Tunus Cumhurbaşkanından Hedasi diplomasisi

Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said, Mısır ve Etiyopyalı mevkidaşları ile Sudan, Etiyopya ve Mısır arasında krize neden olan Hedasi Barajı meselesini görüştü.

Tunus Cumhurbaşkanlığının Facebook hesabından yapılan yazılı açıklamaya göre, Said, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ve Etiyopya Cumhurbaşkanı Sahle-Work Zewde ile ayrı ayrı telefon görüşmeleri gerçekleştirdi.

Said, her iki görüşmede de Mısırlı ve Etiyopyalı mevkidaşlarına, Hedasi Barajı meselesinde ilgili ülkelerin haklarını koruyan, adil, kapsamlı ve bağlayıcı bir anlaşmaya varılması için üç ülke arasında doğrudan müzakerelerin sürdürülmesi gerektiğini belirtti.

Said, Tunus'un ilgili ülkeler arasında diyalog ve müzakereleri desteklediğini vurguladı.

Ne olmuştu?

Etiyopya, 5 Temmuz’da, Kahire ve Hartum’un tek taraflı bir eylem olarak değerlendirip reddettiği Hedasi Barajı'na su doldurma sürecini başlattığı konusunda Mısır ve Sudan'ı bilgilendirmişti.

Addis Ababa, baraja su doldurulması işlemi ile Hartum ve Kahire'ye zarar verme niyetinde olmadığını, kalkınma amaçlı elektrik üretimi için buna ihtiyacı olduğunu savunmuştu.

Sudan Dışişleri Bakanı Meryem Sadık el-Mehdi, 23 Haziran'da, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinden (BMGK) Etiyopya’nın Nil Nehri üzerine inşa ettiği ve bölge ülkeleri arasında siyasi krize yol açan Hedasi Barajı tartışmasına müdahil olmasını talep etmiş, Mısır da barajla ilgili hazırladığı dosyayı 29 Haziran’da BM'ye gönderdiğini duyurmuştu.

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres de 30 Haziran’da yaptığı açıklamada, Mısır, Sudan ve Etiyopya arasında krize neden olan Hedasi Barajı'nın kullanımıyla ilgili sorunun üç ülke arasında çözülmesi çağrısında bulunmuştu.

BM’deki bir diplomatik kaynak dün AA muhabirine yaptığı açıklamada, Hedasi Barajı üzerine üç ülke arasında bir anlaşmaya varılması için hazırlanan ve "Arap karar taslağı" olarak bilinen ilgili taslağın BMGK'de oylanmayacağını, söz konusu taslağın içeriği konusunda üye ülke temsilcileri arasında da görüş ayrılıkları olduğunu ve müzakerelere devam edileceğini söylemişti.

Hedasi Barajı anlaşmazlığı

Elektrik ihtiyacının yüzde 90'ını hidroelektrik santrallerinden sağlayan Etiyopya, Afrika'nın en büyük nehri Nil'i besleyen Mavi Nil Nehri üzerine kurulu Hedasi Barajı ile enerji açığını kapatmayı ve elektrik satmayı amaçlıyor.

Mısır, barajın anlaşma olmadan doldurulmasının, içme ve tarımda kullandığı suyun neredeyse tamamını oluşturan nehrin akışını tehdit ettiğini belirtiyor.

Sudan ise 10 yıldır tartışma konusu olan barajın 3’lü anlaşma olmadan doldurulmasını ulusal güvenliğine tehdit olarak görüyor.

Sudan ve Mısır tarafı, ilerideki muhtemel anlaşmazlıklara da çözümler sunan bağlayıcı, yasal bir anlaşma imzalanmasında ısrar ediyor.(AA)