İtalya ‘Akil Adamları’nı Nasıl Seçti ?
Türkiye ve İtalya’da ortak bir kavram son günlerde gündemin ilk sıralarında yer alıyor: “Akil adamlar.”
İtalya Cumhurbaşkanı Giorgio Napolitano, siyasi partilerin koalisyon çalışmalarından netice alamaması üzerine farklı bir adım attı ve piyasaları olumsuz etkileyen siyasi krizin çözümü için 10 kişiden oluşan bir “akil adamlar” komisyonu kurdu. Komisyonun görev tanımı da bizzat cumhurbaşkanı tarafından yapıldı: “Siyasi partilerin de içinde yer alacağı, somut ve programı belirli çözüm önerileri geliştirmek.”
Akil adamlardan beşi siyasi partilerin temsilcileri arasından, aynı zamanda akademik saygınlığa da sahip politikacılardan seçildi. Diğer beş kişi ise, hukuk, ekonomi ve siyaset bilimi alanlarında ülkenin önde gelen isimlerinden oluşuyor. Komisyona seçilen isimlerin yeterlilikleri üzerine ciddi tartışmalar yaşanmadı ancak “akil adamlar” arasında kadın bulunmaması eleştirilere yol açtı.
Oluşturulan liste siyasi partiler tarafından olumlu karşılandı. Kendini “sistem karşıtı” olarak tanımlayan ve listede bünyesinden kimsenin bulunmadığı Beş Yıldız Hareketi bile komisyonun çalışmalarını destekleyebileceğini belirtti.
Türkiye’dekinin aksine popülariteleri ya da yeterliliklerinden ziyade projeleri tartışılan İtalyan ‘akil adamlar’ın çalışmalarını en geç 10 gün içinde tamamlaması bekleniyor.
Bugüne nasıl gelindi ?
Euro Bölgesi’ni sarsan borç krizinin etkisi politik arenada da derinden hissedildi. Avrupa Birliği’nde mali politikalarından dolayı krize yol açmakla suçlanan hükümetler yerlerini yenilerine bırakmak zorunda kaldı.
İtalya’da krizin sorumlusu olarak gösterilen ve istifaya zorlanan Silvio Berlusconi koltuğunu Amerikan finans devi Goldman Sachs’ın danışmanlarından Mario Monti’ye bıraktı. Monti liderliğindeki teknokrat hükümeti Brüksel’i memnun etti ancak İtalyan kamuoyundaki eleştirileri dindiremedi. Nihayet, siyasete veda ettiği sanılan Silvio Berlusconi sürpriz bir kararla geri döndü. Berlusconi’nin “Almanya yanlısı” politika izlemekle suçladığı ve sağ partilerin desteğini çektiği Monti parlamentoda daha fazla tutunamadı.
24-25 Şubat tarihlerinde İtalya genel seçimler için sandık başına gitti. Sandıktan çıkan sonuç ekonomisini yoluna koymak için siyasi istikrar arayan İtalya’yı hayal kırıklığına uğrattı. Pier Luigi Bersani liderliğindeki Merkez Sol Demokrat Parti seçimlerden birinci parti olarak çıktı. Ancak Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğu eline geçiren Bersani, Senato’da Berlusconi’nin Merkez Sağ bloğunun desteğine mahkum oldu. Üstelik, İtalya siyasetine “sıra dışı” bir aktör olarak giren AB karşıtı Beş Yıldız Hareketi seçimlerden üçüncü parti olarak çıktı.
Cumhurbaşkanı Giorgio Napolitano, meclis aritmetiğini göz önünde bulundurarak beklendiği üzere hükümet kurma görevini Bersani’ye verdi. Seçmeninin tepkisini dikkate alan Bersani, Berlusconi kabul etmesine rağmen Sağ blok ile olası bir koalisyona sıcak bakmadı. Beş Yıldız Hareketi’nin (eski komedyen) lideri Beppe Grillo da amaçlarının “mevcut siyasi partileri tasfiye etmek olduğunu” söyleyerek Bersani’yi reddetti. Görüşmeler çıkmaza girince Bersani görevi cumhurbaşkanına iade etti. Görev süresi Mayıs ayında dolacağı için İtalya yasalarına göre Napolitano’nun artık ülkeyi erken seçime götürme hakkı bulunmuyor. Ama yine de, seçenekleri azalan cumhurbaşkanının hükümet kurma görevini Berlusconi’ye vermeyeceği tahmin ediliyordu. Hatta Senato Başkanı Pietro Grasso’nun yeni bir teknokrat hükümeti için görevlendirilebileceği gündeme geldi.
İşte İtalya’nın akil adamları:
Luciano Violante: Özellikle mafyaya karşı verdiği mücadele ile tanınan emekli yargıç, Merkez Sol Demokrat Parti’den (PD) milletvekili
Gaetano Quagliariello: Merkez Sağ Özgürlük Halkı Partisi (PdL) senatörü, siyaset bilimci.
Mario Mauro: Tarih profesörü, AB Parlamentosu üyesi
Giancarlo Giorgetti: Merkez Sağ Kuzey Ligi milletvekili, ekonomist
Filippo Bubbico: Demokrat Parti senatörü, mimar
Enrico Giovannini: Kamuoyu araştırma ve istatistik kurumu ISTAT Başkanı
Enzo Moavero: Mario Monti hükümetinde Avrupa İşleri Bakanı, hukukçu
Salvatore Rossi: İtalya Merkez Bankası Başkan Yardımcısı
Valerio Onida: Anayasa Mahkemesi Başkanı
Giovanni Pitruzzella: İtalya Rekabet Kurumu Başkanı (euronews)
