Tayvan neden bu kadar önemli?
ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, Tayvan'a resmi ziyarette bulundu. Bu hamleyle çeyrek asır sonra ilk kez ABD'li üst düzey bir yetkili, Tayvan'a gitmiş oldu. ABD'den 25 yıl sonra gelen Tayvan hamlesi Pasifik'te savaş çanlarının çalmasına neden oldu.
ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, Tayvan'a resmi ziyarette bulundu. Bu hamleyle çeyrek asır sonra ilk kez ABD'li üst düzey bir yetkili, Tayvan'a gitmiş oldu. ABD'den 25 yıl sonra gelen Tayvan hamlesi Pasifik'te savaş çanlarının çalmasına neden oldu.
Peki, Tayvan Çin açısından neden bu kadar önemli? İşte olayın siyasi ve ekonomik arka planı…
Mao'nun muhalifleri Tayvan’a yerleşti
Çin'de İkinci Dünya Savaşı'nın ardından çıkan iç savaşta Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949'da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine Çan Kayşek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan'a yerleşip 1912'de kurulan "Çin Cumhuriyeti" iktidarının Ada'da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etti.
Bu girişim, Çin tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971'e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunda Çin'i temsil etti. 1950'ler ve 1960'larda çok sayıda ülkenin diplomatik ilişki tercihini Çin Cumhuriyeti'nden Çin Halk Cumhuriyeti'ne çevirmesinin ardından 1971'de BM Genel Kurulunda yapılan oylamada, Pekin hükümetinin Çin'in tek meşru temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan'ın uluslararası örgütlerdeki konumu belirsiz hale geldi.
Pekin yönetimi, "Tek Çin" ilkesini benimseyerek Tayvan'ın kendi topraklarının parçası olduğunu savunuyor.
Çin, boğaz ve çevresindeki askeri varlığının yanı sıra Tayvan'ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilişkiler kurmasına, BM'de ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.
Ekonomi faktörü
Siyasi nedenlerin yanı sıra Tayvan’ı Çin için önemli kılan önemli bir faktör de ekonomi.
Yüksek sanayileşme, kentleşme ve eğitim düzeyiyle dünyanın en gelişmiş bölgelerinden biri konumunda olan Tayvan, gelirinin yüzde 70'ini ihracattan sağlıyor. Küresel anlamda mikroçiplerin 3'te 2'sinden fazlasını üreten Tayvan'ın dünya ekonomisi açısından hayati bir işlevi bulunuyor.
Gayrisafi millî hasılanın 841 milyar dolar olduğu Tayvan, teknolojik ürünlerde inanılmaz bir üretim kapasitesine sahip. 23 milyon nüfussa sahip olan Tayvan, gelirinin yüzde 70'ini ihracattan sağlıyor.
Dünya ekonomisi açısından hayati bir işlevi var
Tayvan ihracatının %38.5'i elektronik parça, %34.8'i mikroçip, %13'ü iletişim cihazları, %8'i ise metaller karşılıyor. Dünya genelinde mikroçiplerin 3'te 2'sinden fazlasını üreten Tayvan, dünya ekonomisi açısından hayati işlev üstleniyor.(Ajanslar)