ABD’nin Taiwan kışkırtmasının nedenleri

Dünyaca ünlü Arjantinli futbolcu Lionel Messi, Beijing Havalimanında pasaport sorunu yaşadı. Üzerinde Arjantin pasaportu yerine İspanya pasaportu olan Messi geçici vizeyle ülkeye giriş yapabildi.

“Messi‘nin ‘Taiwan'ın Çin'in bir parçası olduğunu' düşündüğü için İspanyol pasaportunu kullandığı düşünülürken, havalimanındaki görevlilere ‘Taiwan, Çin değil mi?’ dediği aktarıldı” (Sputnik, 12.6.2023).

Olay, dünya spor basınında “Messi Çin savunmasını geçemedi, Messi Çinli güvenlik güçlerine çalım atamadı” esprileriyle yorumlanırken, Messi’nin “Taiwan, Çin değil mi?” sözleri ise başlıklara taşındı.

HONDURAS’IN ‘TEK ÇİN’ POLİTİKASI

Evet, Taiwan Çin topraklarının ayrılmaz bir parçasıdır ve bunu kabul eden ülkeler listesine son olarak Honduras da katıldı:

1. Honduras 82 yıldır sürdürdüğü Taiwan’la diplomatik ilişkisini kesti (15.3.2023). Böylece Panama, El Salvador, Dominik Cumhuriyeti ve Nikaragua’dan sonra Güney Amerika ülkesi Honduras da “tek Çin” politikasına yöneldi.

Dünyada Taiwan’la diplomatik ilişkisi bulunan ülke sayısı 13’e geriledi. O ülkeler şunlar: Belize, Esvatini, Guatemala, Haiti, Marshall Adaları, Nauru, Palau, Paraguay, Saint Kitts ve Nevis, Saint Lucia, Saint Vincent ve Grenadinler, Tuvalu ve Vatikan.

2. Çin ve Honduras Dışişleri Bakanları, imzaladıkları ortak bildiriyle iki ülke arasındaki diplomatik ilişkileri başlattı (26.3.2023).

Bildiride “Honduras Cumhuriyeti Hükümetinin dünyada tek Çin’in var olduğunu, Taiwan’ın Çin topraklarının ayrılmaz bir parçası olduğunu, Çin Halk Cumhuriyeti Hükümetinin Çin’in tamamını temsil eden tek meşru hükümet olduğunu kabul ettiği” belirtildi.

3. Honduras'ta, Çin'in Tegucigalpa Büyükelçiliği açıldı (6.6.2023).

HONDURAS, BRICS BANKASINA ÜYELİK İÇİN BAŞVURDU

4. Honduras Devlet Başkanı Xiomara Castro, Çin’i ziyaret etti (9.6.2023). Castro, süren 6 günlük ziyareti boyunca Çin Devlet Başkanı Xi Jinping başta pek çok önemli temasta bulundu, bulunuyor…

5. Honduras Devlet Başkanı Castro, 6 günlük Çin ziyareti sırasında Şanghay’a da uğradı ve burada BRICS Yeni Kalkınma Bankası’nın merkezine giderek, bankanın genel müdürü (Eski Brezilya Devlet Başkanı) Dilma Rousseff ile görüştü (10.6.2023).

Bu arada Honduras, BRICS Yeni Kalkınma Bankası’na üye olmak için resmen başvurdu. Honduras hükümetinin katılım işlemlerini yürütmek üzere teknik komisyon oluşturacağı açıklandı.

Yeni Katılım Bankası, BRICS grubu beş ülkenin 2014’teki 6. Zirve sırasında imzaladığı anlaşmayla ve 100 milyar dolar sermayeyle kurulmuştu. Bankaya daha sonra Mısır, Bangladeş ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) üye oldu. Uruguay’ın üyeliği için resmi görüşmeler sürüyor. Son olarak Suudi Arabistan’ın da bankaya üye olmak istediği belirtilmişti.

6. Honduras’ın Beijing Büyükelçiliği açıldı (11.6.2023). Açılış törenine Çin Dışişleri Bakanı Qin Gang ile Honduras Dışişleri Bakanı Enrique Reina katıldı.

ABD’NIN TAIWAN KIŞKIRTMASININ NEDENLERİ

Taiwan Çin’in parçasıdır ve ABD bu gerçeği 28 Şubat 1972 tarihli Şanghay Bildirisi ile kabul etti. ABD Başkanı Richard Nixon’ın imzaladığı bildiride “ABD, Taiwan Boğazı’nın her iki tarafındaki tüm Çinlilerin yalnızca bir Çin olduğunu ve Taiwan’ın Çin’in bir parçası olduğunu kabul eder” dendi.

ABD, “resmiyette” bugün de “tek Çin” politikasını kabul ediyor ama uygulamada Taiwan ayrılıkçılığını kışkırtıyor.

ABD’nin bu kışkırtmasının beş temel nedeni var:

1. ABD, baş rakip gördüğü Çin’i çevrelemek istiyor.
2. ABD, Çin’e çok yakın olan bu bölgede asker bulundurmak istiyor.
3. ABD, krizli zemin üzerinde varlık bulundurma gerekçesi üretiyor. Bölgedeki ülkeleri bu kriz üzerinden Çin’e karşı kendi yedeğine almaya çalışıyor.
4. ABD, bu kartı, Çin’le farklı konulardaki müzakerelerde koz olarak elde tutmaya çalışıyor.
5. Bir trilyon dolarlık hacme ulaşması beklenen çip piyasası için süren kıran kırana mücadelede, ABD, en büyük üretici konumundaki Taiwan’ı yanına çekerek hatta ortak üretime geçerek, ticaret savaşında avantaj elde etmek istiyor.

Yani ABD’nin Uygur kışkırtması da, Taiwan kışkırtması da bir insan hakları meselesi değil, emperyalist ABD tekellerinin çıkar meselesidir.

Neyse ki ABD’nin her iki kışkırtıcılığı da dünyada kabul görmüyor ve Honduras örneğinde olduğu gibi tablo değişiyor.(CRI)

Makalenin orijinal başlığı: Messi: “Taiwan Çin değil mi?”