ABD fişeği çaktı, Ankara'da masa kuruldu: Patronlar Suriye'de yağmayı planladı
ABD'nin Suriye'ye yönelik yaptırımları gevşeteceğini duyan iktidar, patron örgütlerini toplayarak yağmanın yol haritasını çıkardı.
Suriye'de yönetimi ele geçiren cihatçıların en sık dile getirdiği taleplerden biri yaptırımların kaldırılması. Merkez Bankası'ndan enerji ithalatına ekonominin birçok temel alanını kapsayan yaptırımların geri çekilmesi için diplomatik girişimler son günlerde hız kazandı.
İlk adım ABD'den geldi. Washington, Suriye’deki geçici hükümetle işlemlere 6 aylık muafiyet getirdi. Hazine Bakanlığı, elektrik, enerji, su ve sağlık gibi hizmetlerin aksamaması için bazı işlemlere izin verecek. Ancak ana yaptırımlar yürürlükte kalmaya devam edecek.
Hazine Bakanlığı Bakan Yardımcısı Wally Adeyemo, bu adımın Suriye’nin yeniden inşası için bir fırsat sunduğunu belirtti.
Hafta başında yaşanan gelişme Türkiye sermayesi için de işaret fişeği oldu. Ticaret Bakanlığı dün aralarında TÜSİAD, TOBB, MÜSİAD’ın da yer aldığı 16 patron örgütüyle bir araya geldi.
Gıda ve inşaat başı çekiyor
CNBC-e'nin aktardığına göre, "Yaptırımların kalkmasının ticari sürece fırsat sunacağı" vurgulandı.
Suriye'deki pay kapma yarışına nasıl dahil olacaklarını değerlendiren iktidar ve patronlar, öncelikli sektörleri belirleyerek şu tespitleri yaptı:
"Türk firmalar etkin rol üstlenirken, gıda, inşaat, yapı sektörleri ilk pozitif etkiyi hissedecek. Türkiye’nin bu ülkeye ihracatında un, bakliyat, hububat gibi gıda ürünleri, kablo, demirçelik, çimento, altyapı ürünleri başı çekiyor. İthalat tarafında yağ, pamuk ürünleri ön plana çıkıyor."
Fiziki altyapının çöktüğü ülkede öncelikli yatırım alanının konut stoku, su-elektrik altyapısı ve ulaşım olacağını öngören patronlar yeniden imar sürecinde Türk müteahhitlerin yer alması gerektiğini kaydetti.
Bir süredir Borsa İstanbul’da işlem gören çimento hisselerinin fiyatları yükselişte. Aylık bazda yüzde 15'e dayanan yükselişte en fazla Limak ve Oyak hisseleri etkili oldu.
Şam'ın Doğu Guta bölgesindeki Harasta ve Cobar mahalleleri cihatçıların yıllar süren saldırıları sonucu hayalet kasabaya döndü. Kentlerin yeniden inşasını kârlı bir pazar olarak gören Türkiye sermayesi Irak'tan Afganistan'a uzanan "tecrübesine" güveniyor. (Fotoğraf: AA)
Halep için özel plan yapıldı
Ankara'daki toplantıda Halep için özel bir başlık açıldı. Suriye'de sanayi üretiminin merkezi konumunda olan ve Türkiye sınırına sadece 90 kilometre uzaklıkta olan kent için "yeniden imar sürecinin kapsamlı ve stratejik bir şekilde ele alındığı" belirtildi.
Suriye'deki bitkisel ve hayvansal üretim ihtiyaçları da değerlendirildi. Tarım Bakanlığı’nca gönderilen heyetin hazırladığı rapor ışığında eylem planı hazırlığına başlandı. Önümüzdeki günlerde bir "tarım ateşesi" görevlendirilmesi kararlaştırıldı.
Yaptırımlar 45 yıl önceye dayanıyor
ABD, Suriye’yi ilk olarak 1979’da “terörizme destek veren ülke” olarak tanımladı. Washington yönetimi, 2004’te Lübnan’a yönelik müdahale gerekçesiyle yeni yaptırımlar uyguladı. 2011’de cihatçı grupların Beşar Esad yönetimine karşı ayaklanmasının ardından ABD ve AB, Suriye hükümet yetkililerine hedefli yaptırımlar getirdi.
ABD ve AB, Suriye’de savaş derinleştikçe yaptırımları genişletti. Merkez Bankası, elektrik ve enerji sektörleri yaptırım kapsamına alındı. 2019’da çıkarılan Sezar Suriye Sivil Koruma Yasası, devletlerin ve özel şirketlerin Esad yönetimiyle iş yapmasını yasakladı. Yaptırımlar, Suriye'de para biriminin değer kazanmasını, ülkenin büyük bölümünde elektrik sağlamasını ve neredeyse her türlü teknoloji ithalatını engelledi.(SoL)
