Sudan krizi için Arap-ABD koordinasyonu
İsrail ve ABD tarafından bir dönem baş düşmanlar arasında sayılan Sudan, ülkeye dayatılan iç çatışma ve bölünme sonrası ciddi krizlerle karşı karşıya. Stratejik konumu dolayısıyla Arap-ABD/İsrail kıskacında olan ülke, insani felaketlerden biriyle karşı karşıya.
Sudan'ın stratejik konumundan faydalanmak için Suudi Arabistan ve Emirlikler arasında rekabet var. Mısır ve ABD/İsrail ise, Kızıldeniz ve Süveyş Kanalı için hayati öneme sahip olan Sudan'ı ellerinde tutmak için her girişimde bulunuyor.
Mısırlı resmi bir kaynak, Sudan'da "sükunetin sağlanması için" bazı Arap ülkeleri ile ABD arasındaki yeni çabaları açıkladı. Adının açıklanmasını istemeyen kaynak, ‘Suudi Arabistan, Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) Sudan krizini "çözme" umuduyla ABD ile koordinasyon içinde çalıştığını’ söyledi.
Mısırlı kaynağa göre, geçtiğimiz hafta sonu Suudi Arabistan'ın ev sahipliğinde dört ülkeden yetkililerin katıldığı bir toplantıda, "krizde ilerleme sağlamak için" ortak çabaların ilerletilmesi ele alındı.
Dört ülke daha önce de Birleşmiş Milletler (BM) ve Afrika Birliği (AfB) temsilcileriyle birlikte ağustos ortasında Sudan'daki "savaşı sona erdirmek" için Washington tarafından tertip edilen Cenevre görüşmelerine katılmış, ancak Sudan hükümetinin görüşmeleri boykot etmesi nedeniyle ilerleme sağlanamamıştı.
Mısırlı kaynak, ‘geçtiğimiz perşembe ve cuma günü yapılan toplantının Cenevre girişiminin bir uzantısı olmadığını, mevcut dörtlü mekanizmanın Sudan sahnesinde etkisi olan ülkeler için olduğunu ve "krize barışçıl çözümler getirmeyi" amaçladığını’ söyledi. Kaynak, “Dört ülkenin "savaşı durdurma" ve "savaştan etkilenenlere yardım ulaştırma" çabalarını zorlamak için başka toplantılar da yapılması muhtemeldir” dedi.
Sudan, Nisan 2023'ten bu yana ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında binlerce sivilin ölümüne ve BM tahminlerine göre ‘10 milyondan fazla Sudanlının ülke içinde ve dışında yerinden edilmesine’ neden olan bir iç savaşa sahne oluyor.
Savaşın patlak vermesinin ardından Cidde şehri, Sudan ordusu ile HDK arasında sivillerin yanı sıra özel ve kamu tesislerinin korunmasını ve bunların askeri amaçlarla kullanılmasından kaçınılmasını öngören Cidde Bildirgesi'nin imzalanmasına yol açan görüşmelere ev sahipliği yaptı. Sudan hükümeti, HDK ile herhangi bir doğrudan müzakereye girmeden önce Cidde Bildirgesi'nin sonuçlarını uygulamakta ısrar ediyor.
BM tahminlerine göre Sudan, günümüzün en kötü insani felaketlerinden biriyle karşı karşıya. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, Sudan nüfusunun yarısından fazlasının salgın hastalıkların yayılmasına yol açan kıtlık ve doğal afet riski altında olduğuna dikkat çekti. Ghebreyesus, geçtiğimiz eylül ayında Port Sudan'a yaptığı ziyaret sırasında, Sudan'daki insani krizin yeterli uluslararası ilgiyi görmediğini vurguladı.
Uzmanlar, Cumhuriyetçi aday Donald Trump'ın ABD başkanlık seçimlerindeki zaferinin Sudan'daki savaşta uluslararası etki denklemini değiştirebileceğine de dikkat çekti. (Kaynak: independent Türkçe/HSH)
