ABD-İsrail saldırıları cepheleri nasıl birleştiriyor?

The Cradle'da yayımlanan analiz hızla gelişen ittifaklar ve düşmanlıklar ortamında net hedefler ve tepkiler tanımlamanın zorluklarının altını çiziyor, Irak'taki İslami Direniş ve onun İsrail ve Batı'ya karşı koordineli çabalarını içeren devam eden çatışmaların, direniş grupları arasında stratejik bir iş bölümü ve yabancı işgale karşı ortak bir hedefle karakterize edilen Batı Asya'daki karmaşık ve tırmanan bir çatışmayı ortaya koyduğunu vurguluyor.  

Batı Asya, 30 Temmuz öğleden sonrasından ertesi sabahın erken saatlerine kadar süren önemli bir dizi olayda, Şam'dan Basra Körfezi'ne uzanan bir askeri harekât dalgasına tanık oldu. ABD-İsrail askeri ve istihbarat operasyonlarının senkronizasyonu Salı günü saat 16:00 sularında, hava saldırılarının Beyrut'un güney banliyölerindeki bir konut binasını tamamen yok etmesiyle başladı. Aynı akşam, akşam namazının ardından Irak'taki Curf en-Nasr bölgesi hedef alındı ve bunu Tahran'a yönelik şafak saldırısı izledi. Bu eşgüdümlü saldırıların, Gazze'de yaklaşık on aydır devam eden çatışmayla bağlantılı bir ABD-İsrail suikast kampanyasının parçası olduğuna inanılıyor.

En yüksek profilli hedefler arasında Hamas siyasi büro başkanı İsmail Heniye ve Hizbullah'ın üst düzey savaş komutanı Fuad Şukur vardı. Bu suikastlar manşetlere taşınarak ABD ordusunun Irak'ta Kataib Hizbullah üyelerine düzenlediği ve Yemenli üst düzey füze uzmanı Hüseyin Abdullah Mastur el-Şabal'ın da hayatını kaybettiği daha az manşetlerde yer alan saldırıyı gölgede bıraktı. 

Irak'ı hafife almak

Hamas'ın 10 ay önce Aksa Tufanı Operasyonu ile başlayan bu çatışmanın merkezinde birleşik bir direniş cephesi kavramı var ancak medyada yer alan haberlerin daha az gösterilmesi ya da daha fazla gösterilmesi farklılığı hedef alınanların farklı rütbeleri ve saldırı yerlerinin öneminden kaynaklanıyor.

Ayrıca, Kuzey Irak'taki askeri uzmanlardan oluşan ekip farklı koşullar altında hedef alındı. Bir Kataib Hizbullah lideri The Cradle'a bu ekibin uygulama değil silah geliştirme konusunda uzman olduğunu bildirdi. 

Bu bilgi, saldırının Irak'ta ABD ve müttefik güçlerine karşı insansız hava araçlarıyla saldırı düzenlemeye hazırlanan direnişçilere karşı bir savunma önlemi olduğunu iddia eden bir ABD savunma yetkilisinin açıklamasıyla çelişiyor. Ancak Kataib Hizbullah kaynağının ortaya koyduğu üzere, grubun teknik ekibi tarafından ABD güçlerine yönelik yakın bir tehdit söz konusu değildi:

''Ekip üyeleri insansız hava araçlarıyla ilgili yeni bir teknolojiyi test etmenin son aşamasındaydı ve Amerika'nın hedef almasının nedeni de buydu. Yakında çatışmaya girebilecek bu teknoloji Amerikalıların kabul edemeyeceği zararlara yol açacaktı ve bombalama bu gelişmenin önünü kesmek için geldi ama amacına ulaşamadı.''

El-Nur olarak bilinen hedef grupta Ebu Hasan el-Maliki ya da "Ebu Hasan Biden" olarak da anılan Kataib Hizbullah'ın üst düzey komutanlarından Ahmed Necm Abdül Zehra da bulunuyordu. "Biden" lakabı Maliki'nin Eylül 2009'da Irak'a yaptığı sürpriz ziyaret sırasında dönemin Başkan Yardımcısı Joe Biden'ı hedef alan ve Bağdat'ın müstahkem Yeşil Bölgesi'nde gerçekleşen bir operasyona karışmasından kaynaklanıyor. Maliki ABD güçleri tarafından gözaltına alındı ve 2012'de serbest bırakılmadan önce üç yıl cezaevinde tutuldu.

ABD'nin Curf en-Nasr'a (Curf es-Sahar) yönelik saldırısına olası bir misilleme sorulduğunda Kataib Hizbullah lideri bir yanıtın kesin olduğunu ancak bunun koşullarının ve İran'ın Heniye suikastına verdiği yanıtla ve Lübnan'ın Şukur suikastına verdiği yanıtla ilişkisinin anlaşılmasının ve belirlenmesinin zor olacağını söyledi: 

''Yanıtın niteliği, zamanlaması ve diğer cephelerle ilişkisi şu anda açıklanmayacak.''

Kaynak, The Cradle'ın 5 Ağustos'ta ABD'nin Ayn el-Esed üssünün bombalanması ve Amerikan kayıplarının açıklanmasıyla ilgili sorusuna yorum yapmamayı tercih etti. Bu olayın Irak direnişinin beklenen misillemesinin bir parçası olup olmadığını da teyit etmedi. Grup, ABD saldırılarında başka tarafların da suç ortaklığı yaptığına inanıyor. Kataib Hizbullah, Irak'ta Maliki ve kadrolarını vuran ABD insansız hava araçlarının kalkış yeri olarak Kuveyt'in Ali el-Salem Hava Üssü'nü gösterdi. Kuveyt'in yalanlamaya çalıştığı bu iddiayı The Cradle'ın Kataib Hizbullah kaynağı doğruluyor. 

Kesişen cepheler

Irak İslami Direnişi'ne (IRI) yakın bir kaynak The Cradle'a İsrail ve Batı ile çatışmanın Batı Asya'da birbiriyle örtüşen cephelerde faaliyet gösterecek şekilde hızla genişlediğini söyledi.

''İsrail'le şiddet sarmalı Gazze ve Lübnan'daki İslami Direnişi içerirken, Irak'taki İslami Direniş Suriye topraklarındaki operasyonlarının yanı sıra Yemen Silahlı Kuvvetleri de daha geniş bir çemberin görevlerini yerine getirmektedir ki bu da kuzeyde Irak ve Akdeniz'den başlayarak güneyde Umman Denizi ve Babülmendep Boğazı'na kadar uzanan geniş bir çevrede ikisi arasında koordinasyon ve ortak operasyonlar üreten destek cephesidir.''

Birleşik direniş cepheleri içinde net bir iş bölümü ve hedef bankaları var ancak çatışmanın tırmanması ve derinleşmesiyle sorumluluklar her an değişebilir. Kaynak bu kavramı daha da açıklıyor:   

''Lübnan'ın Akdeniz'deki konumuna ve Hizbullah'ın buradaki varlığına rağmen, deniz ablukası uygulama çabaları, kasıtlı rol dağılımı çerçevesinde Irak ve Yemen destek cephesinin omuzlarına yüklenmektedir. Yemen cephesinin bir özelliği var: İsrail Hudeyde limanını hedef aldığı için Yemen işgal altındaki Filistin'den karşılık verebilir.''

Irak'ta ise Başbakan Muhammed Şii el-Sudani'nin Washington'u uluslararası koalisyonun ülkesindeki varlığına son vermeye -2020'de parlamento çoğunluğu tarafından karar verildiği üzere- ve devam eden müzakereler yoluyla iki ülke arasındaki askeri ilişkiyi yeniden tanımlamaya ikna etme çabalarına rağmen gerilim yüksek seyretmeye devam ediyor. 

İşgale karşı bölgesel direniş 

Irak silahlı kuvvetleri sözcüsü Tümgeneral Yahya Resul, Curf en-Nasr bombalamasını kınayarak bunu "iğrenç bir suç" ve Irak'ın egemenliğine yönelik "bariz bir saldırı" olarak nitelendirdi. Sudani'nin utancını daha da arttıran ABD bombardıman saldırıları, Başbakan'ın Irak direnişine ABD hedeflerine yönelik operasyonlardan kaçınmaları için özel ve kamuoyu önünde yalvarmasından kısa bir süre sonra gerçekleşti. 

Yine de Irak Başbakanı'nın adının açıklanmaması kaydıyla The Cradle'a konuşan bir danışmanı, ABD saldırılarının ikili görüşmeleri etkilemediğini öne sürüyor: 

''Uluslararası koalisyonun sona ermesi ve ABD güçlerinin çekilmesiyle birlikte iki ülke arasındaki müzakerelerin askıya alındığına dair bir belirti yok. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'in el-Sudani ile yaptığı son görüşmede bir çekilme takvimi ele alındı.''

Yetkiliye göre bu çekilme, muharip güçlerin 2025 yılına kadar Irak'ın "Arap tarafını" ve 2026 yılına kadar da Kürdistan bölgesini terk etmesini içeriyor. Ancak Iraklı siyasi partilerin koalisyonu olan Koordinasyon Çerçevesi'nin kilit isimlerinden ve Bedir Örgütü Genel Sekreteri Hadi el-Amiri, Iraklılara yabancı güçlerin sayıları çok daha fazlayken iki yıl içinde çekildiklerini hatırlatarak ve 2 bin 500 ABD askerinin çekilmesi için neden şimdi üç yıl gerektiğini sorgulayarak bu zaman çizelgesiyle ilgili sabırsızlığını dile getirmişti.

Direniş Ekseni üyelerine yönelik ABD-İsrail suikast kampanyası, çok cepheli bir savaş ihtimali giderek yaklaşırken bu gruplar arasında artan koordinasyonu bozmaya yönelik umutsuz bir çabayı yansıtıyor. Irak'ta Yemenli bir füze uzmanına ve Tahran'da Hamas lideri Haniye'ye yönelik suikastlar, Direniş Ekseni'nin derinden iç içe geçmiş ortak güvenlik çıkarlarını ve Batı Asya'daki yabancı işgalini sona erdirmeye yönelik ortak hedeflerini göstermektedir. Amerika ve İsrail'in attığı her adım bu ekseni daha da derinleşen bir koordinasyon ve operasyona zorlamaktadır. 

Bu genişleyen savaş artık uzak bir ihtimal değil, birbiriyle bağlantılı bu cephelerdeki amansız baskıyla ortaya çıkan bir gerçekliktir.(Çeviri: YDH)