Kârlı bir iş modeli olarak iklim aktivizmi ve petrol parası

Geçen ay Londra’daki Ulusal Galeri’de Van Gogh’un “Ayçiçekleri” tablosuna konserve domates çorbası boca edilmesinin ardından benzer türden eylemler zincirleme olarak devam etti.

Sonra sırasıyla Almanya’da Fransız ressam Claude Monet’in “Saman Yığınları” tablosu, Hollanda’da Johannes Vermeer’in “İnci Küpeli Kız” tablosu ve Viyana’daki Leopold Müzesi’nde bulunan Gustav Klimt’e ait “Ölüm ve Yaşam” tablosu aynı akıbeti paylaştı.

Eylemlere imza atan tarikatvari ekipler Letzte Generation ve Just Stop Oil’di. Ve bu arkadaşların petrol parasıyla yedi sülalesini doyurabilecek durumda olan Amerikan oligarkları tarafından finanse edildiği, “komplo teorisinin” ötesinde bir hakikat. Bunu ağustos ayında yayımladığı okumaya değer makalesiyle New York Times gazetesi söylemişti.

New York Times’ın makalesindeki bilgiler kolayca doğrulanabilir, zira bir süre önce Amerikan oligarklarının petrolle servet biriktiren torunları, bu ekipleri desteklemek için irili ufaklı bir dizi STK kurmuştu.

Bu ekipler illegal olarak örgütlendikleri için para akışı epey sorunlu yöntemlerle gerçekleşiyor. Para, seminerler gibi etkinliklerde yürütülen bağış kampanyalarıyla tahsis ediliyor.

Para gözlerden ırak biçimde akıtılıyor ve göründüğü kadarıyla devlet kurumları da bu gidişatı önleme niyetinde değil; mevzuat gereği cezai yaptırımlarla sonuçlanan eylemler devam ederken finansman akışı da devam ediyor.

“Aktivistler” hapse girme ya da yüklü para cezaları ödeme riskini alırken finansörler, “masum” etkinliklerdeki “sıradan” bağışlarla yargı süreçlerinden kaçmayı başarıyor.

Bu durum Letzte Generation ve Just Stop Oil elemanlarının bir grup kullanışlı aptaldan ibaret olduğunun ispatı.

New York Times gazetesinin adını verdiği iki STK’dan biri, petrol baronu Paul Getty’nin varisi Aileen Getty tarafından kurulan Amerikan İklim Acil Durum Fonu ve diğeri Rockefeller klanından Rebecca Rockefeller Lamber’ın kurduğu Equation Campaign.

İkinci STK’nın bağışçı listesi görmeye değer; bağış sürecinde ecnebilerin “old fashioned way” diye tabir ettiği, önceki projelerde başvurulan tipik yöntem izleniyor.

En güçlü oligark klanı ufak ve orta ebatlardaki balıkları etrafında toplar ve el birliğiyle planı yapılmış projeye paralar basılır. Equation Campaign’in finansörleri arasında Açık Toplum bağlantılı vakıflar, Aileen Getty Vakfı [İklim Acil Durum Fonu’nun kurucusu] veya Schmidt Ailesi Vakfı gibi diğer olağan şüphelilerin de yer alması şaşırtıcı değil.

Petrol baronlarının neden iklim aktivistlerine para yedirdiği sorusunun yanıtını bulmak lazım. Ana akım basının siyasi okuryazarlıktan yoksun, saf ve sadık okurları, “hayırseverlerin” dünyayı kurtarmak için güçlerini birleştirdiğini düşünebilir. Fakat maksat tam tersi.

Roger Hallam ve petrol baronları

Mantar gibi türeyen 94 örgütün 22 bin aktivist ve bir milyondan fazla sempatizana nasıl ulaştığı irdelenmeyi hak ediyor.

56 yaşındaki eski rençber Roger Hallam; geçen haftalarda Londra’da M25 otoyolunu trafiğe kapatmalarının ardından trafiği durma noktasına getirmek ve kamuoyunu rahatsız ederek komplo kurmak suçlamalarıyla gözaltına alındı.

“Yaklaşan devrim”i vaaz eden Hallam, 2018’den beri protesto gösterileri düzenleyen bir dizi iklim örgütünün kurucusu.

“Aktivistler”, hedeflerine ulaşana kadar protestoların devam edeceğini tebliğ ederek hiç geri adım atmıyorlar. Just Stop Oil, Britanya’da petrol üretimine son verilmesi, Kuzey Denizi’nde petrol ve doğalgaz sondajları için verilen izinlerin ve fosil yakıt kullanımının aşamalı olarak ortadan kaldırılması için harekete geçilmesi çağrısında bulunuyor.

Just Stop Oil, sonbaharda 32 gün boyunca aralıksız protesto gösterileri düzenledi ve 677 mensubu gözaltına alındı. Aralarından bazılarının yıllarca hapis yatabileceği söyleniyor.

Bu ay derdest edilenler arasına tarikat lideri Hallam da katıldı. Gözaltına alınan Hallam, bir süre protestoları askıya alacağını duyursa da bu kitleyi kontrol altında tutmakta çok fazla güçlük çekiyor.

Münzevi bir yaşam tarzı süren Hallam’ın para babalarıyla bu kadar içli dışlı olması başta şaşırtıcı geliyor. 20 yıl çiftçilik yaptıktan sonra battı, son derece rekabetçi olan tarım pazarında muvaffak olamayınca gerçek suçluyu “buldu” ve Londra’ya taşındı.

Bugün Hallam’ın sosyal medyada bağış yapanlardan tutun da ev işlerini yapanlara kadar binlerce takipçisi var. Nişanlısı Frieda Luerken adında 24 yaşında Almanya’dan gelen bir öğrenci. Londra’da bir kiralık daireden öbürüne taşınıyorlar ve tüm boş zamanlarını, hayatlarının anlamı olan iklim aktivizmine adıyorlar.

Hallam, Avam Kamarasındaki gösterileriyle tanınan Extinction Rebellion’ın ve ayrıca evlerde daha iyi yalıtım yoluyla enerji tasarrufu için kampanya yürüten Insulate Britain hareketinin de kurucusu.

Birkaç yıl önce zenginler Hallam ile temas kurmaya başladı. İklim protestolarına 2022’de 4,5 milyon dolar ayrıldı ve bu miktarda en büyük pay vakfın üst yöneticisi Margaret Klein Salamon’a göre İklim Acil Durum Fonu’ydu.

Aileen Getty ve Rebecca Rockefeller Lambert, 2021’de Guardian gazetesinde milyonerlerin küresel ısınma bugün durdurulmazsa çok geç olacağına inandıklarını ifade ettikleri bir manifesto yayımladılar.

Salamon’a göre, tek bir hibe 35 bin ile 80 bin dolar arasında değişiyor ve sponsorlar, finanse ettikleri faaliyetlerden sorumlu değil. Hallam’a güveniyorlar.

Milyoner Getty, Just Stop Oil’in Ulusal Galeri’deki eylemi nedeniyle incindiğini söylese de kınamak istemiyor:

“Just Stop Oil dünyayı şok etti ve çok geç olmadan küresel ısınma karşısında hala sert önlemler almamız gerekiyor. Beşeriyetin çöküşüne doğru gidiyoruz. Artık zevk alacak insanlar olmayacaksa müzik, sanat, insan zekası, yeteneğin parlaklığı ne işe yarar?”

Kârlı bir iş modeli

İklim değişikliğiyle mücadele milyar dolarlık bir iş. Kendilerini iklim değişikliğiyle mücadeleye adayan Amerikan oligarkları, şimdiye dek Bill Gates’in kurduğu Breakthrough gibi şirketlere doğrudan veya bu amaç için özel olarak kurulmuş yatırım fonları aracılığıyla milyarlarca dolar bastı.

Ve büyük meblağlardan bahsediyoruz; zira yalnızca Avrupa Birliği resmi ortağı Breakthrough Energy olan Yeşil Mutabakat kapsamında iklim değişikliğiyle mücadeleye 1 trilyon euro yatırım yapma niyetinde.

İklim değişikliğiyle mücadelenin Amerikan oligarkları açısından başka bir avantajı daha var: Hindistan ve Brezilya gibi gelişmekte olan ülkeler daha az fosil yakıt tüketmeye razı olursa, bu onların iktisadi kalkınmasının altını oyacak, zira “alternatif enerji kaynakları” denilen şeyler çok daha pahalı.

Dünya pazarlarında rakiplerin zayıflamasının oligarkların çok sevdiği ve istediği şey olduğu tartışma götürmez. Güçlü rakipleri kimse istemez.

Tekeliyet çağına hoşgeldiniz.

Konuya bu açıdan bakılırsa Amerikan oligarklarının “iklim aktivistlerini” neden finanse ettiği ve Rusya’ya neden topyekun savaş açıldığı sorularının yanıtını bulmak zor olmuyor.

Ve bu eylemler medyanın çok fazla dikkatini çekiyor ve gözardı edilebilir bir miktar para harcanarak tüm dünyanın odağı bu meseleye çekiliyor. (emrekose.substack.com)