İşte BRICS’e üyeliği kesin görülen 5 ülke
BRICS ülkelerinin Devlet Başkanları zirvenin ikinci gününde birliğin yeni üye alımlarıyla ilgili fikirlerini beyan etti. Brezilya delegasyonuna yakın iki farklı kaynak beş ülkenin üye olacağını bir ülkenin de tartışıldığını aktardı.
Güney Afrika’da devam eden 15. BRICS Zirvesi, ikinci gününde genişleme temasıyla Devlet Başkanlarının konuşmalarına sahne oldu. 22 ülkenin resmi olarak başvuru yaptığı BRICS’e, hangi ülkelerin alınacağı merak konusu. Medya kaynaklarının aktardığı kulis bilgilerine göre, Brezilya Devlet Başkanlığına yakın kaynaklara göre, Arjantin, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, İran ve Mısır’ın BRICS’e üyeliğine kesin gözüyle bakılıyor. Kaynaklar altıncı bir ülke olarak da Endonezya’nın üyeliğinin tartışıldığını belirtti.
Tek ağızdan: Genişlemeliyiz
Güney Afrika Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa, Çin Devlet Başkanı Başkan Xi Jinping, Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva, Hindistan Başbakanı Narendra Modi ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin dün yaptıkları konuşmada BRICS’in büyümesine işaret ettiler. Cyril Ramaphosa yaptığı konuşmada BRICS’in genişlemesinin tüm tarafların ve dünyadaki dengeler için faydalı olacağını söyledi. Putin de zirvede genişleme konusuna alınacak bütün kararlara katıldığını ve bunun hayata geçirilmesinde somut adımları atmaya hazır olduklarını belirtti. Modi, Hindistan’ın birliğin genişlemesine tam anlamıyla destek verdiklerini vurguladı. Xi de BRICS'in hızla genişlemesi ve daha adil ve makul bir küresel yönetişimin teşvik edilmesi için çaba gösterilmesi çağrısında bulundu. Lula ise doğrudan isim vererek Arjantin’in BRICS’e katılmasını istediğini belirtti.
40’ı aşkın devlet başkanı ve başbakan
15. BRICS Zirvesi’ne uluslararası katılım yüksek düzeyde oldu. Güney Afrika Dışişleri Bakanlığı Sözcüsünün aktardığı bilgiye göre zirveye 40’tan fazla ülkenin Devlet Başkanı ve Başbakan’ı katılıyor. Bunların arasında Küba Devlet Başkanı Miguel Diaz-Canel ve Bolivya Devlet Başkanı Luiz Arce bulunuyor.
‘Soğuk savaş zihniyeti sürüyor’
Dün konuşma yapan liderlerden Xi Jinping, bugün tarihte eşi benzeri görülmemiş bir şekilde meydana gelen değişimlerin, insanlığı kritik bir yol ayrımına getirdiğini vurguladı. Xi, Soğuk Savaş zihniyetini devam ettirenlerin olduğunu belirterek şu ifadeleri kullandı: “İşbirliği ve bütünleşmede ısrar mı etmeliyiz, yoksa bölünme ve çatışmaya mı yenik düşmeliyiz? Barış ve istikrarı korumak için birlikte mi çalışmalıyız, yoksa yeni bir Soğuk Savaş'ın uçurumuna doğru uyurgezer gibi mi yürümeliyiz? Refahı, açıklığı ve kapsayıcılığı mı kucaklamalıyız yoksa hegemonyacı ve zorba davranışların bizi bunalıma sürüklemesine izin mi vermeliyiz? Karşılıklı güveni değişim ve karşılıklı öğrenme yoluyla mı derinleştirmeliyiz yoksa kibir ve önyargının vicdanımızı kör etmesine izin mi vermeliyiz? Tarihin seyri yaptığımız seçimlerle şekillenecektir.”
Batı’ya mesaj
Herkes için refah ve kalkınmayı teşvik etmeleri gerektiğinin altını çizen Xi, “Yükselen piyasa ve gelişmekte olan ülkelerin çoğu, sömürgeciliğin tarihi boyunduruğundan kurtulduktan sonra bugün bulunduğumuz noktaya gelmiştir.” Şeklinde konuştu. “Azim, sıkı çalışma ve büyük fedakârlıklarla ulusal bağımsızlığımızı elde ettik ve kendi ulusal koşullarımıza göre kalkınma yolunu keşfediyoruz.” diyen Çinli lider, “Sonuçta yaptığımız her şey, halklarımız için daha iyi bir yaşam elde etmek içindir. Ancak, hegemonyasını sürdürme saplantısı içinde olan bazı ülkeler, yükselen piyasaları ve gelişmekte olan ülkeleri kuşatarak ve baskı altına alarak istediği gibi hareket etti. Kim hızla gelişiyorsa engellemeye çalışıyorlar. Ancak birçok kez söylediğim gibi, başkalarının lambasını söndürmek kendilerine ışık getirmeyecektir.” değerlendirmesinde bulunarak Batı’ya mesaj verdi.
‘Ukrayna’daki savaşın sebebi batı’
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de konuşmasında, Batı'nın hegemonyasını sürdürme çabalarının Ukrayna'daki çatışmanın temel nedeni olduğunu belirtti. Dün Güney Afrika'daki BRICS liderler zirvesinde video bağlantısı aracılığıyla bir konuşma yapan Rus lider, "Her türlü hegemonyaya, bazı uluslar tarafından teşvik edilen istisnacılık kavramına ve bu iddiadan türetilen yeni sömürgecilik politikasına karşıyız." ifadelerini kullandı. “Gerçekten adil ve uluslararası hukuka dayalı çok kutuplu bir dünya düzeninin oluşumuna inandığını” söyleyen Putin, Batılı güçleri 2014 yılında Kiev'de gerçekleşen "anayasa karşıtı darbeyi" kolaylaştırmakla suçladı.
Bir sonraki zirvenin gündemi güvenlik
Bir sonraki BRICS Zirvesinin Ekim 2024'te Rusya'nın Kazan kentinde yapılacağını duyuran Putin, BRICS dönem başkanlığının önümüzdeki yıl Moskova'ya geçeceğini kaydetti. Rusya'nın dönem başkanlığının "Adil küresel kalkınma ve güvenlik için çok taraflılığın güçlendirilmesi" temasıyla yapılacağını belirten Rus lider, yıl boyunca bir düzineden fazla şehrin ev sahipliğinde yaklaşık 200 siyasi, ekonomik ve sosyal etkinlik düzenleneceğini sözlerine ekledi. Bir sonraki BRICS zirvesinin ana gündemini güvenlik konusu oluşturacak.
Lula’dan dolara karşı çağrı
Brezilya Devlet Başkanı Lula, ABD doları hegemonyasına karşı BRICS ülkeleri için ortak bir ticaret para birimi oluşturulması çağrısında bulundu. BRICS ülkeleri arasında, ulusal para birimlerini etkilemeden sınır ötesi ticaret için ortak bir para birimi oluşturulmasını savunan Lula, yaptığı konuşmada uluslararası piyasada ABD dolarına bir alternatif bulunması gerektiğini söyledi. Brezilyalı lider ortak para biriminin gelişmekte olan ülkeler arasındaki ticareti kolaylaştırmak için kullanılacağını söyledi. Lula, "Dolara sahip olan, tedavüle dolar cinsinden daha fazla para sokan tek bir ülkeye bağlı kalamayız ve bu para biriminin dalgalanmasıyla yaşamak zorunda bırakılıyoruz. Bu doğru değil." ifadelerini kullandı.
‘Uzun ve muhteşem yolculuk’
Hint lider Modi, son 20 yıllık sürecin BRICS ülkeleri için "uzun ve muhteşem bir yolculuk" olduğunu belirterek, "Bu yolculukta birçok başarıya imza attık. Yeni Kalkınma Bankası (NDB) küresel güney ülkelerinin kalkınmasında önemli bir rol oynuyor." dedi. Üye ülkeler arasındaki "yakın işbirliğini" daha da genişletmek amacıyla, uzay alanında işbirliği öneren Modi, "İleriye doğru bir adım atarak büyük bir uzay araştırma konsorsiyumu oluşturmayı düşünebiliriz." ifadelerini kullandı. Modi, "çeşitliliğin" Hindistan'ın en güçlü yönlerinden birisi olduğuna işaret ederek, "Hindistan'da bulunan herhangi bir sorunun çözümü bu çeşitliliğin testinden geçmiştir ve bu nedenle çözümler dünyanın herhangi bir yerinde kolaylıkla uygulanabilmektedir." diye konuştu. Ayrıca Modi, Hindistan'ın Afrika Birliği'nin (AfB) G20'ye daimi üyeliğini de önerdiğini aktararak, "Ortaklarımızın önerimizi destekleyeceğine eminim." ifadesini kullandı.
‘Küresel büyüme için bir motor’
Güney Afrika Devlet Başkanı Ramaphosa BRICS'in, birliğin kapsayıcılık, şeffaflık ve kalkınma gündemi ilkelerine dayalı 15 yıllık işbirliği boyunca devletler arasında daha güçlü bağlar kurma kabiliyetine vurgu yaptı. Ramaphosa'ya göre BRICS, küresel ekonominin dönüşümüne yardımcı olan kapsayıcı ekonomik büyüme ve kalkınmanın sağlanması için uzun zamandır hayati ve canlı bir mekanizma. Güney Afrikalı lider bugün grubun küresel ekonominin dörtte birini ve küresel ticaretin beşte birini oluşturduğunun altını çizerek BRICS'in küresel büyüme için bir motor olduğunu belirtti. Güney Afrikalı lider uluslararası finans sisteminin siyasi şantaj için kullanıldığını ve bunun olumsuz bir durum olduğunu vurgulayarak, BRICS ülkeleri arasında kendi milli paralarıyla ticaret konusunda çalışmaların ilerletilmesi gerektiğini vurguladı. Ancak bu bağlamda Maliye Bakanlığı'nın daha fazla çalışma yapması gerektiğini söyledi.(Ajanslar)
