Modern dünyada en hızlı yayılan din; Dataizm nedir?
İsrailli tarihçi ve yazar Yuval Noah Harari, 2016 yılında kaleme aldığı Homo Deus: Geleceğin Kısa Tarihi adlı kitabında ilk kez Dataizim kavramını ortaya koydu. Peki nedir bu Dataizm?
Günümüzde sürekli kullandığımız akıllı cihazlar hayatta belkide vazgeçemeyeceklerimiz arasında. Uygulamalar üzerinden kendimiz hakkında birçok bilgiyi bazen hayatlarımızın her detayını paylaşıyoruz. Peki akılı cihazlarımızdan yaptığımız her hareket, hayatımızda yaşadığımız her an şeffaf olsaydı ne olurdu?
İşte modern dünyada hızla yayılan bir din olan Dataizm burada devreye giriyor. Dataizme göre veri akışını özgürleştirmek, insanın evrende erişebileceği en yüksek değere ulaşmasını sağlayacak.
Dataizm kavramından ilk kez 2013 yılında David Brooks tarafından The New York Times'taki "Veri Felsefesi" makalesinde bahsedildi. Bu kavram daha çok ünlü tarihçi Yuval Noah Harari'nin kaleme aldığı Homo Deus: Geleceğin Kısa Tarihi adlı kitabından sonra popüler hale geldi.
Harari kitabında Dataizmi şöyle tanımlıyor:
“Dataizm, evrenin veri akışlarından oluştuğunu ve herhangi bir olgunun veya varlığın değerinin, veri işlemeye katkısıyla belirlendiğini söyler.”
Dataist bir bakış açısıyla, tüm insan türünü tek bir veri işleme sistemi olarak yorumlayabiliriz ve insanlar onun çipleri olarak hizmet eder.
Dataizmin bir din haline dönüşebileceğini söyleyen Hariri'ye göre; Dataizm tarafsız bir bilimsel teori olarak başladı, ancak şimdi doğru ve yanlışı belirlediğini iddia eden bir dine dönüşüyor. Bu yeni dinin “en yüce” değeri 'bilgi akışı' olarak kabul ediliyor. Eğer yaşam bilginin hareketiyse ve yaşamın iyi olduğunu düşünüyorsak, bundan evrendeki bilgi akışını genişletmemiz, derinleştirmemiz ve yaymamız gerektiği sonucu çıkar. Dataizme göre insan deneyimleri kutsal değildir ve Homo sapiens yaradılışın zirvesi veya gelecekteki bir Homo deus'un öncüsü değildir. İnsanlar, Her Şeyin İnternetini yaratmak için yalnızca araçlardır, sonunda tüm galaksiyi ve hatta tüm evreni kaplayacak şekilde Dünya gezegeninden yayılabilir. Bu kozmik veri işleme sistemi “Tanrı” gibi olacaktır. Her yerde olacak ve her şeyi kontrol edecek ve insanların kaderinde onunla birleşmek var.
Dataizmin emirleri!
Dataizme inanan dataistler, çok daha fazla iletişim aracına bağlanarak veri üretmeli, bilgi üretim ve tüketimini yüksek seviyelere çıkarmalıdır. Dataizme inanmayan kişiler de dahil her şeyi sistemin içine dahil etmeye çalışmalıdır.
Dataist bir kişi sürekli veri üretmelidir. Örneğin bir geziye gittiniz ve burada ata bindiniz. Yapmanız gereken ata bindiğiniz fotoğrafı sosyal medyada paylaşmak. Böylece daha çok etkileşim oluşturabilirsiniz. İşte Dataizm'in deneyim konusundaki iddiası da tam olarak bu noktaya işaret ediyor: Her anınızı her şeyinizi paylaşmak.(Ajanslar)
