CNN: HTŞ güçleri etnik temizlikten zevk alıyor

Bir anne ve kızı, silahlı adamlar kapının dışında toplanırken çatı katının pencerelerinin önünde eğiliyorlar. Ses çıkarmamaya çalışıyorlar. Ancak bu tedirgin anı gizlice kaydettikleri videoda, panik içinde nefes alıp verişlerini güçlükle kontrol edebildikleri görülüyor.

Akrabası, komşularının evine saldıran militanları pencerelerinden izlerken “Biz yanlış bir şey yapmadık,” dediğini hatırlıyor. Saatler sonra, aile reisinin öldüğünü, cansız bedeninin verandada oğlunun cesedinin yanına serilmiş olduğunu söyledi.

Maskeli bir militan, yağmalanmış evin etrafında “etnik temizlik, etnik temizlik” şarkısını söyleyerek geçit yaparken kendini filme aldı ve videoyu 28 bin takipçisinin görmesi için Facebook sayfasında yayınladı. Üst katta saklanan aile üyeleri CNN'e, infazlar da dahil olmak üzere baskının gerçekleştiğini duyduklarını söyledi.

Halil'lerin evinde yaşanan ve video görüntüleri ile hayatta kalanların ifadeleriyle aktarılan cinayetler, bu ayın başlarında Suriye'nin kıyı bölgesindeki Alevi topluluklarında yaşanan benzer olaylardan biriydi.

CNN'in yaptığı bir araştırma, Suriye'nin Lazkiye vilayetindeki azınlık Alevi toplumunun birkaç bin üyesinin yaşadığı es-Sanuber’deki olaylara odaklanıyor. Tarım arazilerinin küçük bina kümelerini çevrelediği köye yapılan saldırılar, Suriye'nin kıyılarını kasıp kavuran mezhepsel şiddetin bazılarının yoğunluğuna ilişkin yeni ayrıntıları ortaya koyuyor.

CNN, hayatta kalan yedi kişiyle yapılan röportajlar, uydu görüntüleri ve sahadan doğrulanan görüntülere dayanarak, HTŞ rejimine bağlı güçlerin büyük ölçüde silahsız köylüleri yargısız infaz, yağma, kundaklama ve mezhepsel hakaretlere maruz bıraktığı ve cesetlerin iki toplu mezarda yığıldığı kasabadaki katliamın boyutlarına ışık tuttu.

CNN, birkaç bin nüfuslu es-Sanuber köyünün coğrafi konumunu belirleyen videolarda en az 84 ceset saydı. Yerel halk, büyük çoğunluğu erkek olan 200'den fazla ölü saydıklarını söyledi.

Görgü tanıklarının misilleme korkusuyla isimlerinin gizli kalması koşuluyla konuştukları belirtildi.

Amerikan haber sitesine göre, Alevilere yönelik saldırılar, geçici devlet başkanı Colani’nin Suriye'yi kapsayıcı bir şekilde yönetme, azınlıkların korunmasını sağlama ve isyancı grupların ülkenin barış umutlarına ciddi bir tehdit oluşturmasını engelleme sözünü yerine getirip getiremeyeceği konusunda soru işaretleri yaratıyor.

HTŞ rejiminin, toplu katliamlardan “çeteleri” sorumlu tuttuğunu söyleyen CNN, “Colani’nin cinayetleri soruşturmak üzere bir araştırma komitesi kurduğunu ve suçlulardan hesap soracağına dair söz verdiğini” iddia etti.

Saldırıların Alevileri hedef aldığını belirten CNN, incelenen ve HTŞ rejimine bağlı militanlar tarafından yayınlanan videolarda Alevilere yönelik “etnik temizlik” çağrısında bulunulduğunu vurguladı.

'Bize Alevi köpekleri diyorlardı'

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SİHG), saldırılarda 800'den fazla kişinin öldürüldüğünü söyledi. Diğer hak grupları bu sayının daha da yüksek olduğunu söylüyor.

Hayatta kalanlar es-Sanuber köyündeki saldırıların 7 Mart Cuma günü erken saatlerde başladığını söyledi.

CNN, Halil ailesinin evinde kendini filme alan silahlı adamın kimliğini, Facebook profilindeki diğer fotoğraf ve videolarla yüz detaylarını, kıyafetlerini ve yapısını eşleştirerek tespit etti. Hesabının önbelleğe alınmış bir versiyonu videonun daha sonra silindiğini gösteriyor. Sosyal medyada paylaşılan görüntüleri izleyen ve hayatta kalan iki kişi de bu kişinin kasabalarına saldıran adamla aynı kişi olduğunu söyledi.

Takip eden günlerde sosyal medyada, arkasında cesetler varken şarkı söylediğini gösteren başka bir video ortaya çıktı. Şöyle diyordu: “Size geldik. Size ölümün tadıyla geldik.”

CNN, uydu görüntülerine dayanarak videodaki yerin köyün girişi olduğunu doğrulayabildi. Köy sakinleri de videoda görülen adamların cesetlerini teşhis etti.

Videoda “İdlib halkının kılıcı sadece seni istiyor” deniliyordu.

Militan, Facebook profil resminde HTŞ amblemi olduğu anlaşılan işlemeli bir kıyafet içinde görülüyor. Üç askeri uzman, savaşçının omzundaki armanın birkaç HTŞ birimiyle uyumlu olduğunu, ancak fotoğrafın hangi tugaya ait olduğunu belirlemek için çok bulanık olduğunu söyledi.

CNN'in es-Sanuber köyünün coğrafi konumunu belirlediği ve saldırı sırasında çekildiği düşünülen iki videoda başka bir savaşçının kimliği tespit etti. Kızıl saçlı, sakallı adam Halil'in evinde ve es-Sanuber köyünün girişinde çekilen görüntülerde görülüyor.

CNN tarafından doğrulanan bir başka görüntüde ise bir militan, yerel kaynaklar tarafından köylü “Yazan Mustafa” olarak tanımlanan orta yaşlı bir adamı infaz ederken görülüyor.

CNN'e konuşan görgü tanıkları infazlardan önceki saatleri ayrıntılarıyla anlattı. Salı günü CNN'e konuşan bir kadın, babasının ve iki erkek kardeşinin infaz edildiğini söyledikten üç gün sonra, “Evimize Esed rejiminin kalıntılarını ya da herhangi bir silahlı kişiyi aradıklarını söyleyerek geldiler” dedi.

CNN, kadının paylaştığı evdeki olay sonrası görüntülerin anlattıklarını doğruladığını kaydetti.

Söz konusu tanık, “İlk başta evlere gittiler ve bulabildikleri cep telefonlarına el koydular... ve sonra köyü terk ettiler. Sonra geri döndüler ve evimizi yağmaladılar. Sonra gittiler,” diye ekledi gözyaşları arasında. “Ve sonra üçüncü kez eve girdiler ve tüm erkeklerin dışarı çıkmasını istediler.” dedi.

Şöyle devam etti: “Babam ve iki kardeşim. Babam 75 yaşında emekli bir öğretmendi... babamı başından vurdular... kardeşimi de kalbinden vurdular.”

Vücudunun sağ tarafına isabet eden bir kurşunla yaralanan diğer kardeşinin kan kaybından ölmüş gibi davrandığını söyledi.

CNN’nin bildirdiğine göre, gece çöktüğünde kaçmaya çalışmış. Kadına göre, savaşçılar tarlalarda topallayarak ilerlerken ona altı kez ateş etmişler.

Annesi şok ve keder içinde, ölen erkek akrabalarının arasında otururken silahlı bir militanın kafasına silah dayadığını ve ona “Alevi köpeği” dediğini aktardı.

Yerel halktan bir başka kadın da CNN'e, savaşçıların kocasını dışarı sürüklemeden önce birkaç kez evine girdiklerini ve onu ve diğer birkaç erkeği bir hendekte vurduklarını aktardı.

Yerel halk sadece bir avuç erkeğin hayatta kaldığını söyledi. CNN'e konuşan bir adam, savaşçıları ikna etmeye çalıştığını, sonuçta kendi hayatını kurtardığını, ancak infaz ettiklerini söylediği kardeşini öldürmelerini engelleyemediğini söyledi.

Devamında şunları söyledi: “Ben kaçmadım. Onlarla akıllıca yüzleştim ve beni ve ailemi korkutmak için altımızdaki zemini vurdular. Evimi isteyen her gruba açtım ve silahlarını birden fazla kez göğsüme doğrulttular.”

“Tanrı'nın iradesi beni kurtardı,” diye ekledi. “Kardeşimi serbest bırakmaları için yalvardım ama kimse dinlemedi.”

CNN'e konuşan bir kadın, İdlibli olduğunu söylediği bir militan tarafından kurtarıldığını ve kendisine güvenli geçiş sağladığını söyledi. “Ailemi öldüren adam İdlib'liydi. Hayatımı kurtaran adam da İdlib'liydi” dedi.

Cesetlerin toplanması

CNN'in konuştuğu üç köylüye göre, köylüler militanların, ölülerini toplamalarını yasakladığını söyledikten sonra, yaklaşık üç gün boyunca es-Sanuber köyünün sokakları cesetlerle doldu. Köy sakinlerine göre, 10 Mart'ta silahlı adamlar iki gün boyunca süren cesetlerin toplanmasına nezaret etti.

Yerel halk, cesetlerin köydeki Alevi türbesinin yakınında toplu mezarlara yığıldığını söyledi. Bu görüntülerin bir kısmı CNN'in bölgenin coğrafi konumunu tespit ettiği ve tarihi doğrulamak için uydu görüntüleriyle eşleştirdiği video ve görüntülerde yer aldı.

CNN'in köydeki türbenin mezarlığında çekildiğini tespit ettiği bir fotoğrafta, iki dar mezarda kefenlere sarılmış en az 10 ceset görülüyor.

CNN, bir videoda yol kenarına atılmış en az 42 kefenli ceset saydı ve üç cesedin daha sığ bir mezarda olduğunu tespit etti. Ayrıca, yakınlardaki toprak yığınlarının başka gömülere işaret ettiği belirtildi.

Amerikan haber sitesi, doğrulanan bir başka videoda ise iki sığ mezarda en az 29 ceset olduğunun ve bir ekskavatörün mezarlardan birini toprakla doldurduğunun görüldüğünü kaydetti.

CNN, iki video ve fotoğraftaki cesetlerin farklı kişileri mi yoksa aynı kişileri mi gösterdiğini doğrulayamadı.

Cesetler ve mezarların CNN tarafından incelenen ve doğrulanan uydu görüntülerinde de görüldüğü bildirildi.

Airbus tarafından sağlanan 11 Mart tarihli hava görüntüleri, CNN'in mezarları tespit ettiği türbenin yakınındaki zemin bozukluklarını gösteriyor. Görüntülerde ayrıca, kefenlerle örtülmüş cesetler ve aynı bölgeye konumlandırılmış videolardan birinde görülen ekskavatör de görülüyor.

Maxar'ın 14 Mart tarihli görüntülerinde de toprağın yer değiştirdiğine dair kanıtlar görülüyor. Maxar CNN'e, kazılan ve daha sonra üzeri düzleştirilen mezar alanının yaklaşık boyutlarının 26 metreye 16 metre (yaklaşık 85 feet'e 52 feet) olduğunu söyledi.

Köylüler hâlâ sevdiklerini İslami törenlere uygun olarak defnetmeye çalıştıklarını söylediler.

Babası ve kardeşleri öldürülen bir sağ kurtulan, “Şüphesiz ölülerimizi uygun bir dini törenle defnedeceğiz,” dedi. “Ama bunun için köye dönmemiz gerekecek ve dönmeye çok korkuyoruz.” diye ekledi.