Çin ile Tacikistan, ilişkilerinde ‘tarihi bir atılım’ gerçekleştirdi

Kapsamlı stratejik ortaklık ilişkilerinden yeni dönemde Çin-Tacikistan kapsamlı ve stratejik iş birliği ve ortaklık ilişkilerine kadar, Çin- Tacikistan ilişkilerinde “tarihi bir atılım” gerçekleştirildi.

Çin Çağdaş Uluslararası İlişkiler Araştırma Enstitüsü’ne (CICIR) bağlı Avrasya Araştırma Ofisi’nin başkanı Ding Xiaoxing Çin Medya Grubu’na verdiği demeçte, Çin-Tacikistan ilişkilerine ilişkin yeni tanımlamanın iki liderin kendi gelişme stratejileri ve günümüzdeki uluslararası durum doğrultusunda verdikleri yeni bir karar olduğuna işaret etti. Ding, bu bağlamda gelecekte Çin- Tacikistan ilişkilerinin daha sağlam ve samimi olacağını ve aralarındaki işbirliğinde de yeni fırsatlar doğacağını da sözlerine ekledi.

Shanghai İşbirliği Örgütü’nün eski Genel Sekreteri ve Tacikistan’ın eski Beijing Büyükelçisi Raşid Alimov, Tacikistan-Çin ilişkilerinin komşu ülkelerin karşılıklı iş birliğine ve ortak kalkınmasına bir örnek teşkil ettiği görüşünü dile getirdi.

Çin-Tacikistan ilişkileri neden yeni bir aşamaya girebildi? Bunda liderler arasındaki diplomasi yönlendirici rol oynadı. Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping ile Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman arasında 10’dan fazla görüşme gerçekleştirildi, aralarında derin kişisel dostluk kuruldu. Bu sayede iki ülke arasındaki ilişkiler daha istikrarlı bir şekilde ilerletiliyor.

Xi Jinping, Çin’in Cumhurbaşkanı Rahman ve Tacikistan halkına dostluğunu ifade etmek için Rahman’a Dostluk Madalyası takdim etti. Bu, Çin tarafından yurt dışında düzenlenen ilk takdim töreni oldu.

Liderler arasındaki diplomasinin yönlendirmesiyle, iki ülkenin çeşitli alanlardaki iş birliğinde verimli sonuçlar alındı. Tacikistan, Kuşak ve Yol’un ortak inşasına katılan ilk ülkelerden biri. İki ülke arasında öncül olarak kalkınma birliği ve güvenlik birliği tesis edildi. Aralarındaki pragmatik iş birliğinin derinleştirilmesiyle iki halka da somut faydalar sağlanıyor.

Günümüzde iki ülke de ulusal kalkınma konusunda kritik aşamada bulunuyor. İkili ilişkilerin daha yüksek bir seviyeye taşınması, iki ülkenin ortak taleplerini yansıtıyor. İki lider, yeni hedefler için somut düzenlemeler yaptı.

Karşılıklı siyasi güven, ikili ilişkilerin temelidir. İki ülke tarafından yayımlanan ortak bildiride, Tacikistan Tek Çin ilkesine sadık kalma kararlılığını yinelerken, Çin de her zaman olduğu gibi Tacikistan’ın bağımsızlığını, egemenliğini ve toprak bütünlüğünü destekleme iradesini vurguladı. İkili ilişkiler için dostluk, ortaklık ve kardeşlik ile yapılan yeni konumlandırma, Çin-Tacikistan ilişkilerinin sarsılmazlığına işaret ediyor.

Somut işbirliği, ikili ilişkilerin maddi temelini sağlamlaştırdı. Çin, uzun vadeli olarak Tacikistan’ın en büyük yatırım kaynak ülkesi ve başlıca ticaret ortaklarından biri konumunda bulunuyor. 2023 yılında iki ülke arasındaki ticaret hacmi 4 milyar ABD dolarına yaklaştı.

Xi Rahman’la yaptığı görüşmede, Tacikistan’dan kaliteli ürünlerin ithalatının artırılacağını, iki ülke arasındaki bağlantısallık ve iş birliğinin derinleştirileceğini ve yeni enerji, dijital ekonomi, yapay zekâ ve e-ticaret alanlarında iş birliğinin güçlendirileceğini belirtti. Tacikstan’ın kalkınma stratejisine de uyum sağlayan bu planlamalar, sadece ülkenin gelişimini hızlandırmakla kalmayıp Kuşak ve Yol’un yüksek nitelikli inşasını da ilerletebilir.

İki halk arasındaki bağlar sürekli artıyor. Tacikistan’da bulunan Orta Asya bölgesindeki ilk Luban Atölyesi, yerel mesleki eğitim ve ulusal modernleşme sürecine büyük katkı sağlıyor. Bunun dışında Konfüçyüs Enstitüsü gibi eğitim kuruluşları, iki halkın gönül bağında köprü rolü oynamaktadır. Gelecekte iki ülke arasında kültürel merkezlerin tesisi, gençler ve medya kuruluşları gibi konularda iletişimin kurulmasıyla, Çin ile Tacikistan arasındaki dostluk nesilden nesile daha da sağlamlaştırılacak.

İki taraf ayrıca terörizmle mücadele etme, sınırları koruma ve bölgesel güvenliği ve istikrarı savunma konusundaki kararlılıklarını vurguladı. Bu çabaların dünyadaki barış ve kalkınma davasına güç katması bekleniyor.

Daha yüksek bir başlangıç aşamasında bulunan Çin ve Tacikistan, iki halka daha fazla yarar sağlamak için el ele vererek ilerleyecek. (CGTN Türk)