İran’da Cumhurbaşkanı adaylarını tanıyalım: Said Celili

Cumhurbaşkanlığı seçimleri için adaylığı onaylananlar arasında yer alan eski baş nükleer müzakereci ve Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Said Celili'yi tanıyalım.

12 üyeli seçim denetleme organı olan İran Anayasa Koruma Konseyi, İran'da 28 Haziran'da yapılması planlanan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yarışacak altı adayı onayladı.

Adaylığı onaylananlar arasında eski baş nükleer müzakereci ve ülkenin en üst güvenlik organı olan Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Said Celili de yer alıyor.

Celili, 30 Mayıs'ta cumhurbaşkanlığı adayı olarak kayıt yaptıran ilk isimlerden biriydi.

Yarışa katıldıktan sonra medyaya ülkenin göz ardı edilmemesi gereken "tarihi bir fırsatla" karşı karşıya olduğunu söyleyerek, bir sonraki başkanın ülkenin zengin başkentini anlaması gerektiğini vurguladı.

Cumhurbaşkanlığı seçiminin, iki haftalık bir kampanya dönemi ve televizyondaki tartışmaların ardından 28 Haziran'da yapılması planlanıyor.

Usta bir siyasetçi ve yönetici olan Celili, kamusal yaşamı boyunca pek çok önemli görev üstlendi.

1965 yılında kuzeydoğudaki Meşhed şehrinde Fransızca öğretmeni ve müdür Muhammed Hasan Celili'nin oğlu olarak dünyaya geldi. Annesi, İran'ın kuzeyindeki bir şehir olan Erdebil'dendi.

Celili, ilk ve orta öğrenimini memleketi Meşhed'de tamamladı.

1980'lerde Batı destekli Irak'ın İran'a karşı savaşı sırasında savaş alanlarında görev yaptı ve 1986'da ağır yaralanarak sağ bacağının bir kısmını kaybetti.

Celili, diplomatik ve siyasi kariyerine 1989 yılında Dışişleri Bakanlığı'na katılarak resmen başladı.

1991-1996 yılları arasında bakanlığın Teftiş Ofisi'nin başkanlığını yaptı ve 1998'de Kuzey ve Orta Amerika Dairesi'nin müdür yardımcılığına atandı.

2001 yılında İslam Devrimi Liderliği Ofisi'nde politika planlama direktörlüğüne atandı.

Ayrıca Tahran'daki İmam Sadık Üniversitesi'nde okudu ve burada daha sonra "İslam Peygamberinin Dış Politikası" kitabı haline gelecek olan "Kuran-ı Kerim'de İslam Siyasi Düşüncesi Paradigması" başlıklı doktora tezini tamamladı.

Celili birkaç yıl boyunca İmam Sadık Üniversitesi'nde siyaset bilimi dersleri verdi.

1992 yılında Fateme Seccadi ile evlendi ve bu evlilikten Seccad adında bir oğlu oldu.

Celili, 2007'den 2013'e kadar ülkenin en üst düzey güvenlik organının sekreteri olarak görev yaptı ve aynı zamanda İran'ın nükleer programı konusunda Batılı devletlerle baş müzakereci olarak görev yaptı.

Taviz vermeyen, kararlı ve titiz bir müzakereci olarak hatırlanıyor.

Celili, İran'ın taviz vermemesi ve ekonomik kalkınmanın dış iradeye bağlı olmaması gerektiğine inanan altı dünya gücüyle 2015'te yapılan nükleer anlaşmayı sert bir şekilde eleştirdi.

2013 yılında görevinden ayrıldıktan sonra İslam Devrimi Lideri Ayetullah Seyyid Ali Hamanei tarafından Düzenin Maslahatını Teşhis Konseyi'ne atandı.

2013 başkanlık seçimlerinde "Erdemli Bir Hayat" sloganıyla yarışmış ve 4 milyonun üzerinde oy alarak üçüncü olmuştur.

2021'de tekrar başkanlık için yarıştı ancak sonunda seçimleri kazanan Ebrahim Reisi lehine çekildi.

Celili, 30 Mayıs'ta adaylığını sunmasının ardından Cumhurbaşkanı Reisi'yi övdü ve siyasi görüşlerini özetledi.

Seçimin öneminin farkına varılmasının ve ülkenin potansiyelinin takdir edilmesinin önemini vurguladı. Celili, ABD'li yetkililerin Washington'un "maksimum baskı" politikasının başarısız olduğunu kabul ettiğini belirterek, İran'ın tarihi bir fırsatla karşı karşıya olduğunu savundu.

Celili, her İranlının ülkenin ilerlemesine katılma hakkını güvence altına alacak şekilde önceliklere ve adalete odaklanan "kesin kararlara" duyulan ihtiyacı vurguladı.

Celili ayrıca büyüme ve başarıya ulaşmak için halkın maksimum katılımının gerekliliğine vurgu yaptı.(Ajanslar)