Ambargolar İran’ın yapay zekâ teknolojisinde sıçrama yapmasına yol açtı
Günümüz yaşamının birçok yönünü kökten değiştiren ve en hızlı büyüyen teknoloji alanlarından biri olan yapay zekâ, benzersiz fırsatlar ve zorluklarla dolu bir ülke olan İran'da önemli ilerlemeler kaydetti.
İran’da veri analizi, makine öğrenimi ve bilgisayar vizyonu üzerinde faaliyet gösteren girişimlerin sayısı giderek artıyor ve yapay zekâ tabanlı yenilikler kullanarak müşterilere çeşitli hizmetler sunuyor.
Bu girişimlerden bazıları yurt içi ve yurt dışı yatırımları çekmeyi başardı ve faaliyetlerini giderek geliştiriyor ve genişletiyor.
İran'daki yapay zekâ ekosisteminin temel özelliklerinden biri, üniversiteler ve endüstri arasındaki artan iş birliğidir. Bu iş birlikleri, yeni şirketlerin ve girişimlerin bilgi ve bilimsel araştırmalardan yararlanmasına ve yapay zekâya dayalı yeni ürünler ve hizmetler sunmasına yardımcı oluyor.
Akademik bilginin ticarileştirilmesi, özellikle bölgelerin yeteneklerini ve ekonomik performansını iyileştirmek için giderek daha fazla potansiyel bir ekonomik kalkınma modeli olarak görülüyor.
Bilim ve endüstri arasındaki etkileşim, yalnızca İran'da yapay zekânın gelişimini hızlandırmaya yardımcı olmakla kalmıyor, aynı zamanda bu şirketlerin yurt içi ve yurt dışı pazarlardaki verimliliğini ve rekabet gücünü de artırıyor.
İran'ın Surena serisi insansı robotlarını geliştirmesi, ülkenin robotik ve yapay zekâ alanındaki en büyük başarısı sayılıyor. Elektrik ve Elektronik Mühendisleri Enstitüsü (IEEE) tarafından analiz edilen, Part General Surena'nın adını taşıyan insansı robot, dünyadaki önde gelen robotlar arasında yer alıyor.
2019'da tanıtılan dördüncü nesil Surena, engebeli arazilerde yürüyebiliyor ve nesneleri kuvvet kontrolüyle kavrayabiliyor.
Bir diğer başarı hikâyesi de milyonlara telefona yüklenen, yapay zekâ tabanlı bir navigasyon uygulaması olan Balad. Konuşma tanıma teknolojisini kullanan bu yerel haritalama hizmetini oluşturma fikri, Google Haritalar'ın yabancı yaptırımlar nedeniyle İran'da çalışmayı bırakmasının ardından ortaya çıktı.
Uygulama, kullanıcıların şehir içinde ve dışında seyahatleri için en iyi rotayı bulmalarına ve eğlence, gezi ve hizmetler için en iyi yeri seçmelerine yardımcı oluyor.
Yüksek kaliteli bilimsel makalelerin bağlantılarını izleyen Nature Index, İran'ı 2015-2019 yılları arasında araştırma yayınları açısından yapay zekâ alanında dünyada 13. sıraya, Brezilya, Hollanda ve Rusya'nın önüne koydu.
Scimago Institutions Sıralamasında İran, yapay zekâ ile ilgili yayınlanmış makaleler açısından dünyada 15. ve Batı Asya'da birinci sırada, Brezilya'dan sonra geliyor ve Rusya ile Türkiye'nin üstünde yer alıyor.
SCImago, araştırma performansı, inovasyon çıktıları ve toplumsal etkiye dayalı üç farklı gösterge kümesini birleştirerek ülkelere göre bilimsel dergileri ve yayın oranlarını listeleyen bir kamu hizmetidir.
Ayrıca, yapay zekâ ile ilgili disiplinlerden biri olan psikolojinin bir alt kümesi olan bilişsel bilimde İran dünyada 36. ve Batı Asya'da üçüncü sırada yer alıyor.
Yapay zekânın bir parçası olan elektrik ve elektronik mühendisliğinde İran dünyada 15., Batı Asya'da ise birinci sırada yer alıyor. Tahran Üniversitesi, yapay zekâ alanında en iyi 100 araştırma kurumu arasında 59. sırada.
CSRankings, Google Scholar'daki bilgisayar bilimcilerinin profillerinden elde edilen verilerle, dünyanın dört bir yanındaki en iyi bilgisayar bilimi kurumlarının metriklere dayalı bir sıralamasıdır. 2011-2021 sıralamasına göre, Şerif Teknoloji Üniversitesi, IPM Temel Bilimler Araştırma Enstitüsü ve İran Bilim ve Teknoloji Üniversitesi, yapay zekâ üzerinde çalışan Asya'daki en iyi 100 kurum arasındaydı.
İran, çeşitli endüstrilerde hızla gelişen uygulamalara sahip olan yapay zekâ, robotik ve nanoteknoloji gibi son teknoloji alanlarda bölgesel bir lider olarak ortaya çıkmaya devam ediyor.
Geçtiğimiz ay, İslam Devrimi Muhafızları Ordusu, Basra Körfezi'ndeki askeri tatbikatlar sırasında yapay zekâ teknolojisine sahip füzeler kullandı.
İslam Cumhuriyeti, 2032 yılına kadar yapay zekâda pazar lideri olma hedefini önüne koydu. Ülkenin Bilgi ve İletişim Teknolojileri Araştırma Enstitüsü'nün bir raporuna göre İran, 10 yıl içinde yapay zekâ alanında ilk 10 ülke arasında yer alacak.
İran'daki yapay zekâ ekosistemi, ülkeye uygulanan haksız yaptırımların getirdiği zorluklara uyum sağlama ve yenilikçi çözümler bulma konusunda becerikli bir girişimci ruhla destekleniyor.(Medya Şafak)
