Hariri, Hizbullah'ın adayını destekleyecek
Lübnan'ın Eski Başbakanı ve Müstakbel Hareketi lideri Saad Hariri, kendi cumhurbaşkanı adayından desteğini çekerek cumhurbaşkanlığı seçiminde Hizbullah'ın da içinde yer aldığı rakip bloktaki aday Özgür Yurtsever Hareketi Lideri Maruni Hristiyan Mişel Avn'a desteğini açıkladı.
Hariri, başkent Beyrut'un kent merkezindeki konutunda düzenlediği basın toplantısında, Hizbullah'ın da içinde yer aldığı rakibi 8 Mart siyasi bloğundan General Mişel Avn'a desteğini açıkladı. Hariri'nin bu yeni hamlesi Lübnan'daki siyaset sahnesini yeniden hareketlendirdi.
Maruni Hristiyan partilerden Lübnan Güçleri Partisi Başkanı Semir Caca, Ketaib Partisi Başkanı Sami Cemayel ve ardından da Marada Partisi Başkanı Süleyman Franci'yi desteklediğini ancak sonuç alamadığını dile getiren Hariri, "Vardığımız anlaşmalar sonucu General Mişel Avn'ın adaylığına desteğimi açıklıyorum." dedi.
Avn'ı destekleme kararına "Müstakbel hareketi ve 14 Mart Bloğu içindeki bazıları tarafından itiraz edileceğini" dile getiren Hariri, "Bu kararımla büyük bir siyasi risk alıyorum ancak Lübnan'ı feda etmektense kendi siyasi kariyerimi feda etmeyi tercih ederim." diye konuştu.
Hariri, Avn ile yaptığı görüşmelerde kendisinin "tüm Lübnan'ın cumhurbaşkanı olacağını" söylediğini ifade etti.
Basın toplantısının ardından, Lübnan yerel televizyonlarında Mişel Avn'ın Hariri'nin konutuna geldiği bildirildi.
Cumhurbaşkanı Mişel Süleyman'dan Mayıs 2014'te boşalan koltuğa aradan geçen 30 ayda meclis, yapılan 45 oturuma rağmen toplantı yeter sayısına ulaşamadığı için yeni cumhurbaşkanını seçemedi.
Lübnan'da 1943 yılındaki milli mutabakata göre, parlamentodaki koltuk dağılımından en küçük memur atamalarına kadar her şey mezhep temelli kotalarla belirleniyor. Meclis tarafından seçilen cumhurbaşkanının "Maruni Hristiyan" olması gerekirken, meclis başkanının "Şii", başbakanın ise "Sünni" olması gerekiyor.
Krizin üçüncü yılında değişen ittifaklar
Lübnan meclisindeki siyasi partiler 8 Mart ve 14 Mart olarak iki ana blok altında toplanıyor. 14 Mart Bloku, 2005'te eski Başbakan Refik Hariri'nin suikast sonucu öldürülmesinin ardından oğlu Saad Hariri önderliğinde kuruldu. 8 Mart Bloku'nda ise Hizbullah ve cumhurbaşkanı adayı Mişel Avn yer alıyor.
14 Mart Bloku'nun cumhurbaşkanı adayı başlangıçta Lübnan Güçleri lideri Samir Caca idi. Ancak daha sonra hareketin lideri Saad Hariri, rakip siyasi bloktan Beşşar Esed'e yakınlığıyla tanınan milletvekili Süleyman Franci'yi uzlaşı adayı olarak öne çıkardı.
Hariri'nin desteğini çekmesi üzerine Caca, Franci'nin adaylığına karşı çıkarak iç savaş sırasındaki kanlı rakibi Özgür Yurtsever Hareketi lideri Avn'a destek verdiğini açıkladı.
Cumhurbaşkanlığı krizinde taraflar genel siyasi tavırlarının dışında, bloklar arası ittifaklarla desteklediği adaylardan vazgeçmedi. Bu da krizin uzamasına neden oldu.
Meclis, bugüne kadar gerçekleştiği 45 oturumun sadece birincisinde toplantı yeter sayısını sağladı. Geri kalan oturumlarda 128 sandalyeli meclisin üçte ikisi 86 vekilin katılımıyla toplantı yeter sayısı sağlanmadı ve oturumlar yaklaşık üç yıldır sürekli ertelendi. Anayasaya göre, birinci oturumdan sonraki oturumlarda salt çoğunluk, atmış beş vekilin oyuyla, cumhurbaşkanını seçebiliyor.
Lübnan'da bir sonraki cumhurbaşkanlığı seçimi için mecliste yapılacak oturum 31 Ekim'de gerçekleştirilecek. Mevcut sandalye sayıları ve partilerin liderleri doğrultusunda oy kullanması halinde, Avn'ın cumhurbaşkanı seçilmesi ihtimali artıyor.
Yeni gelişmelere siyasilerden farklı tepkiler
Hariri, Meclis Başkanı Nebih Berri, İlerlemeci Sosyalist Parti Lideri Velid Canbolat, Franci'nin cumhurbaşkanı adaylığını savunan isimlerdi.
Ancak Hariri'nin yeni siyasi adımı, kendi partisinin tamamından ve cumhurbaşkanlığı seçimlerindeki eski müttefiki Nebih Berri'den yeşil ışık alamadı.
Hariri'nin liderlik ettiği Müstakbel hareketinden yerel basına konuşan bazı milletvekilleri, Avn'ın desteklenmesine karşı olduklarını belirterek, krizin kısa sürede çözülmeyeceği sinyalini verdi.
Müstakbel Hareketinin Grup Başkan Vekili ve eski Başbakan Fuad Sinyora, bugünkü duyurunun ardından basına yaptığı açıklamada, "31 Ekim'deki oturumda Avn'a oy vermeyeceğini" kaydetti.
Diğer bir Müstakbel Milletvekili Ahmet Fatfat da Hariri'nin Avn'a desteğini kabul etmediğini ve "bu kararın Müstakbel Hareketi'nin kurucusu olarak milli ve siyasi prensiplerine aykırı olduğunu" savundu.
Avn'ın da içinde yer aldığı 8 Mart Hareketi'nden Meclis Başkanı Nebih Berri ise Avn'ı kesinlikle desteklemeyeceğini açıkladı. Berri, dün parlamentoda basın mensuplarına yaptığı açıklamada, Avn'ın cumhurbaşkanlığına karşı olduğunu yineleyerek, cumhurbaşkanı seçilmesi sonrasında kurulacak yeni hükümette yer almayacağını belirtti.
Franci'yi destekleyen bağımsız Dürzi Lider Velid Canbolat'ın partisi İlerlemeci Sosyalist Parti ise cumhurbaşkanlığı konusundaki kararını, bu hafta sonu gerçekleştireceği toplantıdan sonra vereceğini açıkladı.
Avn: Asıl kazanan Lübnan'dır
Lübnan'da Hizbullah'ın da içinde yer aldığı 8 Mart siyasi bloğunun adayı Özgür Yurtsever Hareketi Lideri Mişel Avn, bugün kendisine desteğini açıklayan Müstakbel Hareketi Başkanı Saad Hariri ile gerçekleştirdiği görüşmenin ardından Hariri'ye teşekkür etti ve krizleri sonlandırmak için işbirliği yapacaklarını söyledi.
Hariri, bugün akşam saatlerinde başkent Beyrut'taki konutunda düzenlediği basın toplantısında, General Mişel Avn'a desteğini açıklamıştı. Basın toplantısının ardından Mişel Avn, Hariri'yi konutunda ziyaret ederek, yaklaşık bir saatlik görüşmüştü.
Görüşmenin ardından basın mensuplarının karşısına geçen Avn, "Hariri'ye teşekkür ediyoruz. Lübnan'ın krizlerini sonlandırmak için işbirliği yapacağız." dedi.
Avn, "Diyalogda kaybeden veya kazanan olmaz, asıl kazanan Lübnan'dır. Hristiyan ve Müslümanlar arasındaki mutabakat, hukuk ve görevlerde eşit, beraber yaşamak üzeredir." diye konuştu.
Adaylığına karşı çıkanlara seslenen Avn, "Karşı çıkanlar eski görüşleri savundukları için karşı çıkıyor. Kimsenin dışarıda kalmasını istemiyoruz. Herkesten niyet okumayı bırakmasını istiyorum, çünkü bu kamuoyunu kötü yönde etkiliyor." ifadesini kullandı.
Avn, Hariri'nin adaylığını desteklemesiyle ilgili "ikili, üçlü veya dörtlü anlaşmalar" olmadığını aktardı.
Öte yandan, Avn, Hariri ile yaptığı görüşmenin ardından adaylığına karşı çıkan Emel Hareketi Lideri ve Meclis Başkanı Nebih Berri'nin konutuna giderek kısa bir görüşme yaptı.
Avn'ın kendi adaylığına açıkça karşı çıkan Berri ile görüşmesi 15 dakikadan daha kısa sürdü.
Görüşmenin ardından basın açıklaması yapan Avn, "Meclis başkanını cumhurbaşkanlığı gelişmelerindeki fotoğrafın içine koymak benim görevim. Fikir alışverişinde bulunduk. İki taraftan biri diğerine fikrini dayatmadı." diye konuştu.
Berri, Hariri'nin Avn'a desteğini açıklamasına rağmen Avn'ın adaylığını desteklemeyeceğini yinelemişti.
"Hariri, bu hamlesiyle başbakan olmayı iktidara çıkmayı hedefliyor"
Eski Başbakan ve Müstakbel Hareketi lideri Saad Hariri'nin kendi adayından desteğini çekerek cumhurbaşkanlığı seçiminde Hizbullah'ın da içinde yer aldığı rakip bloktaki aday Özgür Yurtsever Hareketi lideri Maruni Hristiyan Mişel Avn'ı destekleyeceğini açıklaması Lübnan siyaset sahnesini hareketlendirdi.
Maruni Hristiyan partilerden Lübnan Güçleri Partisi Başkanı Semir Caca, Ketaib Partisi Başkanı Sami Cemayel ve ardından da Marada Partisi Başkanı Süleyman Franci'yi desteklediğini ancak sonuç alamadığını dile getiren Hariri bu kararını "Vardığımız anlaşmalar sonucu General Mişel Avn'ın adaylığına desteğimi açıklıyorum." diyerek duyurdu.
Hariri'nin tartışmalara sebep olan söz konusu kararını AA muhabirine değerlendiren uzmanlar, bu hamlenin "başbakan olma amacıyla" yapıldığını ancak büyük bir siyasi risk taşıdığını savunuyor.
"Hariri çaresiz kaldı"
Müstakbel Hareketi'ni yakından takip eden Liva gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Salah Selam, Hariri'nin üç girişiminin de başarısız olmasının ardından çaresiz kaldığını, cumhurbaşkanlığı krizini sonlandırmak için "tabanının memnuniyetsizliği ve siyasi tavizlerle" Avn'a gitmek zorunda kaldığını belirtti.
Hariri'nin bu hamlesini "siyasi intihar" olarak algılayanlara ilişkin Selam, şunları dile getirdi: "Müstakbel'in tabanında çok olumsuz tepkiler var. Başkan Saad Hariri'nin bu adımı açıklamak, aklamak, tabanıyla yeniden yakınlaşması için çok çaba harcaması gerekiyor. Yeni durumu kabul ettirmek zaman ve yoğun çaba isteyen bir süreç."
Selam, Müstakbel içinde bazı milletvekillerinin de Hariri'nin Avn'ı desteklemesine açıktan karşı çıktıklarını ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Avn lehinde oy kullanmayacaklarını kamuoyu önünde paylaştıklarına değindi.
Hariri'nin bu hamlesiyle başarısız olacağını söylemek için henüz erken olduğunu dile getiren Selam, "Başarı göstergesi Avn'ın müttefiklerine verdiği sözleri tutmasına bağlı ki müttefikleri de iki farklı gruba ayrılıyor. Avn bir sonraki oturumda cumhurbaşkanı seçilebilirse, hükümeti kurma görevini Saad Hariri'ye verirse ve hükümet kurulabilirse, başarılı olup olmayacağını söylemek mümkün." görüşünü dile getirdi.
"Avn seçilebilir fakat Hariri başbakan olamayabilir"
Avn'ın adaylığına karşı çıkan sadece bazı Müstakbel milletvekilleri değil. Avn'ın da bünyesinde yer aldığı 8 Mart Bloku'ndaki Emel Hareketi lideri ve Meclis Başkanı Nebih Berri de Avn'ın adaylığına karşı çıkıyor. Hariri ile dün gerçekleştirdiği görüşmenin ardından Berri'yi de ziyaret eden Avn'ın, söz konusu kısa görüşmede Berri'yi ikna edemediği belirtiliyor.
Doğu Akdeniz Stratejik İşler Enstitüsü Direktörü Sami Nadir ise Hariri'nin başbakan olma hedefiyle Avn'ı desteklediğini ancak bu adımının başbakan olmasını garantilemediğini belirtti.
Nadir, "Hariri, bu hamlesiyle başbakan olmayı iktidara çıkmayı hedefliyor. Asıl soru şu ki Avn seçilirse başbakan olabilecek mi? Suriye hükümeti ve Hariri'nin rakipleri tarafından gelen işaretler aksini söylüyor. Avn seçilebilir fakat Hariri başbakan olamayabilir." değerlendirmesinde bulundu.
Hariri'nin aynı zamanda söz konusu hamlesiyle "topu 8 Mart sahasına atmaya çalıştığını" dile getiren Nadir, Avn'ın Berri'yi oyuna dahil etmesi gerektiğini belirterek, şunları kaydetti: "Şii varlığı olmadan ülkeyi yönetemezsin, Eğer, yeni denklemde bir Şii paydaş görmezsek, kriz aşılamaz. Emel Hareketi lideri Nebih Berri, hükümette yer almayacağını açıkça söyledi. Eğer ki Berri hükümette yer almazsa hangi Şii grup Hariri'nin hükümetinde yer alacak. Hizbullah mı? Hizbullah, Suriye'deki müdahalesi ve Arap Birliği kararı yüzünden Şii aktör olarak sorunlu. Ayrıca Hizbullah'ın kurulacak yeni hükümette yer alması bilakis Hariri'ye Sünnilerin lideri ve Suudi Arabistan'a yakın bir figür olarak zarar verecektir." (AA)