüz hayatlarının tüm yönlerini tanımlayan bir terim: uzun petrol kotaları kuyruklarından artan elektrik kesintilerine, uyuşturucu ve sağlık krizlerine, sokaklara çöp dökülmesine kadar. Banka hesaplarına erişim kısıtlamaları, temel mal fiyatlarındaki sonsuz artış ve tabii ki hükümet oluşumunu engelleyen süregelen siyasi çalkantı” dedi.
"Böyle bir durumda, Dünya Bankası son raporunda Lübnan ekonomisinin çöküşü ve bunun sosyo-güvenlik sonuçları hakkında uyardı." (The Jarusalem Post-İsrailpost - Tercüme ve edit: Abdullah Yiğit)