Türkiye, AİHM başvurularında ilk sırada
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin 2024 istatistiklerine göre, Türkiye hakkında 21 bin 600 başvuru yapılarak en fazla şikayet edilen ülke oldu.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 2024 yılına ilişkin istatistiklerini yayımladı. Verilere göre, AİHM'de hakkında en fazla başvuru yapılan ülke 21 bin 600 başvuruyla Türkiye oldu. Bu rakam, mahkemeye yapılan toplam 60 bin 350 başvurunun yüzde 35,8’ine denk geliyor. Türkiye’yi 8 bin 150 başvuruyla Rusya, 7 bin 700 başvuruyla Ukrayna takip etti.
15 Temmuz dosyaları başvuruların büyük kısmını oluşturuyor
Türkiye hakkında yapılan başvuruların büyük çoğunluğunun, 15 Temmuz 2016’daki darbe girişimiyle bağlantılı olduğu belirtiliyor. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, bu davaları Türkiye’ye gruplar halinde tebliğ etmeye devam ediyor. Yetkililer, Türkiye aleyhine yapılan başvuruların yüzde 80'inden fazlasının 15 Temmuz sonrası yaşanan hak ihlalleriyle ilgili olduğunu aktardı.
AİHM Türkiye’ye 73 karar verdi, 67’sinde hak ihlali tespit edildi
2024 yılı boyunca AİHM, Türkiye hakkında 73 karar açıkladı. Bunların 67’sinde Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) en az bir maddesinin ihlal edildiğine hükmetti. Türkiye, bu rakamla hakkında en fazla karar açıklanan üçüncü ülke oldu. Listenin ilk sırasında 302 kararla Rusya, ikinci sırasında ise 158 kararla Ukrayna yer aldı.
AİHM, Türkiye’ye yönelik verdiği kararlarda özgürlük ve güvenlik hakkının ihlali (5. Madde) en fazla tespit edilen ihlal oldu. 2024’te 19 dosyada bu hakkın ihlal edildiği kaydedildi. İfade özgürlüğü (10. Madde) ve adil yargılanma hakkı (6. Madde) ise en fazla ihlal edilen diğer maddeler oldu.
Osman Kavala ve Selahattin Demirtaş davalarında karar bekleniyor
2024 yılında AİHM'in gündeminde yer alan önemli davaların 2025’te sonuçlanması bekleniyor. Özellikle, Türkiye ile AİHM arasında tartışma konusu olan Osman Kavala ve Selahattin Demirtaş davalarında karar aşamasına gelindi. AİHM daha önce her iki ismin de serbest bırakılması gerektiği yönünde karar vermişti, ancak Türkiye bu kararları uygulamamıştı.
Öte yandan, PKK lideri Abdullah Öcalan’ın İmralı’daki tecrit koşullarıyla ilgili Türkiye aleyhine yaptığı başvurunun da 2025 içinde sonuçlanması bekleniyor.
AİHM kararlarına uymak zorunlu
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 46. maddesi gereği, AİHM kararları Türkiye de dahil olmak üzere taraf devletler açısından bağlayıcı nitelikte. Türkiye, 1950’de sözleşmeyi imzalamış, 1954’te onaylamış ve 1987’den itibaren bireysel başvuruları kabul etmişti. Mahkemenin kararlarının uygulanması, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi tarafından takip ediliyor.(Ajanslar)
