Demokratik yapay zeka

Çinli yapay zeka uygulaması DeepSeek, küresel piyasaları altüst etti. Bloomberg’in haberine göre DeepSeek, ABD ve Avrupa teknoloji hisselerinde yaklaşık 1 trilyon dolarlık bir düşüşe yol açtı. ABD’li çip firması Nvidia, yüzde 17’lik büyük bir kayıp yaşadı.

DeepSeek 20 Ocak’ta piyasaya çıktı ve hızla ilgi gördü. Örneğin ABD’de AppStore’de en çok indirilen yapay zeka oldu. Peki neden?

Ucuz alternatif

DeepSeek’in en önemli avantajı “ucuz alternatif” oluşu. Gelişim maliyeti, diğer yapay zeka uygulamalarına göre yüzde 94 daha ucuz. DeepSeek’in R1 modeli 5,6 milyon dolara mal oldu. ChatGPT’de bu maliyet 100 milyon dolardı. Çünkü DeepSeek çok daha az çiple, açık kaynak kodlarıyla ve kısa sürede yazıldı. Ayrıca DeepSeek’in enerji tüketimi de daha düşük.

İşte bu özellikleri “ABD’li teknoloji devlerinin fiyatlandırma gücünü” tartışmalı hale getirdi ve bu da piyasalara yansıyarak teknoloji şirketlerinin değer kaybına yol açtı.

Trump: DeepSeek uyandırma çağrısı olmalı

DeepSeek’in ucuzluğu ABD Başkanı Donald Trump’ın da konuya eğilmesine yol açtı. Trump DeepSeek’in ABD şirketleri için bir “uyandırma çağrısı” olması gerektiğini söyledi.

Trump’ın DeepSeek’in ucuzluğuyla ilgili yorumu şöyle: “Bunu olumlu bir şey olarak görüyorum, çünkü siz de bunu yapacaksınız. Böylece çok fazla harcama yapmayacaksınız ve umarım aynı sonucu alacaksınız. Çinli bir şirketin DeepSeek’i piyasaya sürmesi, kazanmak için rekabet etmeye odaklanmamız gerektiği konusunda bizim endüstrilerimiz için bir uyandırma çağrısı olmalı.”

Uzmanlara göre DeepSeek etkileyici

ABD’li ChatGPT’nin geliştiricisi OpenAI şirketinin üst yöneticisi (CEO) Sam Altman, Çinli DeepSeek hakkında sosyal medyada değerlendirmelerde bulundu: “DeepSeek’in R1’i etkileyici bir model. Elbette çok daha iyi modeller sunacağız ve ayrıca yeni bir rakibimizin olması gerçekten enerji verici.”

Teknoloji uzmanlarının genel değerlendirmesi de Altman’ın değerlendirmesiyle örtüşüyor: DeepSeek R1, kullanıcı dostu ve çok etkileyici olarak değerlendiriliyor.

İlk deneyimim olumlu

Konunun uzmanı değilim, hatta yapay zeka uygulamalarını pek kullandığım da söylenmez. Ama çıkan her yapay zeka uygulamasını mutlaka deneyen, sonrasında seyrek de olsa kullanan biri olarak söyleyebilirim ki DeepSeek gerçekten de diğer uygulamalardan daha iyi. Bir kere kullanımı kolay, o nedenle kullanıcı dostu tanımlaması yapılıyor. Diğer yandan performansı da diğerlerinden daha iyi izlenimi verdi.

DeepSeek’in ücretsiz sunulan uygulaması, ABD’li yapay zekaların ücretsiz uygulamalarından çok daha iyi ve uzmanların belirttiğine göre ücretli uygulamalarıyla da yarışır.

Yapay zekanın demokratikleşmesi mümkün mü?

Böylesi önemli bir konu hakkında yazan var mı, kim ne yazmış, diye bakarken başlığıyla bir yazı ilgilimi çekti: “Yapay zeka dünyasında bir ‘sputnik anı’: DeepSeek.”

Serbestiyet’ten Senai Bilir’in yazısına attığı bu başlık çok şey anlatıyor. Ama daha dikkat çekeni ise yazısının sonunda: “DeepSeek’in yükselişi bize iki önemli iki önemli şey söylüyor. Birincisi, yapay zekanın demokratikleşmesi mümkün, herkesin erişebileceği açık kaynaklı modellerle bu teknoloji daha geniş kitlelere ulaşabilir. İkincisi ise rekabetin giderek kızıştığı bu alanda maliyet etkinliği ve şeffaflık büyük avantaj sağlayabilir.”

Peki DeepSeek ne diyor?

Senai Bilir’in “yapay zekanın demokratikleşmesi”ne dikkat çekmesini çok önemsedim. Peki acaba bir yapay zeka olan DeepSeek, yapay zekanın demokratikleşmesi hakkında ne düşünüyordu? Örneğin DeepSeek kendisini diğer yapay zeka uygulamalarından daha demokratik buluyor muydu? Doğrudan kendisine sordum.

DeepSeek’in soruma yanıtı şöyle oldu:

“DeepSeek'in ‘daha demokratik’ olup olmadığı, kullanım senaryolarına, erişilebilirlik politikalarına ve sunduğu hizmetlerin kapsamına bağlıdır. DeepSeek, yapay zeka ve büyük veri alanlarında gelişmiş çözümler sunarken, kullanıcı dostu arayüzler ve entegrasyon kolaylığı gibi özelliklerle erişilebilirliği artırmayı hedefler. Ancak, ‘demokratik’ bir yapay zeka uygulaması olarak nitelendirilmesi için şu faktörler göz önünde bulundurulmalıdır:

1. Erişilebilirlik: DeepSeek'in ürün ve hizmetlerinin geniş bir kullanıcı kitlesine açık olup olmadığı.

2. Fiyatlandırma: Uygun fiyatlandırma modelleriyle küçük işletmeler ve bireysel kullanıcılar için erişilebilir olması.

3. Şeffaflık: Algoritmaların ve veri kullanımının şeffaf olması, kullanıcıların nasıl çalıştığını anlayabilmesi.

4. Kapsayıcılık: Farklı dil, kültür ve ihtiyaçlara uygun çözümler sunması.

5. Topluluk Katılımı: Açık kaynak projeler veya topluluk destekli inisiyatiflerle kullanıcıların katılımına imkan tanıması.

DeepSeek'in bu kriterleri ne ölçüde karşıladığı, sunduğu hizmetlerin detaylarına ve kullanıcı deneyimlerine bağlıdır.”

Evet, DeepSeek, yapay zekanın demokratikliği konusunda bu kriterleri ortaya koyuyor ve kararı bize bırakıyor :-)  CGTN Türk

NOT: Alıntı makaleler Hürseda Haber'in yayın politikasını yansıtmayabilir.