Türkiye, İsrail'e petrol musluklarını neden kapatmıyor?
Gazze'ye yönelik saldırılar sürerken Ankara, İsrail'e petrol sevkiyatını kesme çağrılarıyla karşı karşıya.
Türkiye, Siyonist rejimin Gazze'ye yönelik soykırım harekâtı sürerken, topraklarından geçen petrol sevkiyatını durdurma yönünde kamuoyu baskısıyla karşı karşıya.
Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattı, 2006'da Asya ve Avrupa arasında 'kritik bir ticari köprü' olarak açıldı.
1768 kilometre uzunluğundaki hat, 2023'te yaklaşık 30 milyon ton ham petrol taşıyarak, Ceyhan limanından 313 tankere 227 milyon varil petrol yüklenmesini sağladı.
Türkiye, İsrail'e yapılan sevkiyatı engelleme yükümlülüğü konusunda hukuki sorularla karşı karşıya.
Bu durum, Uluslararası Adalet Divanı'nın (UAD) İsrail'in Gazze'de soykırım yaptığına karar vermesi halinde daha da önem kazanacak.
Oil Change International'ın raporuna göre, 21 Ekim 2023 ile 12 Temmuz 2024 arasında İsrail'e tedarik edilen ham petrolün yüzde 28'i Azerbaycan'dan geliyor.
Bu petrol, çoğunluk hissesi BP'ye ait olan Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattıyla taşınıyor.
Türk yetkililer, Ankara'nın sorumluluğunun sınırlı olduğunu belirtiyor. Bir yetkili, Middle East Eye portalına yaptığı açıklamada "Boru hattı bize değil, BP'ye ait. Bu Azerbaycan ya da Kazakistan petrolü ve onların da sahibi biz değiliz," dedi.
2000 yılında imzalanan ev sahibi hükümet anlaşması, Türkiye'yi boru hattından serbest petrol akışını koşulsuz olarak sağlamakla yükümlü kılıyor. Aksi takdirde, Ankara önemli tazminatlar ödemek zorunda kalabilir.
Petrolün varış noktaları konusunda belirsizlik hâkim. Enerji Bakanı Alparslan Bayraktar, "Ceyhan'dan kalkan gemilerin varış noktaları bizim kontrolümüz altında değil," açıklamasını yapmıştı.
Uluslararası Filistinliler için Adalet Merkezi (ICJP) direktörü Tayab Ali, Türkiye'nin uluslararası hukuk kapsamındaki sorumluluğunu göz ardı edemeyeceğini belirtti.
Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'nın boru hattında yüzde 6 azınlık hissesi bulunuyor. UAD'nin İsrail'e yönelik geçici tedbirleri, Türkiye'nin petrol sevkiyatını durdurması için bir gerekçe olabilir. Ancak, bu durumda Türkiye'nin BTC anlaşması kapsamında tazminat ödeme riski bulunuyor.
Ancak avukat Yusuf Akşeker, Ankara'nın UAD'nin geçici tedbirlerini hukuki bir gerekçe olarak kullanarak İsrail'e giden petrol sevkiyatını durdurabileceğine işaret etti.
Akşeker, "Türkiye'nin bu kararlar doğrultusunda vanaları kapatması halinde Bakü-Tiflis-Ceyhan ile ilgili sözleşmelerden dolayı tazminat davasıyla karşı karşıya kalmayacağı aşikar," değerlendirmesini yaptı.(YDH)
