Pakistan, İran doğalgaz boru hattını ilerletme projesine devam etmeye istekli değil
Pakistan doğalgaz ve petrol işleri danışman bakanı yaptırım bahanesini tekrarlayarak ülkesinin İran doğalgaz boru hattını ilerletme projesine devam etmeye istekli olmadıklarını öne sürdü.
Pakistan’ın batı komşusu İran İslam Cumhuriyeti’ndeki devasa enerji kaynaklarından kendi kendini mahrum etmesi ve İran doğal gaz boru hattı sözleşmesine bağlı kalmaması, ülkede enerji krizini ağırlaştırmada ve gerilemede etkili olmuştur. Nitekim uzmanlar da bu krizin ana nedenler arasında bunu da etkili olarak görüyorlar. Pakistan sanayisinin bile bu durumdan etkilendiği vurgulanmaktadır. Pakistanlı ekonomik analistlere göre, İran’ın gaz boru hattının tamamlanması, Pakistan’ın artan enerji talebini karşılamasına ve bu ülkedeki gaz kıtlığı krizini durdurmasına yardımcı olabilir. Ancak bu devasa plan, Pakistan tarafının ciddiyetsizliğiyle karşı karşıya. Bu bağlamda Pakistan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zehra Beluç “Media Today” muhabirinin bu anlaşmayla ilgili sorusuna cevaben şöyle dedi: ” İran’a yönelik yaptırımlar yüzünden enerjimizi başka ülkelerde temin etmeyi düşünüyoruz. Pakistan hükümetinin bu boru hattı ile ilgili en net tutumu bu yönde açıklanabilir. ”
Bu durum, Pakistan hükümetinin mümkün olduğunca Washington’un beğenisini kazanmak için İran doğal gaz boru hattındaki konumunu netleştirmeye çalıştığını gösteriyor. Bu arada Pakistan önünde başka bir seçenek yer almaktadır. “TAPİ” güzergahından gaz iletim boru hattı bölgenin jeopolitik ve jeoekonomik koşullarını değiştirebilir. Ancak bu gaz iletim yolunun yapılmasının önünde birçok engel var. Pakistan makamları da bu gerçeği çok iyi anlamış ve bu engellerin kolay kolay ortadan kalkmayacağını bilmektedir. Afganistan’daki iç çekişmeler, Pakistan ile Hindistan arasında Keşmir bölgesi konusunda çıkan ve devam eden çatışma ve Afganistan ile Pakistan ülkelerinin bu projeye katılamamaları bu engeller arasında yer almaktadır, bu engellerin varlığı bu durumu kullanma imkanını zorlaştırmıştır. Şimdi ise bu engeller doğal gaz iletim güzergahını tamamlamasını zorlaştırmıştır. uluslararası meseleler uzmanı “Muhsin Ruy Sefat” ise “Amerika’nın yanı sıra Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif’in hükümeti de İran’la ilişkilerinde Suudi hükümetinin beğenisini istiyor. Çünkü İslamabad hükümeti, içinde bulunduğu ekonomik sorunlar nedeniyle Suudi Arabistan’dan yardım arıyor.”
Pakistan’daki tüm uzmanlara göre İran’ın bu ülkeye giden doğal gaz boru hattının alternatifi yoktur. İslamabad hükümetinin gaz kaynaklarına erişim konusunda her zamankinden daha fazla emin olması ise şaşırtıcı bir konudur. Pakistan hükümeti, ulusal çıkarlarını bölgesel ve uluslararası politikalarda pek de gözetmediği görülmektedir. Pakistan, özellikle de sanayilerinin enerji kaynaklarını temin etmesine ciddi sorunlarla karşı karşıya. Yaklaşık bir ay önce, Pakistan Petrol ve Gaz Bakanı, yaptırım bahanesini yineleyerek, yaptırımların zorlukları ve riskleri nedeniyle İslamabad hükümetinin artık İran’ın gaz projesini ilerletme arzusu olmadığını ve bunun yerine Türkmenistan’dan gaz nakletme planı olan “TAPI” boru hattını seçtiklerini belirtti.
Pakistan, Afganistan’daki güvensizlik sorunları nedeniyle TAPI boru hattının kısa ve orta vadede faaliyete geçemeyeceğini çok iyi biliyor. Geçen ay Pakistan Express Tribün gazetesi, Pakistan Petrol İşleri Bakanı”Musaddık Mesut Melik”ten naklen aktardığı bir haberde şu ifadelere yer vermişti: “Enerji krizini aşmak için hükümet TAPI doğal gaz boru hattındaki çalışmaları devam ettiriyor. Türkmenistan’ı Afganistan, Pakistan ve Hindistan’a bağlayan bu boru hattı üzerinde çalışılıyor.” Ancak , bu tür açıklamalar sadece bir demagoji olarak görülüyor ve İslamabad hükümeti bu tür vaatlerle kamuoyunun baskısını azaltmaya çalışıyor çünkü TAPI projesi, inşaatı için ilk imzanın üzerinden on yıl geçmesine rağmen hala çalışmalar belirsiz bir şekilde devam ediyor. Bu proje hususunda bir belirsizlik havası var ve bu rotanın inşaatının on yıl içinde başlaması bile pek olası değil. (Ajanslar)
