İran, Rusya’dan Su-35 savaş uçakları satın aldı
İran ordusu, Rusya’dan bir parti Su-35 savaş uçağı teslim aldığını bildirdi. Anlaşmanın değeri 4,5 milyar ila 5 milyar dolar arasında tahmin ediliyor, ancak gelecekteki anlaşmalar İran’ın dış politika yönelimine bağlı olabilir.
İran ordusu 27 Ocak’ta Rusya’nın kendilerine bir parti Su-35 savaş uçağı teslim ettiğini bildirdi. Teslim edilen uçakların sayısı ve maliyeti açıklanmadı, ancak dolaylı verilere göre anlaşmanın 4,5 milyar ila 5 milyar dolar arasında olduğu tahmin ediliyor.
Bu arada, Moskova’nın Tahran ile yeni sözleşmelerinin geleceği, İran’ın dış politikasını ABD ile daha yakın işbirliğine doğru çevirmesi ihtimali nedeniyle belirsizliğini koruyor.
Entehab haber ajansının aktardığına göre, İran’ın Rus Su-35 savaş uçakları alımını, 27 Ocak’ta Devrim Muhafızları Ordusu Hatem’ul Enbiya merkez karargâhı başkan yardımcısı General Ali Şadmani duyurdu. İran kaynaklarından daha önce edinilen bilgilere göre, ilk savaş uçakları geçtiğimiz yıl kasım ayında İran’a ulaştı.
General Şadmani ne teslim edilen uçakların sayısını ne de anlaşmanın değerini belirtti. Rus yetkililer de sözleşme fiyatını resmen açıklamadı. Bununla birlikte, Federal Askeri-Teknik İşbirliği Teşkilatı Başkan Yardımcısı Mihail Babiç, Kasım 2024’te Rusya’nın bir dizi ülkeyle Su-35 savaş uçağı tedariki konusunda görüşmeler yürüttüğünü doğrulamıştı.
Alman özel yayın Flug Revue‘nun daha önce aktardığına göre, başlangıçta Moskova ve Tahran 25 savaş uçağı üzerinden bir anlaşmaya varmıştı, ancak daha sonra sipariş edilen uçak sayısı 50’ye yükseltildi.
Bu verilere göre, ilk iki savaş uçağı, 18 Kasım 2024’te Komsomolsk-na-Amur’daki bir uçak fabrikasında gizli bir törenle İran Hava Kuvvetleri’ne teslim edildi ve daha sonra parçaları ayrılarak Tahran’daki Mehrabad havaalanına taşındı.
Uçaklar, montaj, uçuş testleri ve hizmete alınmak üzere Hamadan şehri yakınlarındaki bir hava üssüne gönderildi. Bu bilgiler ve 2015 yılında Çin’e 24 benzer savaş uçağı tedarikiyle ilgili daha önce açıklanan veriler dikkate alındığında, İran sözleşmesinin tutarının 4,5 milyar ila 5 milyar dolar arasında olduğu tahmin ediliyor.
Rusya Hava ve Uzay Kuvvetleri’nde Su-35S (seri üretim) versiyonu kullanılırken, ihracat versiyonu Rus kaynaklarında Su-35 olarak, İngilizce versiyonunda ise Su-35SE Flanker olarak işaretleniyor.
Bu anlaşmanın, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin Ekim 2020’de İran’a silah satışına yönelik ambargoyu kaldırmasıyla mümkün hale geldiği belirtiliyor.
Bu durum, İran nükleer programı etrafındaki durumun çözümü ve İran, Rusya, ABD, Çin, Fransa, İngiltere ve Almanya tarafından imzalanan Kapsamlı Ortak Eylem Planı’nın uygulanması çerçevesinde gerçekleşti.
Mart 2023’te ise İranlı temsilciler BM’de Tahran’ın Rus Su-35’lerini satın alma anlaşmasını başarıyla tamamladığını bildirdiler.
Kommersant’a konuşan Rusya Bilimler Akademisi Şarkiyat Enstitüsü’nden kıdemli araştırmacı Vladimir Sajin’e göre, Rusya ile İran arasındaki askeri-teknik işbirliğinin daha da gelişmesi büyük ölçüde “nükleer sorunun” çözümüne ve Tahran ile Washington arasındaki anlaşmalara bağlı olacak.
Uzman, “İran’ın siyasi elitinin ve iş dünyasının önemli bir bölümü Batı’ya bakıyor. Ülke ekonomisi derin bir kriz içinde. Bu sorunun çözümünde en önemli yönlerden biri, ABD’nin ve yeni Başkan Donald Trump’ın katılımına ‘bağlı olan’ nükleer konuların düzenlenmesi,” değerlendirmesini yaptı.
Sajin’e göre, ABD’nin İran’la yeni bir nükleer anlaşmasının temel koşullarından biri, Tahran’ın Moskova ile işbirliğine son vermesi olacak. Ancak, Sajin’in güvencesine göre, İranlılar önceki Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi döneminde varılan, “belki de bilmediğimiz” sözleşmeler de dahil olmak üzere tüm anlaşmaları kesinlikle yerine getirecekler.(Harici)
