İngiltere, Türk, İsrailli, Suudi ve BAE'li pilotlara eğitim veriyor
İngiliz hükümeti, Türk, İsrailli, Suudi ve BAE'li pilotlara eğitim verdiği programın maliyetini kamuoyuna açıklamayı reddetti.
İngiltere Savunma Bakanlığı, silah üreticileriyle yakın bağlantıları olan onlarca yıllık bir program aracılığıyla eğitilen pilotlara harcanan parayı kamuoyuna açıklamayı reddetti.
İngiliz araştırmacı gazetecilik portalı Declassified UK'in haberine göre son 80 yılda, az bilinen Empire Test Pilot Okulu (ETPS) 32 ülkeden 1500'den fazla öğrenci pilot yetiştirdi.
ETPS'nin öğrencileri uçakları sınırlarına kadar test ediyor, silah sistemlerine ince ayar yapıyor ya da helikopterlere makineli tüfek takıyor.
Uçakları arasında ABD, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve İsrail gibi ülkeler tarafından kullanılan ve silah yüklenebilen savaş uçakları, insansız hava araçları ve helikopterler yer alıyor.
Savunma Bakanlığı, ETPS öğrencilerinin uyruklarına ilişkin Bilgi Edinme Özgürlüğü taleplerini reddederken geçen yıldan bir soru önergesi, Türkiye'nin Kuzey Irak'ı bombaladığı dönemde okulun Türk pilotlar yetiştirdiğini ortaya çıkardı.
Okulun silah üreticileriyle yakın ilişkileri var ve sanayi ziyaretleri de dersin bir parçası. Eski öğrenciler, BAE Systems gibi silah şirketleri için silah sistemleri geliştirmeye devam ettiler.
Eski bir Kraliyet Donanması pilotu ve ETPS mezunu BAE için Typhoon ve Tornado gibi uçakları geliştirmeye devam etti; bunlar NATO'nun 2011'de Libya'ya düzenlediği bombardımanda İngiltere tarafından kullanılan jetlerdi.
ETPS, neredeyse hiçbir milletvekilinin hakkında soru sormadığı bir girişim olarak öne çıkıyor. Resmi kayıtlarda ETPS'den neredeyse hiç bahsedilmiyor.
Okul, eskiden Savunma Bakanlığı'nın bir parçasıydı ancak şu an Nisan 2003'te yürürlüğe giren 25 yıllık bir sözleşmenin parçası olarak QinetiQ tarafından işletiliyor ve bunun toplam maliyeti tahminen 5,6 milyar sterlin.
QinetiQ gizli bir askeri araştırma ve geliştirme şirketi ve önemli bir hükümet yüklenicisi olarak biliniyor.
Öte yandan İngiltere 2015-2022 yılları arasında Yemen'i bombalayan Suudi Arabistan ve BAE pilotlarını eğitmişti.
Kraliyet Hava Kuvvetleri'nin son yıllarda askeri bağlarını güçlendirdiği bir diğer ülke de Mısır. İngiliz ordusu ve hava kuvvetleri personeli 2019'da Mısırlı birliklerle eğitim yapmak üzere Mısır'a gitti ve 2021'de RAF Typhoon'ları 20 yıl sonra ilk kez Mısır Hava Kuvvetleri F-16 savaş uçaklarıyla eğitim yaptı.
2019 yılında İsrail Hava Kuvvetleri ilk kez Lincolnshire'daki Waddington'da İngiliz meslektaşlarıyla birlikte eğitim aldı.
İngiltere, İsrail'in uzun zamandır Suriye'de ve şu anda Gazze üzerinde uçurduğu Lockheed Martin savaş uçağı F-35'lerle ilgili savaş deneyiminden bir şeyler öğrenmeye özellikle hevesliydi.
Son zamanlarda Birleşik Krallık, 'istihbarat, gözetleme ve keşif' amacıyla İsrail ve Gazze üzerinde gözetleme uçuşları gerçekleştiriyor.
ETPS, 2002 yılında tartışmalı bir şekilde ucuza satılmadan önce tamamen İngiliz hükümetine aitti. Bu, Yeni İşçi Partisi'nin ilk özelleştirmesiydi ve Savunma Bakanlığı hisselerini, pek çok eski üst düzey Pentagon yetkilisini istihdam eden ABD şirketi Carlyle'a sattı.
QinetiQ 2006 yılında borsaya açıldığında, şirkette hisseleri bulunan üst düzey devlet görevlileri, yatırım getirilerinin yaklaşık yüzde 20 binlere ulaşmasına şahit olarak 'akıl almaz' karlar elde ettiler.
Bunlardan on tanesi, bir günde 100 milyon sterlinden fazla kazandı. Satışa ilişkin bir soruşturma, vergi mükelleflerinin 'on milyonlarca sterlin' soyulmuş olabileceğini bildirdi.
QinetiQ'in en büyük hissedarı Christopher Harborne, Muhafazakâr ve Brexit partilerine 2019 yılında 6 milyon sterlinden fazla bağışta bulunan bir bağışçı. Harborne, 2022 yılında Boris Johnson Ltd Ofisine 1 milyon sterlin ve Muhafazakâr Partiye de 1 milyon sterlin bağışta bulunmuştu.
Eski Savunma Bakanı Ben Wallace, 2005 yılında parlamentoya seçilene kadar iki yıl boyunca QinetiQ için güvenlik ve istihbarat bölümünde denizaşırı direktör olarak çalıştı.
Eski bir CIA şefi olan George Tenet de 2006-2008 yılları arasında QinetiQ'in icracı olmayan direktörüydü.
ETPS'yi işletmenin yanı sıra QinetiQ, Savunma Bakanlığı'na elektronik harp sağlıyor ve ana siber savunma tedarikçilerinden biri. Şirket ayrıca Ukrayna için 3D baskılı 'kamikaze' dronları geliştiren gizli bir İngiliz programının da parçasıydı.
QinetiQ, BAE'de insansız askeri dronlar üretmek için Middle East General Enterprises ile ortaklık kurdu. Ortak girişimlerinden bir diğeri olan Houbara, BAE'nin 'egemen savunma kapasitesini geliştirmek ve hayati ulusal çıkarlarını ilerletmek için teknolojiden yararlanmaya adanmıştı'.
Houbara, BAE ordusuna süpersonik gemisavar füze hedeflerinden sürü halinde uçan insansız hava araçlarına kadar çeşitli silah sistemleri sağlıyor.
Ukrayna ve Filistin'deki savaşlar ve Çin'le yaşanan gerilim, QinetiQ CEO'sunun geçen yılın sonlarında söylediği gibi, iş dünyası için harika oldu: "Gerçekten çok iyi gidiyoruz".(YDH)
