Devrimci şehit diplomat; Hüseyin Emirabdullahiyan kimdir?

İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı taşıyan helikopterin geçirdiği bu kazada Cumhurbaşkanı Ayetullah Seyyid İbrahim Reisi, Tebriz Cuma İmamı Ayetullah Seyyid Muhammed Al-i Haşim, Tebriz Valisi Malik Rahmeti şehit olurken ayrıca Cumhurbaşkanının Koruma Birimi Başkanı Komutan Seyyid Mehdi Musevi, Devrim Muhafızları Birliğinden Ensar el-Mehdi, pilot Seyyid Tahir Mustafevi, Pilot Muhsin Deryanuş ve Yarbay Behruz Kadimi de bu kazanın şehitleri arasında yer alıyor.

Şehit Dışişleri Bakanı Emirabdullahiyan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in de katılımıyla düzenlenen Kızkalesi Barajı'nın işletme töreninin ardından İran Cumhurbaşkanı ile birlikte helikopterle Tebriz'e dönüyordu ancak bu helikopter yol ortasında kaza yaptı ve Varzgan bölgesine düştü.

Şehit Dışişleri Bakanı Hüseyin Emirabdullahiyan’ın biyografisi ise şöyle:

22 Nisan 1964 yılında Damgan şehrinde doğan Hüseyin Emirabdullahiyan, İran’ın 13. hükümetinde Dışişleri Bakanı olarak atanan bir siyasetçi ve diplomattır. Aynı zamanda Uluslararası Filistin İntifadasını Destekleme Konferansı Daimi Sekreterliği’nin Genel Sekreteriğini ve dönemlik Filistin Stratejik Söylemi Dergisi’nin sorumlu müdürüydü.

Emirabdullahiyan 1992 yılında, Dışişleri Bakanlığı Uluslararası İlişkiler Fakültesi'nden diplomatik ilişkiler alanında lisans diplomasını aldı. Ayrıca 1997 yılında Tahran Üniversitesi Hukuk ve Siyasal Bilimler Fakültesi'nde uluslararası ilişkiler alanında yüksek lisansını tamamladı ve 2011 yılında Tahran Üniversitesi'nden uluslararası ilişkiler alanında doktora derecesi almıştır.

10 Ağustos 2021 Seyyid İbrahim Reisi tarafından 13. Hükümetin Dıişişleri Bakanı olarak İslam Şurası'na tanıtıldı ve 24 Ağustos’da meclisten 270 güven oyu aldı.

Emirabdullahiyan, Dışişleri Bakanlığı görevine getirilmeden önce, Ali Laricani'nin başkanlığından Meclis Başkanı Muhammed Bakır Galibaf’ın başkanlığına kadar Uluslararası İlişkilerden Sorumlu Özel Yardımcılığı yürüttü.

Emirabdullahiyan'ın Filistin meselesindeki rolü

Emirabdullahiyan'ın üç yıllık bakanlığı döneminde çeşitli davaları gündeme getirdiği, son 8 aydaki en önemli icraatlarından biri de Filistin meselesi ve Siyonist rejimin mazlum Filistin halkına karşı işlediği suçları durdurma çabaları oldu. Bu devrimci diplomat, son 8 ayda İran'ın Filistin meselesindeki aktif rolü ve diplomasisine yönelik en bölgesel ve istişare gezilerini gerçekleştirdi. İran Dışişleri Bakanı Filistin sorununu çözmeye çalıştı ve bunun için tüm imkanlarını kullandı.

Irak, Suriye, Lübnan, Türkiye, Katar ve Umman'a yaptığı bölgesel ziyaretler, bu devrimci bakanın görev süresi boyunca İran'ın dinamik ve aktif diplomasisinin bir parçasıydı. Birleşmiş Milletler, Güvenlik Konseyi gibi uluslararası kuruluşların yanı sıra Cenevre'deki insan hakları zirvelerinin yanı sıra BRICS Dışişleri Bakanları Toplantısı gibi uluslararası mekanizmalara katılarak Filistin'deki zulmün sesini tüm dünyada yükseltti.

Tüm Arap ve İslam ülkeleri arasında Gazze meselesini ele almak üzere bölgesel ziyareti başlatan ilk bakan oldu ve bu gezinin varış noktası Irak, Lübnan, Suriye ve Katar ülkeleri oldu. Siyonistler gezisini aksatmak için Halep ve Şam havaalanlarını bombaladığında İran Dışişleri Bakanı Bağdat'taydı. Bakan ve beraberindeki heyetin ziyareti kesintiye uğramadı ancak aynı gün Bağdat'tan Beyrut'a geçerek, Lübnan'daki Hizbullah Genel Sekreteri Seyyid Hasan Nasrallah, Hamas ve İslami Cihad temsilcileriyle görüştükten sonra, cesur ve devrimci bir eylemle kara sınırından Şam'a girdi.

Emirabdullahian Dışişleri Bakanlığı döneminde öyle bir zeka, zarafet ve dirayetle davrandı ki, İsrail ile Filistin arasındaki savaş, düşman medyası tarafından Siyonist rejimin ve İran ekseninin savaşı olarak tanıtılamadan evrensel bir mesele haline geldi.

Siyonist rejimin İran'ın diplomatik karargahına yönelik açık saldırısı ve birçok İranlı danışman ve diplomatın şehit edilmesinin ardından, Siyonist rejimin olası tehlikelerine rağmen Emirabdullahiyan, cesur ve otoriter bir şekilde Şam'a gitti ve İran konsolosluğunun yıkılan binasını ziyaret ederek daha ilk günlerde Siyonist rejime ve destekçilerine önemli bir mesaj gönderdi.

Nihayet bu samimi hizmetinin mükafatını sevgili İran Cumhurbaşkanı Ayetullah Reisi'nin yanında şehadet şerbetini içerek aldı ve yücelik kervanına katıldı.

İran, Irak ve ABD arasındaki üçlü müzakereler

Emirabdullahian, 2008 yılında Irak meselesiyle ilgili İran-Irak-ABD müzakere komitesinin bir üyesiydi. Daha sonra bu görüşmelere ilişkin anılarını paylaştı.

Bu görüşmelere ilişkin şunları söyledi: ‘Devrim Lideri aynı yılın 20 mart günü yaptığı konuşmada şunu duyurdu; "Irak'ın talebi ve Irak'ın bu konudaki durumu nedeniyle, istisna olarak Irak'ın katılımıyla üçlü müzakere yapılmasına izin verdik." Dürüst olmak gerekirse, bu müzakerede Devrim Lideri tarafından her zaman vurgulanan ve aslında müzakere ekibinin ışığıydı olan bir emir vardı ve o emir şu şekildeydi: Müzakere mantıklı ve akıllıca olmalıdır. Müzakereniz kibar, mantıklı, delilli ve bilgece olmalı; müzakerenizde bu ilkeleri takip edin.

Ne pahasına olursa olsun müzakereyi sonuca bağlamaya çalışmayın. Onur, bilgelik ve maslahat ilkelerine saygı gösterilerek bu çerçevede sürdürülmelidir."

Bunu her zaman vurgulamıştı. İran, Amerika'nın aksine, müzakerelerde Iraklıların varlığını gerekli görüyordu. Çünkü Tahran açısından müzakerenin konusu Irak'ın güvenlik meselesiydi. İran'ın isteği üzerine diyalog taraflarına bir taraf daha eklendi: Irak hükümeti.’

İran Dışişleri Bakanı şunları ekledi: "Bu müzakere, İran-ABD müzakeresi olarak adlandırmaktan ziyade, aslında Irak'a yardım etme amaçlı bir müzakereydi. Bu müzakerenin Irak'taki dostlarımıza çok güzel bir örnek olduğunu düşünüyorum. Irak'taki dostlarımız ülkelerini Amerikan ve yabancı postalların ve tankların altında gördüler.

Ancak Irak siyasi partilerinin liderliklerinde oldukça özgür insanlar var.  Ama son olarak İran'ın Amerika ile Irak konusunda yaptığı diyalog Irak'taki dostlarımıza çok güzel bir örnek oldu.

Emirabdullahiyan şöyle devam etti: Amerikalılar açısından müzakerenin anlamı şuydu: ‘Taleplerinizi iletmek ve karşı taraftan olumlu yanıt almak’; İran açısından bakıldığında Irak sorununun mantıklı bir çözümü vardı ve İran ilkeli bir stratejiyle müzakere masasına gelmişti.

İlk tur görüşmelerin başlamasının ardından, zaman geçtikçe müzakerenin üçüncü tarafı olan Irak, ülkesinin güvensizliğinin temel nedeni hakkında daha fazla bilgi edinmeye başladı. O müzakerede bana sorarsanız -olumlu ya da olumsuz- biz sözlerimizi açıkça ortaya koyduk, Amerikalılar da sözlerini açıkça ortaya koydu. Ama sorun neydi? Amerikalılar mantıklı bir açıklama duyduklarında ve mantıklı bir cevap vermek yerine sahneyi terk ediyorlardı.

Aldığı görevler

İran Dışişleri Bakanı

Meclis Başkanı Özel Asistanı ve Uluslararası İlişkiler Özel Yardımcılığı

Arap ve Afrika işlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcılığı

Dışişleri Bakanlığı Fars Körfezi ve Orta Doğu İşleri Genel Müdürü

İran İslam Cumhuriyeti'nin Bahreyn Büyükelçisi

Dışişleri Bakanlığı Irak Özel Heyet Başkanı

Irak Sorunu ile ilgili İran-Irak-ABD Müzakere Komitesi Üyesi

Dışişleri Bakanlığı Fars Körfezi Dairesi Genel Müdür Yardımcısı

İran'ın EU3 ile Nükleer Müzakereleri Siyasi Güvenlik Komitesi Üyesi

Dışişleri Bakanının Irak İşlerinden Sorumlu Özel Asistan Yardımcısı

Dışişleri Bakanlığı Birinci Fars Körfezi Siyasi Dairesi Yardımcısı

İran İslam Cumhuriyeti'nin Bağdat Büyükelçiliği Uzmanı ve Vekili

Kitaplar ve eserler

Emirabdullahiyan'ın son kitabı "Şam Sabahı, Şam Krizinin Hikayesi" 2021'de yayımlandı. Bu üst düzey İranlı diplomatın Suriye'deki gelişmelere dair anılarını ve bu büyük bölgesel krizle ilgili çeşitli dünya yetkilileriyle yaptığı toplantıları ve istişareleri içeriyor.

Diğer kitapları ve yayınları şunlardır:

1. "Amerika'nın ikili çevreleme stratejisi"

2. "Yeni Irak'ta ABD'nin çatışan demokrasisi"

3. "İslami uyanışın yükselişinde Büyük Ortadoğu planının etkisizliği"

Makaleler

1. "Suriye'deki gelişmelerin nedenleri ve sonuçları"

2. "Orta Doğu'daki Gelişmeler ve Bahreyn Örneği"

3. "Suriye krizi ve bölgesel güvenliğin istikrarsızlığı"

4. "Washington'un Bağdat Güvenlik Anlaşması: Amerika'nın yeni Irak'taki davranışının tanımlanması"

5. "Amerika'nın D'Amato planında ikili çevreleme stratejisi"(Tesnim)