Trump, Biden'ın Yemen hezimetini tekrarlayacak mı?
Çevirmen Notu: Quincy Enstitüsü'nün yayını Responsible Statecraft'ta düzenli köşe yazarı, Antiwar.com'da katkıda bulunan editör ve The American Conservative dergisinde eski kıdemli editör olarak görev yapan Daniel Larison, yeni ABD Başkanı Donald Trump'ın Yemen politikasına ilişkin bir dizi senaryoyu ele alıyor. Larison, ABD'nin Yemen'deki askeri varlığının yasal bir temeli olmadığını ve Kongre'nin bu harekâtı hiçbir zaman onaylamadığını belirtiyor. Trump'ın Kongre'nin savaş yetkilerini hiçe sayma eğiliminde olduğu ve Yemen'deki çatışmayı daha da tırmandırabileceği öngörülüyor.
Trump, Biden'ın Yemen hezimetini tekrarlayacak mı?
(Is Trump poised to double down on Biden's Houthi failures?)
Danier Larison, Responsiblestatecraft - 08.01.2025
Yemen'de Ensarullah'a karşı yürütülen etkisiz Amerikan askeri harekâtı bir yılını doldurdu.
Jerusalem Post'taki iki kaynağa dayanan yeni haberlere göre, göreve gelecek Trump yönetiminin bu harekâtı daha da şiddetlendirmeyi planladığına dair ipuçları var. Gazeteye göre, Biden yönetimi 21 Ocak'tan önce bombalamaları yoğunlaştırmayı planlıyor. Ardından, gazetenin belirttiğine göre, Trump göreve başladıktan sonra askeri harekâtı daha da ivmelendirmeyi hedefliyor.
Eski Trump yönetimi İran elçisi Elliott Abrams, gazeteye yaptığı açıklamada, “Trump, ABD Donanması gemilerinin her gün İran füzesi kullanan Ensarullah tarafından saldırıya uğramasına razı olmayacak. Ensarullah'a daha sert vuracak ve İran'a, eğer İran'ın sağladığı bir füze bir Amerikalıyı öldürürse, İran'ın doğrudan vurulacağı tehdidinde bulunacak,” dedi.
Trump, başkanlık kampanyası sırasında Ensarullah'a dönük bombalama harekâtı hakkında herhangi bir açıklama yapmadı, ancak Yemen'deki tırmanış, genel olarak ulusal güvenlik ekibinin şahin eğilimleriyle uyumlu olacak ve Trump'ın Beyaz Saray'da olduğu dönemde Yemen'e yaklaşımıyla da örtüşecek.
Biden'ın Yemen'deki yetkisiz savaşı, geçen yılın ocak ayında Ensarullah'ın Kızıldeniz'deki deniz ticaretine yönelik füze ve insansız hava aracı saldırılarına yanıt olarak başladı. Ensarullah, bu saldırıları İsrail'in Gazze'deki savaşına bir protesto olarak başlattı ve bu savaş devam ettiği sürece saldırılarına devam etmeleri muhtemel. Tahmin edilebileceği üzere, bombardıman Ensarullah'ın ticari gemilere yönelik ek saldırılar düzenlemesini engelleyemedi.
Kendi bağlamında değerlendirildiğinde, ABD öncülüğündeki Yemen müdahalesi bir başarısızlık olarak görülüyor.
Çatışma, geçen yıl boyunca nispeten az ilgi gördü, ancak yine de ABD kaynaklarını tüketiyor ve ABD Donanmasının kapasitesini zorluyor. ABD güçleri geçen hafta yeniden Yemen'deki hedefleri vurdu. Bu arada, Ensarullah ile İsrail son birkaç aydır birbirlerine saldırmaya devam ediyor. İsrail, başkent Sanaa'daki uluslararası havaalanına ve birkaç limana, bir başka Ensarullah füzesi saldırısının ardından geçen aralık ayında saldırı düzenledi.
Trump yönetimi, askeri harekâtı daha da şiddetlendirmenin yanı sıra, Ensarullah'ı yeniden Yabancı Terör Örgütleri (FTO) listesine eklemeyi de planlıyor olabilir. Görevden ayrılan Trump yönetimi, 2021'in başlarında grubu bu listeye eklediğinde, o dönem Dünya Gıda Programı direktörü David Beasley, “Şu anda bu tanımlama olmadan zorlanıyoruz. Bu tanımlama ile durum felaket olacak,” demişti.
Biden yönetimi, Birleşmiş Milletler ve yardım kuruluşlarının bu tanımlamanın Yemen ekonomisi üzerinde yıkıcı etkileri olacağı ve insani krizi daha da kötüleştireceği yönündeki uyarılarının ardından grubu bu listeden çıkardı.
Şahin eleştirmenler, Biden yönetiminin Ensarullah'ı listeden çıkarma kararını “zayıflık” olarak nitelendirdi ve o zamandan beri grubun yeniden listeye eklenmesi için baskı yapıyor. Trump'ın ulusal güvenlik danışmanı adayı Mike Waltz, Gazze savaşının ilk haftalarından bu yana Ensarullah'ın yeniden listeye eklenmesinin savunucusu oldu.
ABD'nin doğrudan Ensarullah ile savaşmasıyla birlikte, Waltz'ın bu değişikliği savunmada daha da ısrarcı olması muhtemel görünüyor. Trump'ın Dışişleri Bakanı adayı Senatör Marco Rubio da yeniden listeye eklenme taraftarı. Ensarullah'ın yeniden FTO listesine eklenmesi, daha önce olduğu gibi aynı ciddi olumsuz sonuçlara yol açacak, ancak Trump ve ekibi bu tanımlamanın Yemen halkı üzerindeki yıkıcı etkilerini umursamayabilir.
Eğer Trump, yeniden listeye eklenmenin kendisini Biden'dan daha “sert” göstereceğine inanıyorsa, Waltz ve Rubio'nun onu ikna etmek için ihtiyaç duyduğu tek şey bu olabilir.
Kongre, Yemen'deki bombalama harekâtını yetkilendirmek için hiçbir zaman tartışmadı veya oy kullanmadı. Biden yönetimi, başkanın Kongre onayı olmadan bu operasyonları yürütme yetkisine sahip olduğunu iddia etse de, Kongre açıkça yetki vermediği sürece ABD gemilerinin bir yıl boyunca düşmanlıklara dahil olmasını meşrulaştıracak gerçek bir hukuki gerekçe yok. Yetki eksikliği, göreve gelecek Trump yönetimi için muhtemelen önemli olmayacak. İlk döneminde Trump, Yemen'deki Suudi koalisyon müdahalesi gibi farklı bir askeri harekâtta yetkisiz ABD katılımına başkanlık etti. Kongre, ABD'nin müdahalesine son verilmesini talep eden bir savaş yetkileri kararı geçirdiğinde, Trump bu önlemi veto etmişti.
Göreve gelecek başkan, ilk döneminde Somali'den Yemen'e ve Afganistan'a (sonunda Taliban ile ABD askerlerinin ülkeden çekilmesi için bir anlaşma yapmış olsa da) miras aldığı savaşları tırmandırma alışkanlığına sahipti. Kongre'nin savaş konularındaki rolünü daha önce hiçe saymasına dayanarak, Trump'ın Yemen'deki savaşın yasa dışı olmasından rahatsız olması pek olası değil.
Yemen'deki tırmanış bir hata olacaktır. Muhtemelen daha fazla Yemenliyi öldürmek, ABD denizcilerini riske atmak ve daha pahalı mühimmat israf etmek dışında hiçbir şey elde edemeyecek. Bir yılı aşkın süredir devam eden askeri eylemlere rağmen Ensarullah saldırılarını durdurmadı ve Trump göreve başladıktan sonra da farklı bir tepki vermeleri pek olası değil.
ABD, Gazze'deki savaşı sona erdirmek ve onunla iç içe geçmiş olan daha geniş bölgesel çatışmayı durdurmak için tüm nüfuzunu ve kaldıracını kullanmalıdır. Bunun ötesinde, ABD Orta Doğu'daki çatışmalardan kendini çekmenin yollarını ararken, onları genişletmek için bahane bulmamalıdır.
(Danier Larison, Responsiblestatecraft - Çeviri: YDH)
NOT: Bu makale kaynağından aslına sadık kalınarak çevrilmiştir. İfade edilen görüşler Hürseda Haber’in editöryal politikasını yansıtmayabilir.
