Venezuela Yüksek Mahkemesi darbe yaptı
Orta Amerika ülkesi Venezuela'da Yüksek Mahkeme meclisin yetkilerini elinden alarak çarpıcı bir karara imza attı. Meclis Başkanı Borges kararı hükümet darbesi olarak tanımladı ve protesto çağrısında bulundu. Ülke genelinde gelen tepkiler üzerine Venezuela Yüksek Mahkemesi kararını geri çekti.
Venezuela parlamentosunun Yüksek Mahkeme tarafından yetkisiz kılınmasına gösterilen tepkiler ve ülkedeki siyasi gerginlik artıyor. Parlamento Başkanı Jullio Borges mahkeme kararını ‘hükümet darbesi' olarak nitelendirerek Venezuelalıları kararı protesto mitinglerine katılmaya çağırdı. Meclisin mahkeme tarafından yetkisizleştirilmesine yurt dışından da tepkiler yağıyor.
Venezuela Yüksek Mahkemesi perşembe günü muhalefetin kontrolündeki meclisin yetkilerini elinden almıştı. Meclis Başkanı Borges ‘hükümetin halkın özgürlük ve haklarını elinden aldığını ve sosyalist Devlet Başkanı Nicolas Maduro ne derse desin bu uygulamaya ancak ‘diktatörlük' denebileceğini söyledi.
Venezuela muhalefeti temel demokratik hakları ve hukuk devleti ilkelerini ihlal ettiği için mahkeme kararına uyulmayacağını duyurdu. Muhalefet lideri Henrique Capriles de ‘darbeden' söz ederek devletler topluluğunun duruma müdahale etmesi gerektiğini söyledi. Eski meclis başkanı Henry Ramos Allup ‘hillekarlıkla' suçladığı Yüksek mahkeme'nin anayasayı keyfince kullandığını öne sürdü.
Dış ülkelerden sert eleştiri
Peru Devlet Başkanı Pedro Pablo Kuczynski Venezuela'daki gelişmelerin ‘kabul edilemez' olduğunu söyleyerek Caracas Büyükelçisini geri çekti.
Brezilya, Kolombiya ve Avrupa Birliği de Venezuela'daki gelişmelerin endişe verici olduğunu duyurdu.
ABD yönetimi ‘demokrasinin ciddi darbe' aldığı yorumunu yaptı. Meksika hükümeti Yüksek Mahkeme kararının ‘temsili demokrasi ve kuvvetler ayrılığının' temel değerlerine indirilmiş bir darbe olduğunu duyurdu.
Amerikan Devletleri Örgütü (OAS) Genel Sekreteri Luis Almago Yüksek Mahkeme kararının ‘bizatihi darbe' olduğunu belirterek teşkilat üyelerinin olağanüstü toplanmalarını istedi. Venezuela Dışişleri Bakanı Delcy Rodriguez eleştirileri geri çevirerek bölgedeki sağcı akımları Venezüella demokrasisini ‘torpillemekle' suçladı.
Venezuela Yüksek Mahkemesi, meclisin yetkilerini kaldıran kararının süreye bağlanmamış olmasına meclis çoğunluğunun yasal düzenlemelere uymaması ve yargı kararlarını tanımaması gerekçe gösterildi. Adaylıkları yargıya intikal etmiş olan politikacılara parlamento üyeliği verilmiş olması da gerekçeler arasında yer aldı.
Hafta başında meclis üyelerinin dokunulmazlığı kaldırılmıştı. Venezuela muhalefeti cezai takibatın resmi makamlarca genişletilmesinden endişe ediyor. Halkı ayaklanmaya çağıran çok sayıda politikacı darbeye teşebbüs ettikleri gerekçesiyle tutuklanmıştı.
Venezuela'da hükümet ile muhalefet arasındaki iktidar mücadelesi yıllardır devam ediyor. Muhafazakâr muhalefet ittifakı Maduro'nun devlet başkanlığından uzaklaştırılmasını talep ediyor. Ülkenin ağır siyasi ve ekonomik krize sürüklenmesinde ham petrol fiyatlarının düşmesi de rol oynamıştı.
Venezuela Yüksek Mahkemesi kararını geri çekti
Venezuela Yüksek Mahkemesi'nin daha önce verdiği verdiği parlamentonun yetkililerini elinden alma kararının ardından ülkede artan siyasi gerginliğe son vermek için Devlet Başkanı Nicolas Maduro devreye girmişti. Maduro başkanlığında toplanan Ulusal Savunma Konseyi'nden yapılan açıklamada, mahkemeden parlamentonun yetkilerini elinden alma ve milletvekillerinin dokunulmazlıklarını kaldırma kararlarının gözden geçirilmesinin istendiği belirtilmişti. Açıklamada, "kurumsal istikrarın ve devletteki güçler dengesinin sağlanması” için kararın gözden geçirilmesinin istendiği kaydedilmişti.
Maduro televizyondan yayınlanan konuşmasında, kararlar nedeniyle yaşanan krizin "aşıldığını” duyurmuş, mahkemenin kararlarını "izah edeceğini ve düzelteceğini” vurgulamıştı.
Venezuela Yüksek Mahkemesi 2016 yılının Ağustos ayında, muhaliflerin çoğunlukta bulunduğu Parlamento'nun seçimlerde yolsuzluk yaptığı iddia edildiği için görevleri askıya alınan üç vekilin yemin etmesine izin vererek, yasaları ihlal ettiğine hükmetmişti. Mahkeme, çarşamba günü ise parlamentonun yetkilerinin süresiz olarak iptal edilmesine karar vermişti. Mahkeme, kararına gerekçe olarak parlamentodaki çoğunluğun yasal düzenlemelere uymamasını ve yargının aldığı kararları hiçe saymasını göstermişti.
Uluslararası düzeyde tepkilere yol açan karar ülke içinde de eleştirilere neden oldu. Başsavcı Luisa Ortega Diaz, Yüksek Mahkeme'nin kararını "anayasanın ihlali” olarak değerlendirdi. Ortega, cuma günü yaptığı bu açıklama ile mahkemenin kararını eleştiren en üst düzey yetkili oldu.
Mahkemenin kararını protesto etmek için ülkede gösteriler de düzenleniyor. Muhalefet, cumartesi günü başkent Caracas'ta protesto gösterisi çağrısı yaptı. Yüksek Mahkeme'ye yakın olarak değerlendirilen Maduro, muhalefet tarafından "darbe” yapmakla suçlanıyor. (DW)
