ASEAN-ABD ilişkileri ekonomiden çok siyasi odaklı
Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi (CSIS) uzmanı Andrew Mantong, Güneydoğu Asya'da siyasi denge gözeten Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliğinin (ASEAN) ABD ile ilişkilerinin ekonomiden çok siyaset odaklı olduğunu ve ABD'nin bölge ilişkilerinin de bu yönde seyrettiğini söyledi.
ABD Başkanı Donald Trump'ın Filipinler'deki ASEAN Zirvesi'ne katılması ve ASEAN-ABD ilişkilerinin 40. yıl dönümü hakkında Endonezya merkezli CSIS'in Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Uzmanı Mantong, AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Mantong, geçmişte bölgede yaşanmış savaş ve iç karışıkların zararları göz önüne alındığında bölgesel siyasi ve ekonomik istikrarı korumanın ASEAN’ın önceliği arasında yer aldığını ifade ederek, ASEAN'ın dış sorunlara müdahale etmek yerine kendi bünyesinde kalkınma, iç sorunlar ve ikili ilişkilere daha çok odaklandığını belirtti.
Dış ilişkiler noktasında, ASEAN-ABD ilişkilerinde tarafların ekonomiden çok siyasi ilişkilerinin ağır bastığına dikkati çeken Mantong, "Siyasi dengenin korunmasında bölgedeki birçok ülke, ABD'nin varlığının bir ihtiyaç olduğunun farkında ve özellikle Çin egemenliğine karşılık ABD varlığı da bölge ülkelerini güvende hissettiriyor." dedi.
Mantong, ABD'nin siyasi olarak bölgeden uzak kalamayacağını kaydederek, Çin hakimiyeti ve ikili rekabet dikkate alındığında siyasi noktada ilişkilerini sıkı tutma ve bölgesel ittifaklarını korumanın ABD açısından önemli olduğuna değindi.
Ortak siyasi çıkarlar çerçevesinde Trump'ın bölge ziyaretinden birçok Güneydoğu Asya ülkesinin hoşnut olduğunun altını çizen Mantong, ABD'nin, Filipinler, Tayland, Singapur, Malezya ve Endonezya gibi ASEAN’ın güçlü ülkeleriyle savunma, askeri tatbikat ve ikili ilişkileri sıkı tutmasının yanı sıra ASEAN ile ilişkileri geliştirme çabalarının bu bölgeye önem verdiğinin göstergesi olduğunu söyledi.
"ASEAN, ne ABD ne de Çin arasında tercihe gider"
Mantong, ASEAN'ın, Çin ve ABD ile bir problem yaşamanın ötesinde iki tarafın bölgeye olan kazanımlarına odaklanarak karşılıklı fayda sağlama amacı taşıdığını ifade ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"ASEAN, ne ABD ne de Çin arasında bir tercihe gider. ASEAN, ABD ile bölgede siyasi denge oluşturmaya çalışırken güçlü ekonomisiyle bölgesel kalkınma, ticari ilişkiler, yatırımların yanı sıra karşılıklı ithalat ve ihracatı artırma potansiyeli açısından Çin, ASEAN için vazgeçilmez bir ekonomik kaynak olarak yer alıyor."
Bölgede bu iki güçlü ülkenin çıkarlarına ters düşen meselelerde ASEAN’ın hiçbir şekilde taraf tutmayı ya da sorunlara karışmayı istemediğini de söyleyen Mantong, "Son dönemlerde yaşanan Güney Çin Denizi meselesine bakıldığında ABD'nin bölgedeki nüfuzu bölge ülkelerine güven sağlarken bu sorun karşısında ASEAN, Çin’i de karşısına almadan zıtlıkları dengede tutmaya çalışıyor ve bölgenin siyasi ve ekonomik geleceğine hiçbir yararı olmayan gerilimleri de düşürme çabası güdüyor." yorumunda bulundu.
Mantong, ASEAN'ın bölgede uzun vadeli sağlıklı ve sürdürülebilir bir istikrar ortamı oluşturma gayesi olduğunu ve bu kapsamda da ABD ve Çin'e ne çok uzak ne çok yakın, eşit bir tavır içinde yer aldığını kaydetti. (AA)
