‘Mayınsız Sınır’ Hedefi Yerine Duvarlar İçinde Türkiye
Türkiye, 2000’li yıllarda başta Suriye sınırı olmak üzere sınır bölgelerini mayınlardan temizleme amacındayken şimdi terörle mücadele gerekçesiyle Suriye’nin ardından İran ve Ermenistan sınırlarına duvar örülmesi bekleniyor.
Suriye’deki savaş nedeniyle özellikle Türkiye’nin IŞİD terör örgütünce hedef alınması ve Ankara’nın diplomatik alanda, sınır geçişlerini yeterince kontrol etmemesi nedeniyle eleştirilmesi üzerine ‘duvar’ projesi gündeme geldi. Türkiye ile Suriye arasındaki 911 kilometrelik sınıra, Milli Savunma Bakanlığı tarafından 511 kilometre 794 metrelik duvar inşaatına başlandı. Türkiye, 97.2 kilometresi Hatay, 67.4 kilometresi Kilis, 38.1 kilometresi Gaziantep, 194.8 kilometresi Şanlıurfa, 66.8 kilometresi Mardin ve 47.3 kilometresi Şırnak ili sınır bölgesinde olmak üzere Suriye ile arasına duvar örme işini yarı yarıya tamamladı.
Şimdi Milli Savunma Bakanlığı, İran ve Ermenistan sınırlarına da başta PKK olmak üzere terörle mücadele amacıyla duvar örülmesi yönünde çalışma yürütüyor. Bu konuya ilişkin bilgi ilk önce geçtiğimiz Ocak ayına basına kulis bilgisi olarak yansımıştı. İran ve Ermenistan ile Türkiye arasındaki sınır bölgesi kapsamında Ardahan, Kars ve Iğdır kentlerinde sınır duvarı inşaatı yapılacağı gündeme gelmişti. İran ve Ermenistan sınırlarına duvar iddiası, AKP Hükümeti’ne yakınlığıyla tanınan Gazeteci-Yazar Abdülkadir Selvi’nin konuyu kaleme almasıyla adeta doğrulandı. Selvi, Hürriyet Gazetesi’nde Pazartesi günkü yazısında, terörle mücadele önlemleri görüştüğü üst düzey yetkilinin ağzından şu ifadeleri aktardı:
“PKK’nın İran’ın Türkiye sınırında Makü, Dambat, Navur, Kotr, Keneresh, Şehidan kampları var. Bu kamplarda 800-1000 civarında PKK’lı terörist barınıyor. Bunlar Türkiye’ye girip eylem yapıp çıkıyorlar. Ağrı, Tendürek bölgesinde teröristlere karşı operasyonlar yaptığımızda bu kamplara geçiyorlar. Buna önlem olarak Ağrı-Iğdır sınırının 70 kilometresini duvarla, kalan kısmını ise kuleler, demir tel örgülerle kapatıyoruz. Ve boydan boya ışıklandırıyoruz.”
Selvi’nin yazısıyla birlikte hali hazırda İran ile Türkiye arasına duvar inşaatına başlandığı iddiası gündeme geldi.
Suriye sınırındaki duvarda son durum nedir?
TOKİ Başkanı Turan, Suriye sınırındaki duvara ilişkin son olarak yarısını tamamladıklarını ve duvar dışarısına zırhlı araç geçişlerine uygun 260 kilometre yolun bitirildiğini ifade etti. Sınır hattı boyunca 2 metre genişliğinde ve 3 metre yüksekliğinde 7 tonluk seyyar bloklar halinde duvarı inşaa ettiklerini anlatan Turan, duvar üzerine ayrıca 1 metre yüksekliğinde jiletli tel yerleştirdiklerini de anımsattı. Turan’ın verdiği bilgiye göre; Suriye sınırındaki duvar, 4 metre yüksekliğinde ve 30 santimetre kalınlığa sahip olarak oluşturuluyor. Bloklar halinde inşaa edildiği için de duvar portatif özelliğe sahip yani sonrasında başka yerlere taşınması mümkün oluyor.
Mayınsız Türkiye hedefi neydi?
Türkiye, Haziran 2009’da TBMM’de kabul edilen yasal düzenlemeyle sınır bölgelerindeki kara mayınlarını temizlemeyi hedeflemişti. Bu kapsamda, Türkiye’nin, Hatay’dan Artvin iline kadar 2 bin 254 kilometrelik sınır hattını kara mayınlarından arındırması planlanmıştı.
Türkiye, NATO’ya üye olduğu 1952 yılı sonrasında Suriye, Irak, İran, Ermenistan ve Gürcistan sınır hattında yaklaşık 812 kilometrelik bölgeye mayın döşemişti. Ayrıca 1993-1997 yıllarında PKK’ya karşı Doğu Anadolu Bölgesi’nde sınır hattına mayın döşemesi yapılmıştı. Haziran 2009’daki yasal düzenlemeyle ise ilk önce Suriye sınırında yaklaşık 645 bin kara mayınına karşı en az 20 santimetre derinlikte temizlik yapılacağı ve hatta bunun için 3 bin kişilik uzman ekip ile 500 kişilik bölge halkından yararlanılacağı duyurulmuştu. Suriye hattı sonrasında ise Cizre’den Iğdır’a kadar İran ve Irak sınırlarında temizlik planlaması yapılmıştı.
Ancak sınırındaki mayınları temizlere projesi, Mart 2011’de alevlenen Suriye’deki savaş ortamı üzerine ilk önce yavaşladı ardından resmi olarak Haziran 2013’te durduruldu. O dönemki Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz, TBMM’ye verdiği yazılı soru önergesi yanıtında, valilikler eliyle Suriye’de iç savaş başlamadan toplam 1 milyon 150 bin metrekarelik alanda temizleme yapıldığını ve bin 255 adet mayını temizlediklerini açıkladı. Yılmaz, o dönemki yazılı yanıtında, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) birliklerince de 10 bin 951 mayının temizlendiğini ifade etmişti. (VOA)
