BM, suça karışan 41 Güney Sudanlı yetkiliyi tespit etti
Güney Sudan’daki savaş suçları ve insanlığa karşı suçları araştıran Birleşmiş Milletler (BM) komitesi, sivillere yönelik çok büyük boyutlarda işkence, cinayet ve tecavüz olaylarının yaşandığını açıkladı. BM komitesi, suça karışan 41 Güney Sudanlı yetkiliyi tespit etti.
BM komisyonu, ihlallerden çatışmaların başlamasından bu yana sabit ve dikkat çekici konumda olan Güney Sudan Devlet Başkanı Salva Kiir, yandaşları ve eski cumhurbaşkanı Riek Machar’ı sorumlu tuttu.
AFP’nin bir nüshasına ulaştığı raporda UNIC, halkın karşı karşıya kaldığı sorunlar ve ihlallerden Güney Sudan lideri sorumlu tutuluyor.
BM raporunda, silahlı birliklerin ve müttefiklerinin etnik köklerine dayalı sivilleri hedeflediğine, cinayet, adam kaçırma ve tecavüz eylemleri yapıldığına ve köylerin yağmalanıp yakıldığına dair yeterli delillerin bulunduğu açıklanarak, bu fiillerin savaş ve insanlık suçu olduğunu vurguladı.
Yaşanan vahşet Bosna’daki olaylara benzetildi
BM’nin raporu 2017 Haziran-Aralık tarihleri arasında yapılan, dehşet verici olaylar ve şiddet eylemlerini ele alıyor. Raporda bazı suçlar 1990’ların başında Bosna’da işlenen suçlara benzetildi. Aileler kendi aile fertlerine tecavüz etmeye zorlandı. Kadınlardan biri, 12 yaşındaki oğlunun hayatta kalmak için yüz kızartıcı fiil yapmak zorunda bırakıldığını ve eşinin de hadım edildiğini söyledi.
Raporda görgü tanıkları silahlı kişilerin sığınmacılara tecavüz ve işkence ettiğini açıklayarak, bazı sığınmacıların gözlerini yerinden çıkardıklarını ve kollarını kestiklerini ifade etti. Başka bir kadın ise ceset parçalarının bulunduğu bir odada tutulduğunu anlattı. Bu çatışmalardan tecavüz ve orduya alınan çocuklar çok lolumsuz etkilendi.
13 çocuktan yalnız 1’i okula gidebiliyor
İnceleme komisyonu, çatışmaların devam etmesi durumdan Güney Sudan’da 13 çocuktan sadece birinin okula gidebileceğini ve bunun tüm neslin geleceğini tehdit eden bir durum olduğunu vurguladı. Ayrıca komisyon insani yardım örgütü çalışanlarının hedef alınmasının yanı sıra okul ve hastanelerin askeri üs olarak kullanılmasını kınadı.
230 şahidin ifadesine başvuruldu
Komite raporunu, 58 bin belge ve 230 şahidin ifadelerini başvurarak hazırladı. İhlallerle ilişkisi bulunan 3 vali ve 38 subay, (33 general ve 5 albayı) belirlendi. Suçlular yüksek sorumluluk ilkesi uyarınca isimleri açıklanmadan yargılanabilir. Raporlar, Cenevre’deki BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliğinin Ofisine teslim edildi.
Askeri disiplinsizliğe dair çeşitli örnekler veren komite, söz konusu sorumluların işlenen suçlardan haberdar olduğunu ancak suçu engellemek ya da durdurmak için herhangi bir eylemde bulunmadığını vurguladı. Bunun Güney Sudan’daki yargı zayıflığından kaynaklandığını işaret eden komite, bunun sonucu olarak Afrika Birliği Komitesi’nin Ağustos 2015 yılında anlaşma imzalandığını ancak anlaşmanın kağıt üzerinde kaldığını belirtti. Komite, kağıt üzerinde kalan anlaşma uyarınca bağımsız bir mahkeme kurulmasını talep ettiğini kaydetti.
“Mahkeme hemen kurulabilir”
BM’nin Güney Sudan İnsan Hakları Komisyonu Başkanı Yasmin Sooka, “Mahkeme hemen kurulabilir ve savcı iddianameler üzerinde çalışmaya başlayabilir. Bu Güney Sudan’daki milyonlarca insanın yaşamına yönelik tehdide son vermenin tek yolu” dedi.
2 buçuk yıl süren bağımsızlıktan sonra 2013 yılında Güney Sudan’da iç savaşlar başladı. İç savaş binlerce insanın ölümüne, 4 milyon insanın yerinden edilmesine ve insani krize neden oldu.
Komite, ülkedeki siyasi ve askeri liderlerin neden olduğu açlık ve yıkımın kabul edilemez hale geldiğini, Güney Sudan’daki vatandaşların çoğunun kaçtıktan sonra kaybolan çocukların gözetimini üstlenerek cesaretini ve asaletini kanıtladığını belirtti. (AFP)
