İsrail'e dost olan ve karşı olan...“Normal” olan hangisi!
İsrail’e büyükelçi atama yarışına girdiği bir dönemde Güney Amerika’nın en büyük ülkesi Brezilya, Filistin mücadelesine anlamlı bir destek vererek İsrail Büyükelçisi Gerson Ferentes’i görevden aldı.
Brezilya’da 12 yıl aradan sonra yeniden devlet başkanı seçilen Luiz Inacio Lula da Silva, Filistin mücadelesine desteğini göstermek için, eski Devlet Başkanı Jair Bolsonaro tarafından atanan ülkesinin İsrail Büyükelçisi General Gerson Ferentes’i görevden aldı. Bu kritik hamle, Brezilya'nın yeni seçilen cumhurbaşkanının göreve başlamasından bu yana attığı ilk büyük adım ve Brezilya’nın İsrail politikasındaki öze dönüşün bir işareti olarak değerlendirildi. Kararı imzalayan Dışişleri Bakanı Mauro Vieira, Büyükelçi Freitas'ın daha önce hiçbir diplomatik deneyimi olmayan, Brezilya ordusunda görev yapmış bir general olduğunu açıkladı.
Freıtas, görevi boyunca Siyonizm’e çalıştı
Freitas, Eylül 2020'de eski Cumhurbaşkanı Jair Bolsonaro tarafından işgal devleti İsrail’e büyükelçi olarak atandı. Freitas, Bolsonaro döneminde Brezilya ile İsrail arasındaki ilişkilerin derinleşmesinde kritik rol oynadı. Freitas, eski başkan Bolsonaro'nun talimatıyla Brezilya Büyükelçiliğini Tel Aviv'den Kudüs'e taşıma sürecini de yönetiyordu. İsrail'in Filistin topraklarını işgaline ilişkin Uluslararası Adalet Divanı'ndan görüş alınmasına yönelik Filistin önerisi, Brezilya'nın BM'deki temsilcilerinin lehte oy vermemesi kararında görevden alınan büyükelçi Freitas’ın rolü bulunmaktaydı.
Balsonaro, Brezilya’yı İsrail’in en yakın dostu yaptı
Bolsonaro döneminde Brezilya, Siyonist İsrail'e en yakın dost ülke konumuna geldi. Balsonaro, koronavirüs pandemisi sırasında Siyonist işgal devletinden yardım isterken, İsrail bayrağını herkesin önünde dalgalandırdı. Başkanlığı döneminde İsrail ile ilişkilere farklı bir yaklaşım getirerek ülkeyi önceki sol eğilimli hükümetlerin Siyonizm karşıtı politikalarından uzaklaştırdı. Balsonaro’nun İsrail’i memnun etmeye yönelik ırkçı politikalarının etkisi, Birleşmiş Milletler toplantılarında da çok kez gündem oldu.
İşçi partisi hükümetleri İsrail’e sert tepkiler gösterdi
Lula'nın Freitas'ı görevden alma kararı, Brezilya'nın İsrail'in 2014'te Gazze'deki Filistinlilere yönelik terörist saldırılarına karşı sert bir tutum sergilediği İşçi Partisi hükümeti dönemini hatırlattı. 2014’te Brezilya Dışişleri Bakanlığı, İsrail tarafından Filistinlilere uygulanan “orantısız” gücü kınamış ve Brezilya’nın Tel Aviv Büyükelçisini geri çağırmıştı. Brezilya hükümeti, o dönemde Gazze'de yaşananları bir katliam olarak nitelendirmişti. Ertesi yıl Brezilya hükümeti, Dani Dayan'ın İsrail'in Brezilya Büyükelçisi adaylığını da reddetmişti. Bu reddin gerekçesi de çok anlamlıydı. Dayan, İsrail'in işgali altındaki Batı Şeria'daki yasa dışı yerleşim birimlerini temsil eden Yesha Konseyi'nde üst düzey bir konumda bulunuyordu.
Bu tepki daha çok Müslüman liderlere yakışırdı ama…
Brezilya’daki Lula hükümetinin İsrail’deki büyükelçisini geri çekme kararı Filistin cephesinde moralleri biraz daha yükseltirken, “Bu anlamlı tavır ve tepki bir gayrimüslim liderden daha çok İslam dünyası liderlerine yakışırdı” yorumları yapıldı. İsrail, son üç yılda İslam dünyasını diplomatik ve ticari bir ağ ile ördüğü “Normalleşme” anlaşmaları ile çok sayıda İslam ülkesini ne yazık ki tuzağına düşürdü. Türkiye’nin de aralarında bulunduğu Fas, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Sudan gibi İslam ülkelerinin hükümetleri, bir takım siyasi ve ticari menfaatler sebebiyle İsrail’le karşılıklı diplomatik ilişkileri geliştirmek için Tel Aviv’de büyükelçilikler açmıştı. Son olarak Türkiye Büyükelçisi Şakir Özkan Torunlar, İslam dünyasından İsrail’e atanan son büyükelçi olmuştu. İsrail’in sinsi hamlelerle sürdürdüğü “Müslüman ülkelerle normalleşme” tuzağına çok sayıda İslam ülkesinin daha dâhil olmasından endişe ediliyor.(Milli Gazete)